Dùng 'mồi nhử' phát hiện điệp viên nước ngoài

17 giờ trướcBài gốc

Phản bội vì bất đồng với chính sách của Tổng thống Trump

Mới đây, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ thông báo rằng một nhân viên của Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ (DIA) bị cáo buộc cung cấp thông tin mật cho chính phủ nước ngoài.

Từ vài dòng ngắn ngủi trong tài liệu chính thức, chúng ta biết rằng kẻ bị cáo buộc là Nathan Vilas Laatsch, 28 tuổi, chuyên gia công nghệ thông tin, người gốc Do Thái. Anh ta gia nhập DIA năm 2019 và trong những năm gần đây, làm việc tại Ban Chống các mối đe dọa nội gián.

Chuyên gia công nghệ thông tin Nathan Vilas Laatsch.

Theo tờ Politico, một trong những nhiệm vụ của đơn vị này là phát hiện những người “có xu hướng tiết lộ thông tin mật”. Thế nhưng mùa xuân năm nay, Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã phát hiện ra rằng Laatsch đã đề nghị chia sẻ thông tin tuyệt mật với chính quyền của một quốc gia thân thiện.

Để tránh "vạch áo cho người xem lưng", tên quốc gia đó không được nêu trong tài liệu chính thức. Nhưng các chuyên gia đều hiểu rằng đó không phải là Nga hay Trung Quốc, mà rất có thể là Israel. Bởi gần đây, quan hệ giữa chính quyền Tổng thống Trump và Tel Aviv đã xấu đi đáng kể vì xung đột Palestine.

Trò chơi phản gián kiểu “câu mồi sống” đã bắt đầu. Một điệp viên FBI dưới vỏ bọc là đại diện của cơ quan tình báo nước ngoài bắt đầu liên lạc với "chuột chũi tiềm năng” qua email. Cuộc trao đổi qua thư điện tử diễn ra sôi nổi trên Internet.

Để biện minh cho hành vi phản bội của mình, Nathan Vilas Laatsch tuyên bố rằng anh ta "không đồng ý và không ủng hộ các giá trị của chính quyền hiện tại".

Theo thông báo từ Bộ Tư pháp Mỹ, Laatsch đã sao chép một số tài liệu mật vào USB và để lại tại địa điểm đã được sắp xếp trước trong một công viên ở bang Virginia. Sau khi biết người đối thoại đã lấy chiếc USB đó, anh ta tuyên bố rằng sẵn sàng tiếp tục cung cấp thông tin mật, nhưng muốn nhận lại một thứ gì đó. Ngoài tiền bạc, "chuột chũi" mới này còn quan tâm đến đất nước mà anh ta đang hợp tác. Nathan giải thích rằng anh ta "không kỳ vọng tình hình ở đây (Mỹ) sẽ được cải thiện về lâu dài".

Từ ngày 15 đến ngày 27/5, nhân viên tình báo DIA tiếp tục thu thập tài liệu mật. Anh ta giấu các bản sao tài liệu đánh cắp được trong tất mỗi khi rời khỏi cơ quan. Đổi lại một khoản tiền lớn, Laatsch đồng ý tiếp tục cung cấp thông tin mật vào ngày 29/5. Tuy nhiên, tại địa điểm đã thỏa thuận, "chuột chũi" bị phục kích. Nathan bị bắt sau khi trao đổi tài liệu mật với điệp viên FBI. Ngày 30/5, kẻ phản bội và kẻ thù của Tổng thống Trump đã phải ra hầu tòa tại Virginia.

Hiện tại ở Mỹ, nhiều người đang cố gắng biện minh cho Laatsch. Họ nói rằng nhân viên tình báo của DIA cố tình làm rò rỉ tài liệu mật vì không đồng ý với chính sách của chính phủ hiện tại. Chẳng hạn, tờ ABC News viết rằng Nathan Laatsch đã đề nghị chuyển giao thông tin mật cho chính phủ nước ngoài, vì anh ta "không đồng tình với các giá trị của chính quyền hiện tại". Đây là cách anh ta phản đối chính sách của Tổng thống Trump.

Tuy nhiên, Nathan Vilas Laatsch không từ chức, cũng không mang biểu ngữ ra đường biểu tình. Thay vào đó, anh ta chép lại các thông tin mật vào một cuốn sổ tay, rồi giấu các ghi chép trong tất và dưới đáy hộp đựng đồ ăn trưa của mình để mang ra khỏi văn phòng. Cuối cùng, anh ta bị bắt quả tang.

Thượng sĩ Edward Devenney.

