Elon Musk ăn ngủ ở xAI vì sợ bị OpenAI bỏ lại, Tesla ám ảnh vì gói thù lao 1.000 tỉ USD

một ngày trướcBài gốc

Khi Elon Musk rời Ban Hiệu quả Chính phủ (DOGE) cuối tháng 5, các nhà đầu tư Tesla hy vọng vị lãnh đạo kỳ cựu sẽ nhanh chóng quay lại trụ sở để tập trung đảo ngược đà sụt giảm doanh số và vực dậy hãng ô tô điện này. Song phần lớn mùa hè, ông lại mải mê một thứ khác.

Elon Musk gần như ăn ngủ tại công ty khởi nghiệp xAI, cố gắng bắt kịp cuộc chạy đua AI (trí tuệ nhân tạo). Các cuộc họp với nhân viên thường kéo dài tới rạng sáng khi họ động não tìm cách giúp Grok, mô hình và chatbot AI của xAI, trở nên phổ biến hơn, theo nguồn tin của WSJ.

Ông đích thân giám sát thiết kế chatbot mang phong cách gợi cảm mang tên Ani - nhân vật hoạt hình với tóc vàng hoe mặc trang phục hở hang. Nhân viên được yêu cầu cung cấp dữ liệu sinh trắc học để huấn luyện các chatbot như Ani. Tỷ phú 54 tuổi người Mỹ giải tỏa căng thẳng bằng cách chơi tựa game ưa thích Diablo hàng giờ liền trong văn phòng và chăm sóc các con tại đây.

Có thời điểm Elon Musk dành nhiều thời gian ở xAI đến mức ông bắt đầu tổ chức các cuộc họp với nhân viên Tesla ngay tại đây.

Elon Musk ám ảnh với việc bị OpenAI bị bỏ lại phía sau - Ảnh: Reuters

Trong nhiều năm, tỷ phú giàu nhất thế giới đã cân bằng giữa trách nhiệm điều hành một số công ty đang phát triển nhanh, gồm cả X và SpaceX, với vai trò lãnh đạo Tesla. Song khi những lợi ích tiềm năng từ AI có nguy cơ rơi vào tay đối thủ, đặc biệt là OpenAI của Sam Altman, Elon Musk dành ngày càng nhiều thời gian hơn cho xAI.

Những tuần gần đây, một số nhà đầu tư lớn đã chất vấn hội đồng quản trị về việc Elon Musk thực sự dành bao nhiêu thời gian cho Tesla và liệu công ty có kế hoạch thay giám đốc điều hành không. Tuần trước, một nhóm thành viên hội đồng quản trị Tesla, gồm cả Chủ tịch Robyn Denholm, cựu giám đốc tài chính Chipotle Jack Hartung và đồng sáng lập JB Straubel, đã gặp các nhà đầu tư lớn tại thành phố New York (Mỹ) để vận động ủng hộ gói thù lao trị giá 1.000 tỉ USD cho Elon Musk.

Ngày 6.11, Tesla sẽ công bố kết quả sơ bộ của cuộc bỏ phiếu cổ đông về gói thù lao khổng lồ dành cho Elon Musk, nhằm đảm bảo ông tiếp tục tập trung cho công ty nhiều năm tới. Nếu đạt các mục tiêu đầy tham vọng, cổ phần của Elon Musk tại Tesla sẽ tăng từ khoảng 15% lên 25% trong thập kỷ tới. Trong số các mục tiêu có bán 1 triệu robot hình người Optimus và đưa vốn hóa thị trường Tesla đạt 8.500 tỉ USD từ khoảng 1.400 tỉ USD hiện nay.

Bà Robyn Denholm nói trong một cuộc phỏng vấn tuần trước rằng hội đồng quản trị không quá lo Elon Musk chia thời gian như thế nào: “Những CEO khác có thể thích chơi golf. Ông ấy thì không. Ông thích tạo ra công ty mới và chúng đôi khi không liên quan đến Tesla”.

Bà nói một số dự án của Elon Musk phù hợp để triển khai bên ngoài Tesla. Song nếu muốn đạt được các mục tiêu cần thiết để nhận được gói thù lao 1.000 tỉ USD, ông phải dành đủ “thời gian, nỗ lực và năng lượng” cho Tesla, theo chủ tịch hội đồng quản trị công ty.

