Bản đồ hướng tuyến Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng qua địa phận tỉnh Hải Dương. (Nguồn: Báo Đầu tư)
Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng là dự án trọng điểm ngành giao thông vận tải quốc gia, đồng thời cũng là dự án động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, kết nối giao thông đa phương thức giữa các trung tâm công nghiệp, cảng biển của vùng đồng bằng bắc bộ.
Dự án sau khi hoàn thành sẽ nâng cao năng lực vận tải, giảm áp lực cho các tuyến đường bộ hiện hữu (Quốc lộ 32, Quốc lộ 5, Quốc lộ 37, cao tốc CT.05, cao tốc CT.04,…) thúc đẩy thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp, đô thị dọc tuyến; kết nối hiệu quả với hệ thống cảng Hải Phòng (Lạch Huyện, Đình Vũ-Cát Hải, Nam Đồ Sơn) tạo đà phát triển cho ngành logistics.
Xây dựng 11 khu tái định cư để giải phóng mặt bằng
Theo đó, đoạn đường sắt đi qua địa bàn tỉnh Hải Dương có chiều dài hơn 40km, đi qua 5 huyện (Cẩm Giàng; Bình Giang; Gia Lộc; Tứ Kỳ; Thanh Hà) và 19 xã. Tổng diện tích thu hồi đất khoảng 188 ha, tổng số hộ bị ảnh hưởng khoảng 3296 hộ, trong đó đất nông nghiệp 2.798 hộ, đất ở 498 hộ; số hộ tái định cư là 407 hộ; tổng kinh phí GPMB khoảng 3.893 tỷ đồng.
Tỉnh Hải Dương có 3 ga: Ga Bình Giang (tại xã Hùng Thắng, huyện Bình Giang, diện tích khoảng 10,5ha); Ga Hải Dương Nam (tại thị trấn Gia Lộc, huyện Gia Lộc, diện tích khoảng 11,5ha); Ga Tứ Kỳ (tại xã Chí Minh, huyện Tứ Kỳ, diện tích khoảng 5,3ha).
Trong đó, tỉnh Hải Dương được giao tổ chức thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, bàn giao đất để thực hiện dự án. Cụ thể, triển khai các dự án tái định cư (lập quy hoạch, đo đạc trích lục đất đai, bồi thường, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất để xây dựng khu tái định cư...); Thông báo thu hồi đất; kiểm đếm, lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng; di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.
Đồng thời, chuẩn bị mỏ vật liệu cung cấp cho dự án; bãi đổ chất thải rắn xây dựng và tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa; Rà soát quy hoạch vùng phụ cận ga; khai thác quỹ đất và giá trị tăng thêm từ đất vùng lân cận ga đường sắt.
Đến ngày 21/5, Hải Dương đã xác định khối lượng giải phóng mặt bằng, tổng diện tích đất cần thu hồi khoảng 188 ha, với 3.296 hộ bị ảnh hưởng. Trong đó có 407 hộ cần bố trí tái định cư. Tổng kinh phí dự kiến cho công tác giải phóng mặt bằng khoảng 3.893 tỷ đồng.
Dự án tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng sẽ cùng với các tuyến vận tải đường sắt hiện hữu nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngành đường sắt. (Nguồn: Tổng công ty Đường sắt Việt Nam)
Tỉnh Hải Dương đã và đang triển khai 8 dự án tái định cư, với tổng diện tích 28,86 ha, ước kinh phí đầu tư khoảng 465 tỷ đồng. Các khu tái định cư được quy hoạch ở vị trí thuận lợi, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của người dân. Dự kiến khởi công tháng 9/2025, hoàn thành trong tháng 11/2025.
Công tác đo đạc địa chính và lập hồ sơ thu hồi đất tại 19 xã, thị trấn đã cơ bản hoàn tất. Hiện các địa phương đang khẩn trương xác định nguồn gốc đất, phấn đấu hoàn thành trong tháng 5/2025.