Dưới bỏ bọc các điệp viên Nga

Tình báo Anh cũng thường xuyên sử dụng trò chơi nghiệp vụ và chiến thuật “mồi nhử” để lật tẩy gián điệp nước ngoài. Ví dụ như vụ xét xử thủy thủ tàu ngầm của Hải quân hoàng gia Anh, Thượng sĩ Edward Devenney.

Edward Devenney bị cáo buộc bán các bí mật của Vương quốc Anh cho Nga. Tờ The Guardian đã mô tả chi tiết về chiến dịch đặc biệt của cơ quan tình báo Anh.

Edward Deveney, 30 tuổi, đã nhận tội thu thập các chương trình mã hóa bí mật do Anh sử dụng, và cung cấp các thông tin tuyệt mật cho Moscow.

Anh ta là thủy thủ tàu ngầm hạt nhân lớp "Trident" HMS Vigilant. Đây là một trong bốn tàu ngầm thuộc lực lượng răn đe hạt nhân của Vương quốc Anh. Tàu này thường neo đậu tại Faslane ở Scotland, nhưng lại tiếp nhiên liệu tại cảng Devonport ở Plymouth. Chính tại đây, Deveney gặp hai người tự xưng là các nhà ngoại giao Nga. Tuy nhiên, chính Devenney lại cho rằng họ là các nhân viên của Tổng cục Tình báo quân đội Nga - GRU.

Tờ báo viết rằng các nhân viên phản gián Anh giả danh là tùy viên quân sự hải quân Nga và trợ lý của ông ta, nói tiếng Anh lơ lớ giọng Nga.

Hóa ra, là người đã phục vụ trong lực lượng hải quân suốt 11 năm rưỡi, Devenney từng có ý định tiết lộ thông tin mật từ trước. Sau khi phát hiện dấu hiệu khả nghi, hai nhân viên phản gián của MI5 đã liên hệ với anh ta, giả danh là điệp viên Nga. Khi đó, Devenney đã đề nghị cung cấp cho họ các mã bí mật của tàu ngầm mà anh ta đang phục vụ, cùng với thông tin kỹ thuật về tàu ngầm hạt nhân.

Devenny bị bắt tại Plymouth. Trong quá trình thẩm vấn, anh ta thừa nhận hành vi phạm tội. Người lính tàu ngầm này giải thích hành động của mình xuất phát từ sự bất mãn vì không được thăng chức, rằng anh ta cảm thấy mình bị “lãng quên”. Ngoài ra, Devenny còn cho biết, điều đó khiến anh ta uống rượu nhiều hơn và cuối cùng quyết định rời quân ngũ.

Theo các nhà điều tra, Devenney nói rằng anh ta chuẩn bị rời khỏi Hải quân và vì thế đã nảy sinh ý định “trừng phạt ban chỉ huy”. Devenney bày tỏ sự bất mãn của mình trên Internet, dường như không hề hay biết rằng các cơ quan tình báo đang giám sát chặt chẽ hoạt động của mạng xã hội. Devenney bị theo dõi suốt một tháng. Sau đó, anh ta bị bắt nhờ một chiến thuật nghiệp vụ đặc biệt.

Tại Anh, chiêu trò “giả danh gián điệp” ngày càng trở nên phổ biến. Một ví dụ điển hình là vụ xét xử Ian Parr, vốn bị tình nghi làm gián điệp. Người đàn ông 45 tuổi này sống tại thị trấn Rochford, hạt Essex, từng làm việc cho Tập đoàn quốc phòng BAE Systems, chuyên về thiết bị hàng không quân sự. Parr có quyền truy cập vào các thông tin tuyệt mật. Theo kết quả điều tra, ông đã 9 lần chuyển giao tài liệu mật cho “một quốc gia nước ngoài”, song giới chức Anh không nêu đích danh tên nước.

MI5 khẳng định rằng Parr đã đánh cắp các tài liệu có liên quan trực tiếp đến các vấn đề an ninh quốc gia của Vương quốc Anh và có ý định chuyển những tài liệu này cho “kẻ thù”. Các vụ trộm tài liệu diễn ra nhiều lần. Tại phiên tòa, có khoảng 70 nhân chứng được triệu tập. Với mỗi cáo buộc liên quan đến hoạt động gián điệp, Parr có thể đối mặt với mức án lên tới 14 năm tù giam.

Tình trạng rò rỉ bí mật tại các doanh nghiệp quốc phòng lớn của Anh từ lâu đã khiến các cơ quan tình báo nước này lo ngại. Có lẽ chính vì vậy, họ đã lựa chọn một biện pháp không mấy "lịch sự" - đó là sử dụng chiến thuật “khiêu khích nghiệp vụ”, hay còn gọi là gài bẫy.