Robyn Denholm nói hội đồng quản trị Tesla không quan tâm đến cách Elon Musk phân chia thời gian của mình - Ảnh: Reuters

Trong các cuộc họp với nhà đầu tư lớn, Robyn Denholm và các giám đốc Tesla khác thừa nhận không thể ép Elon Musk làm toàn thời gian cho Tesla, nhưng nói rằng sự tập trung của ông vào AI cuối cùng vẫn sẽ mang lợi cho công ty này, vốn cũng đang phát triển nhiều công nghệ AI. Cổ đông Tesla cũng sẽ bỏ phiếu xem Tesla có nên đầu tư vào xAI hay không - điều Elon Musk công khai ủng hộ.

Trong podcast All-In phát hành cuối tuần trước, Elon Musk nói ông muốn cổ đông Tesla thông qua gói thù lao 1.000 tỉ USD để đảm bảo ông giữ được quyền kiểm soát đáng kể khi Tesla tập trung mạnh vào robot. “Tôi sẽ không xây dựng một đội quân robot nếu có thể bị đá khỏi công ty”, tỷ phú công nghệ tuyên bố.

Elon Musk cũng nói ông muốn giúp nhân loại kiểm soát AI thông qua xAI.

Giữ liên lạc với ban lãnh đạo Tesla mọi lúc khi còn làm cho DOGE

Đầu năm nay, khi làm việc cho chính quyền Trump với vai trò lãnh đạo trên thực tế của DOGE, Elon Musk vẫn giữ liên lạc với ban lãnh đạo Tesla mọi lúc. “Chúng tôi gọi cho ông ấy mọi thời điểm - 10 giờ sáng, 6 giờ sáng, trưa hay nửa đêm”, Vaibhav Taneja (Giám đốc tài chính Tesla) nhớ lại.

Thời gian đó, việc điều hành xAI chủ yếu do hai đồng sáng lập Jimmy Ba và Igor Babuschkin đảm trách. Elon Musk chỉ tham gia tại cuộc họp toàn công ty AI này mỗi tuần một lần.

“Tôi chẳng làm gì cả, chỉ thỉnh thoảng xuất hiện thôi”, Elon Musk đùa trong sự kiện ra mắt Grok 3 tháng 2.

Điều này thay đổi khi ông rời DOGE cuối tháng 5 sau những xung đột với quan chức cấp cao của chính quyền Trump. Elon Musk lao vào công việc tại xAI, đôi khi ngủ nhiều ngày mỗi tuần ngay tại văn phòng công ty ở thành phố Palo Alto (bang California), đối diện trụ sở kỹ thuật của Tesla, theo WSJ.

Thời điểm đó, chatbot Grok không tạo ra nhiều doanh thu và số người dùng kém xa ChatGPT của OpenAI. Elon Musk quyết tâm cải tổ toàn diện xAI.

Ông đã loại bỏ các cuộc họp toàn thể công ty và bắt đầu họp riêng với nhân viên, thường kéo dài hàng giờ liền. Nhiều nhân viên đã thay đổi lịch trình làm việc để phù hợp với giờ giấc làm việc bất thường của Elon Musk, đặc biệt là trong những tuần bận rộn trước khi ra mắt Grok 4, phiên bản mô hình AI mới nhất của xAI, vào tháng 7.

Elon Musk định hình phong cách trả lời của Grok, cố giữ nó không quá “thức tỉnh”. Tỷ phú này còn giám sát trung tâm dữ liệu siêu lớn của xAI ở thành phố Memphis (bang Tennessee, Mỹ), tham gia thiết kế các chatbot hoạt hình như Ani và phát hành Grok Imagine - công cụ tạo ảnh, video bằng AI.

xAI đã xây dựng trung tâm dữ liệu lớn tại Memphis để hỗ trợ Grok - Ảnh: Getty Images

"Thức tỉnh" là thuật ngữ dùng để chỉ chatbot có khuynh hướng thiên tả hoặc có xu hướng đưa ra các phản hồi liên quan đến các vấn đề xã hội, chính trị một cách mạnh mẽ, thường thể hiện sự ủng hộ với các nguyên tắc như công bằng xã hội, bình đẳng, chống phân biệt chủng tộc và ủng hộ các nhóm thiểu số.

Elon Musk vẫn tham gia vào các dự án của Tesla. Mùa hè này, ông giúp công ty ra mắt dịch vụ robotaxi tại thành phố Austin (bang Texas, Mỹ). Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh cốt lõi của Tesla đang gặp khó khăn. Trong quý 2/2025, doanh số ô tô điện của Tesla đã giảm 13,5%, đánh dấu quý giảm thứ hai liên tiếp.

“Chúng ta có thể sẽ có vài quý khó khăn”, Elon Musk nói với nhà đầu tư vào Tesla. Đại hội cổ đông thường niên của Tesla, vốn từng tổ chức vào tháng 6.2024, được dời đến tháng 11.