Hải Dương sẽ xây dựng 11 khu tái định cư và mở rộng 5 nghĩa trang để phục vụ giải phóng mặt bằng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, đoạn qua địa bàn tỉnh.
Tỉnh sẽ ứng trước vốn từ quỹ Phát triển đất để triển khai đầu tư các khu tái định cư. Việc chỉ định thầu sẽ được thực hiện theo quy định tại điểm c, khoản 10, Điều 3 Nghị quyết 187/2025/QH15 của Quốc hội.
Theo kế hoạch, địa phương này sẽ phải hoàn thành công tác GPMB vào tháng 11/2025, để đáp ứng kế hoạch khởi công dự án vào ngày 19/12/2025.
Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Trần Đức Thắng chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng. (Nguồn: Báo Công Thương)
Phương châm hành động "6 rõ"
Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là một công trình trọng điểm quốc gia, mang ý nghĩa chiến lược to lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Là địa phương có tuyến đường sắt đi qua, Hải Dương không chỉ thụ hưởng lợi ích trực tiếp từ dự án mà tiếp tục khẳng định vị thế là mắt xích chiến lược trong mạng lưới giao thông, kết nối liên vùng.
Mặt khác, dự án đường sắt này không chỉ có ý nghĩa kết nối giao thông mà còn kỳ vọng sẽ mở ra không gian phát triển mới, góp phần thúc đẩy thương mại, dịch vụ và tạo động lực phát triển kinh tế-xã hội cho địa phương.
Vì thế, về phía Hải Dương, ông Nguyễn Quang Phúc, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Hải Dương cho biết, nhận thức rõ vai trò then chốt của công tác giải phóng mặt bằng trong việc bảo đảm tiến độ và hiệu quả triển khai dự án, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Hải Dương đã chủ động xây dựng kế hoạch tuyên truyền bài bản, toàn diện và phù hợp với từng giai đoạn cụ thể của dự án.
Công tác tuyên truyền được triển khai với nhiều hình thức phong phú, linh hoạt, chú trọng đến các hộ dân bị ảnh hưởng trực tiếp nhằm giúp người dân hiểu rõ tầm quan trọng và ý nghĩa của dự án cũng như tiếp cận đầy đủ thông tin về các chính sách an sinh xã hội đi kèm như bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, đào tạo nghề…
Qua đó, nhằm góp phần tạo sự đồng thuận, củng cố niềm tin trong nhân dân, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, phát huy tinh thần trách nhiệm, để người dân chủ động phối hợp, tích cực ủng hộ phương án giải phóng mặt bằng, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc hoàn thành dự án theo đúng tiến độ đã đề ra.
Tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng tỉnh Hải Dương mới đây, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Trần Đức Thắng đánh giá cao sự chủ động, tích cực vào cuộc của các sở, ngành và địa phương trong triển khai các phần việc liên quan đến dự án. Đặc biệt, trong quá trình triển khai có phát sinh một số khó khăn, vướng mắc, song các cơ quan, đơn vị liên quan đã chủ động xử lý, kịp thời báo cáo tỉnh chỉ đạo giải quyết.
Để bảo đảm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng dự án trong tháng 11/2025, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương yêu cầu các địa phương cần khẩn trương xác định ranh giới giải phóng mặt bằng dự án, phấn đấu hoàn thành cắm mốc giới giải phóng mặt bằng trước ngày 10/6/2025.
Ông Trần Đức Thắng cũng yêu cầu 5 huyện có tuyến đường đi qua tăng cường tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm quy định, không để xảy ra tình trạng xây dựng trái phép trong phạm vi quy hoạch, gây khó khăn cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và ảnh hưởng đến quyền lợi của chính người dân.
Với phương châm hành động “6 rõ - rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền”; tinh thần “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, tỉnh Hải Dương cam kết bảo đảm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng trong tháng 11/2025, đáp ứng yêu cầu khởi công dự án ngày 19/12/2025 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Tống Thoan