Báo chí Anh cho rằng chính các cơ quan tình báo nước này đã “dựng lên bàn tay Moscow”, có lẽ nhằm chấn chỉnh việc tuân thủ quy chế bảo mật tại doanh nghiệp quốc phòng nói trên. Để thực hiện kế hoạch, họ sử dụng những “khách hàng Nga” - thực chất là các điệp viên Anh đóng giả.

Hoạt động dưới vỏ bọc điệp viên Nga từ lâu đã là chiêu thức ưa thích của tình báo Anh. MI5 rất thành thạo trong việc khai thác những định kiến thời Chiến tranh lạnh vẫn còn ăn sâu trong tâm trí người dân. Với nhiều kẻ phản bội, việc bán bí mật quân sự hay thông tin quốc gia cho ai không phải là khó. Điều trớ trêu là những kẻ nhẹ dạ ấy không hề nhận ra mình đã sập bẫy của chính phản gián Anh.

Thủy thủ Ariel Weinmann.

Thanh trừng trong lực lượng Hải quân Hoa Kỳ

Ngay cả các thủy thủ Mỹ cũng bị mắc bẫy. Ví dụ, tòa án quân sự ở Norfolk, bang Virginia, đã tuyên án 12 năm tù giam đối với Ariel Weinmann vì tội làm gián điệp cho nước ngoài. Ngoài án tù, người lính 22 tuổi này còn bị tước toàn bộ huân chương quân công và bị sa thải khỏi lực lượng Hải quân Hoa Kỳ.

Ban đầu, Weinmann bị tuyên án 25 năm tù giam, nhưng sau khi người thủy thủ thành khẩn thú tội, tòa án đã giảm nhẹ hình phạt.

Ariel Weinmann từng phục vụ trên tàu ngầm USS Albuquerque, rồi đào ngũ sau khi đánh cắp một máy tính xách tay chứa thông tin mật. Theo kết quả điều tra, anh ta tìm cách tiếp xúc với đại diện của các cơ quan tình báo nước ngoài ít nhất ba lần. Có thông tin cho rằng Weinmann làm gián điệp cho Israel hoặc Nga. Với sự trợ giúp của một “trò chơi nghiệp vụ” tinh vi, các điệp viên FBI đóng vai điệp viên Nga, đã dụ Weinmann từ nước ngoài quay về Mỹ, và bắt giữ anh ta ngay tại cửa khẩu.

Nhưng một thủy thủ quèn là chuyện nhỏ đối với lực lượng phản gián. Hiện ở Mỹ đang diễn ra một cuộc thanh trừng trong hàng ngũ lãnh đạo cấp cao của Hải quân, và nó bắt đầu ngay sau khi Tổng thông Trump lên nắm quyền lần thứ hai.

Gần đây, báo chí Mỹ đưa tin một sĩ quan cấp cao của Hải quân, người phụ trách các dự án thiết bị không người lái trên biển và tàu chiến cỡ nhỏ, đã bị cách chức. Lý do được nêu khá mơ hồ: “Đánh mất sự tin tưởng”. Quyết định này được đưa ra sau khi Văn phòng Tổng Thanh tra Hải quân xác minh một đơn khiếu nại và kết luận rằng nội dung tố cáo là có cơ sở.

Thông cáo của Hải quân Mỹ viết: “Quyền giám đốc Hải quân Mỹ Brett Seidle đã cách chức Thiếu tướng Hải quân Kevin Smith, Giám đốc điều hành chương trình phát triển tàu chiến không người lái và tàu chiến cỡ nhỏ”.

Theo các báo, Thiếu tướng Hải quân Kevin Smith giữ chức vụ này từ tháng 6/2023. Cơ quan ông đảm nhiệm việc thiết kế, phát triển, chế tạo, bảo trì và hiện đại hóa các phương tiện không người lái trên biển, cùng với hệ thống rà phá thủy lôi và hỗ trợ tác chiến đặc biệt. Dưới quyền ông còn có nhóm chịu trách nhiệm lập kế hoạch và đóng các tàu hộ vệ tên lửa thế hệ mới thuộc lớp Constellation.

Từ đầu năm đến nay, Thiếu tướng Hải quân Kevin Smith đã trở thành sĩ quan cấp cao thứ năm trong quân đội Mỹ bị cách chức với lý do “đánh mất sự tin tưởng”. Chính quyền Mỹ đang thanh lọc giới tình báo và hải quân bằng những trò chơi nghiệp vụ, không ngần ngại sử dùng “mồi nhử”.

Anh Duy

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/ho-so-mat/dung-moi-nhu-phat-hien-diep-vien-nuoc-ngoai-i776701/