Dữ liệu nhân viên xAI

Elon Musk muốn biến Grok của xAI trở thành AI phổ biến nhất thế giới. Ani, chatbot nữ hoạt hình, đã giúp tăng đáng kể số lượng người dùng.

Tại một cuộc họp hồi tháng 4, Lily Lim (luật sư của xAI) nói rằng công ty đang phát triển các avatar mà người dùng Grok có thể trò chuyện và cần thu thập dữ liệu sinh trắc học từ nhân viên để huấn luyện các chatbot bắt chước hành vi và biểu cảm con người, theo bản ghi âm mà WSJ thu thập được.

Hầu hết nhân viên đó làm việc như những người hướng dẫn AI đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn hỗ trợ Grok. Trước cuộc họp vài giờ, các gia sư AI được đưa bản thỏa thuận cấp cho xAI “giấy phép vĩnh viễn, toàn cầu, không độc quyền, có thể cấp lại, miễn phí bản quyền” để sử dụng khuôn mặt và giọng nói của họ, trong dự án tuyệt mật mang tên Project Skippy.

Tại cuộc họp, một nhân viên cho biết cô lo ngại rằng xAI sẽ bán khuôn mặt của mình để công ty khác sử dụng cho video deepfake. Một người khác hỏi liệu có thể rút khỏi dự án này không.

Lãnh đạo Project Skippy đáp: “Nếu có bất kỳ lo ngại nào, bạn có thể liên hệ với các đầu mối trên slide số hai”.

Một tuần sau, các gia sư AI nhận được thông báo mới: Việc cung cấp dữ liệu như ghi âm giọng nói hoặc tham gia ghi hình là “yêu cầu công việc” để hỗ trợ sứ mệnh của xAI.

Tháng 7, xAI ra mắt hai avatar 3D: Bad Rudi (chú cáo tinh quái) và Ani (avatar nữ tóc vàng được Elon Musk quảng bá). Người dùng có thể trả phí để trò chuyện với hai avatar này.

Ani đã thu hút rất nhiều sự chú ý. Tương tác với Ani giống game mô phỏng hẹn hò và người dùng có thể yêu cầu Ani thay đồ lót hoặc tưởng tượng về một cuộc gặp gỡ lãng mạn với họ.

Một số nhân viên đã cung cấp dữ liệu sinh trắc học để huấn luyện avatar cho biết họ cảm thấy khó chịu vì Ani trả lời quá gợi dục ngay cả với những câu hỏi rất bình thường, và vì chatbot này trông giống hệt hình mẫu “người yêu lý tưởng” trong các phim hoạt hình Nhật Bản.

Sự chồng chéo giữa các công ty

Hồi tháng 3, Elon Musk hợp nhất xAI và X. Khi ra mắt avatar và đẩy mạnh kế hoạch xây dựng trung tâm dữ liệu lớn ở Memphis, xAI quyết định huy động vốn hàng tỉ USD.

Đầu mùa hè, SpaceX rót khoảng 2 tỉ USD vào xAI. Elon Musk cân nhắc ý tưởng quen thuộc: Tesla có nên góp vốn không?

Hơn 140 cổ đông đã gửi đề xuất yêu cầu Tesla đầu tư vào xAI. Trong tài liệu mùa hè này, Tesla đưa vào một đề xuất hội đồng quản trị cho phép đầu tư vào xAI “với số tiền và hình thức phù hợp”.

Tuy nhiên, trong các cuộc thảo luận với hội đồng quản trị Tesla, một số nhà đầu tư lớn đã bày tỏ sự hoài nghi về khoản đầu tư như vậy. Hội đồng quản trị Tesla cuối cùng đã không đưa ra bất kỳ khuyến nghị nào về đề xuất liên quan xAI.

Elon Musk, thành viên hội đồng quản trị và là cổ đông lớn nhất của Tesla, đã ca ngợi những lợi ích về sự hợp tác giữa hai công ty, xét đến vai trò trung tâm của AI trong kế hoạch với robot hình người Optimus và công nghệ tự lái xe. Chatbot Grok đã được tích hợp vào một số ô tô điện Tesla dưới dạng trợ lý giọng nói và Tesla đã đăng tải video Optimus sử dụng Grok để nói chuyện.

Robyn Denholm nói với WSJ rằng dù có chút chồng chéo về công nghệ, Tesla và xAI theo đuổi chiến lược khác nhau. Robyn Denholm cho biết việc tích hợp Grok vào ô tô điện Tesla cũng giống việc cài ứng dụng bên thứ ba như Spotify, đồng thời tiết lộ không sử dụng Grok trên xe của mình.

