Gỡ 'điểm nghẽn' giải phóng mặt bằng, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công

3 giờ trướcBài gốc

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, tổng kế hoạch vốn ngân sách nhà nước năm 2025 được giao cho 9 địa phương thuộc Tổ công tác số 1 là 56.569,8 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương là 16.705,6 tỷ đồng, còn lại là vốn ngân sách địa phương.

Tuy nhiên, ba địa phương gồm Quảng Nam, Quảng Ngãi và Khánh Hòa hiện vẫn chưa phân bổ hết kế hoạch vốn được giao, với tổng số vốn chưa phân bổ là 172,1 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu do các địa phương không còn nhu cầu sử dụng vốn và đã đề nghị điều chuyển cho đơn vị khác có nhu cầu.

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình.

Tính đến ngày 31/5/2025, các địa phương trong Tổ công tác số 1 đã giải ngân đạt tỷ lệ 26,7%, cao hơn mức trung bình cả nước (24,1%). Sáu tỉnh thành có tỷ lệ giải ngân đạt từ mức bình quân trở lên gồm: Thừa Thiên Huế (41,2%), Bình Định (36%), Khánh Hòa (30%), Ninh Thuận (27%), Bình Thuận (24,6%) và Đà Nẵng (24%). Trong khi đó, ba địa phương còn lại là Phú Yên (13,2%), Quảng Ngãi (20%) và Quảng Nam (21%) vẫn dưới mức bình quân chung.

Mặc dù có sự cải thiện tích cực so với thời điểm cuối tháng 4, nhiều địa phương vẫn gặp vướng mắc kéo dài, đặc biệt trong vấn đề giải phóng mặt bằng và điều chỉnh dự án. Cụ thể, một số dự án phải tạm dừng hoặc đang trong giai đoạn rà soát lại mục tiêu và quy mô đầu tư để phù hợp với cơ cấu chính quyền mới hai cấp, dẫn đến chậm bố trí vốn và tránh lãng phí đầu tư.

Ngoài ra, việc thay đổi về trách nhiệm, quyền hạn và quy trình quản lý sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính cũng ảnh hưởng lớn đến công tác thẩm định, phê duyệt và thanh toán. Trong đó công tác giải phóng mặt bằng bị ảnh hưởng vì đơn vị cấp huyện trước đây là lực lượng chủ lực triển khai.

Các vướng mắc phổ biến hiện nay gồm xác định nguồn gốc đất, giá đất chưa thống nhất, người dân chưa đồng thuận với phương án đền bù – tái định cư, vướng quy định mới của Luật Đất đai 2024 trong xây dựng bảng giá đất do sáp nhập đơn vị hành chính.

Song song đó, nguồn cung nguyên vật liệu xây dựng như đất, cát đắp, nhựa đường khan hiếm do nhiều công trình giao thông lớn thi công đồng loạt; giá nguyên vật liệu tăng cao khiến chi phí dự án bị đội lên. Thời tiết cũng ảnh hưởng tiêu cực, đặc biệt là các khu vực miền núi thường xuyên mưa kéo dài, nguy cơ sạt lở đất cao làm gián đoạn tiến độ thi công.

Tại buổi làm việc, đại diện các bộ, ngành Trung ương đã trả lời, làm rõ nhiều kiến nghị từ phía địa phương và đề nghị các địa phương cần chủ động, quyết liệt hơn trong tổ chức triển khai nhiệm vụ. Việc rà soát, điều chỉnh kế hoạch vốn từ cấp huyện cũ sang cấp tỉnh hoặc cấp xã cần khẩn trương, minh bạch, tránh đứt gãy trong tổ chức thực hiện.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung.

Đặc biệt, các địa phương được yêu cầu phải coi trọng và tập trung tháo gỡ vướng mắc về giải phóng mặt bằng, xác định đây là “nút thắt” trọng yếu của tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Cần tăng cường phối hợp giữa các sở ngành, ban quản lý dự án và địa phương để bảo đảm tính liền mạch và hiệu quả triển khai thực hiện dự án.

Phát biểu kết luận buổi làm việc với 9 địa phương miền Trung và Nam Trung Bộ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ghi nhận những kết quả tích cực bước đầu trong giải ngân vốn đầu tư công. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, việc mới giải ngân được gần 30% trong 6 tháng đầu năm là chưa thể yên tâm, bởi hơn 70% khối lượng công việc còn lại sẽ dồn vào nửa cuối năm, tạo áp lực rất lớn.

Phó Thủ tướng chỉ rõ, các địa phương chưa phân bổ hết vốn cần sớm tính toán, hoàn tất việc phân bổ theo kế hoạch. Trong đó, giải phóng mặt bằng (GPMB) tiếp tục được xác định là điểm nghẽn then chốt trong quá trình thực hiện các dự án đầu tư công. Đây là vấn đề cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, nhất là ở các khâu đền bù, di dân, tái định cư để đảm bảo tiến độ thi công các công trình trọng điểm quốc gia và địa phương.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương không chỉ tập trung vào những công trình đang triển khai, mà cần chủ động chuẩn bị và thúc đẩy các dự án sắp khởi công, nhất là những công trình chiến lược có ảnh hưởng lớn đến phát triển vùng và cả nước.

Trong bối cảnh chính quyền cấp huyện sẽ kết thúc hoạt động từ 1/7 tới theo mô hình chính quyền 2 cấp (tỉnh – xã), Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương xây dựng phương án chuyển tiếp cụ thể đối với các dự án do cấp huyện làm chủ đầu tư, đảm bảo tiến độ và hiệu quả giải ngân. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, không để xảy ra tình trạng gián đoạn hay thất thoát, lãng phí vốn đầu tư công.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý, từ ngày 1/7/2025, mô hình chính quyền 2 cấp sẽ chính thức vận hành, đòi hỏi mọi hoạt động quản lý nhà nước, đặc biệt là giải ngân đầu tư công phải được duy trì liền mạch và không gián đoạn. Phó Thủ tướng lưu ý các địa phương không nên mang tư tưởng “nghe ngóng, chờ đợi” mà cần chủ động hành động ngay từ bây giờ.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cùng các thành viên Tổ công tác số 1 họp với các địa phương về đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2025.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng nhấn mạnh việc sắp xếp, lựa chọn cán bộ phải được thực hiện kỹ lưỡng, công tâm, nhất là ở những sở ngành, địa phương có vai trò then chốt đối với phát triển kinh tế – xã hội, thu hút đầu tư. Cán bộ ở các xã có dự án trọng điểm của tỉnh, của Trung ương như đường sắt, cao tốc… phải là người dám nghĩ, dám làm, năng động và có tinh thần trách nhiệm cao.

Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả giải ngân và tăng trưởng, các địa phương cần chú trọng chọn lọc dự án đầu tư và lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, uy tín. Những công trình lớn, có vai trò lan tỏa phải được giao cho đơn vị có đủ năng lực triển khai.

Cuối cùng, Phó Thủ tướng lưu ý việc tiếp tục bố trí, cân đối nguồn lực để thực hiện các chương trình xã hội như xóa nhà tạm, nhà dột nát; xây nhà cho người nghèo, người có công, công nhân…

Duy Lộc

Nguồn Doanh Nghiệp : https://doanhnghiepvn.vn/tin-tuc/go-diem-nghen-giai-phong-mat-bang-thuc-day-giai-ngan-von-dau-tu-cong/20250608121532783