Nhiều lãnh đạo cấp cao đã rời hệ sinh thái của Elon Musk năm nay, gồm cả Linda Yaccarino (Giám đốc điều hành X) và Omead Afshar (trợ lý thân cận của ông tại Tesla). Elon Musk đã đưa nhân viên từ các công ty khác của mình sang giúp điều hành xAI, trong đó có Ross Nordeen, cựu kỹ sư Tesla từng sát cánh bên ông sau thương vụ mua lại Twitter (hiện là X) với giá 44 tỉ USD hồi tháng 10.2022.

Ross Nordeen và một số người khác đã tận dụng việc Elon Musk quay lại làm việc trực tiếp tại văn phòng để mở rộng ảnh hưởng của họ với hoạt động hằng ngày ở xAI. Họ tìm cách tăng lượng người dùng và thời gian dành cho Grok. Thế nhưng, một số cựu lãnh đạo lo rằng việc tung ra các avatar gợi dục như Ani để câu kéo người dùng sẽ làm xAI xa rời mục tiêu “tìm kiếm sự thật” .

Mùa hè này, Grok gây ra bê bối khi trả lời người dùng bằng nội dung bài Do Thái và bạo lực trên X, khiến mạng xã hội này phải tạm khóa chatbot và sửa lại hệ thống.

Elon Musk và các cố vấn của ông muốn xây dựng các tính năng mới cho Grok, chẳng hạn viết mã và tạo video, để chứng minh rằng nó đang theo kịp sản phẩm do OpenAI phát triển.

Theo WSJ, một dự án yêu cầu các gia sư AI của xAI gửi cùng câu hỏi cho cả ChatGPT và Grok, rồi tải câu trả lời của ChatGPT lên hệ thống nội bộ xAI và nêu rõ họ thích điểm nào trong câu trả lời của chatbot AI do OpenAI tạo ra.

Một dự án khác yêu cầu nhân viên mở tài khoản cá nhân trên Replit và Bolt, hai dịch vụ dùng AI để tạo website. Nhân viên phải tạo website trên các nền tảng này rồi tải lên hệ thống dữ liệu của xAI nhằm “ghi lại cách mô hình suy nghĩ”.

Người phát ngôn Replit nói công ty không hề biết chuyện này và việc dùng tài khoản cá nhân trên Replit cho mục đích thương mại hoặc để lấy dữ liệu phục vụ huấn luyện mô hình khác là vi phạm điều khoản dịch vụ của họ.

“Cần đưa ra gói thu lao 1.000 tỉ USD để giữ Elon Musk”

Về phía Tesla, hội đồng quản trị đã đưa gói thù lao 1.000 tỉ USD của Elon Musk vào tài liệu gửi cổ đông, trong đó nhắc đến xAI gần 50 lần. Điều này cho thấy tầm ảnh hưởng ngày càng lớn của xAI lên Tesla. Elon Musk thì cố chứng minh vẫn cân bằng được mọi công việc: Cuối tuần ông làm với đội robot Optimus, rồi bay tới Austin gặp các con, tham gia thiết kế chip AI của Tesla; sau đó sang Memphis thăm trung tâm dữ liệu xAI và quay về họp tối đa 12 tiếng liên tục với tất cả bộ phận Tesla.

Trong các cuộc trao đổi với nhà đầu tư, Elon Musk tiếp tục khẳng định AI và robot sẽ quyết định tương lai Tesla. Hội đồng quản trị tin rằng Tesla không thể mất Elon Musk và cần đưa ra gói thu lao khổng lồ để giữ ông. Tuy vậy, hai công ty tư vấn ủy quyền có ảnh hưởng là Institutional Shareholder Services và Glass Lewis đang khuyến nghị các cổ đông Tesla bỏ phiếu phản đối gói thù lao vì quá ưu ái cho Elon Musk. Hai công ty này cũng khuyến nghị không nên đầu tư vào xAI.

Elon Musk đã phản pháo khuyến nghị đó, gọi Institutional Shareholder Services và Glass Lewis là “khủng bố doanh nghiệp”.

“Tesla có giá trị nhiều hơn tổng tất cả hãng ô tô khác cộng lại. Bạn muốn CEO nào trong số họ điều hành Tesla? Nếu vậy thì tôi sẽ không làm nữa”, Elon Musk viết trên mạng xã hội X vào tháng 10 khi đáp lại một người chỉ trích kế hoạch trả gói thù lao cho ông.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/elon-musk-an-ngu-o-xai-vi-so-bi-openai-bo-lai-tesla-am-anh-vi-goi-thu-lao-1-000-ti-usd-240701.html