EU cảnh báo nguy cơ toàn cầu nếu Iran đóng cửa eo biển Hormuz

4 giờ trướcBài gốc

Bà Kallas nhấn mạnh, căng thẳng leo thang giữa Iran và Israel hiện đang là chủ đề trọng tâm tại cuộc họp ngoại trưởng EU diễn ra tại Brussels (Bỉ). Theo bà, nguy cơ Iran đưa ra hành động đáp trả đặc biệt là khả năng đóng cửa eo biển Hormuz đang khiến cộng đồng quốc tế hết sức lo ngại.

Eo biển Hormuz - lá bài quyền lực của Iran

Eo biển Hormuz nằm giữa Oman và Iran, nối liền vùng Vịnh ở phía bắc với vịnh Oman ở phía nam và biển Ả Rập ở phía xa hơn. Eo biển rộng 33km tại điểm hẹp nhất, với các tuyến đường vận chuyển chỉ rộng 3km theo cả hai hướng. Hạm đội 5 của Mỹ, đóng tại Bahrain, được giao nhiệm vụ bảo vệ hoạt động vận chuyển thương mại trong khu vực.

Eo biển Hormuz được xem là tuyến hàng hải chiến lược, chiếm khoảng 20% sản lượng dầu mỏ toàn cầu trung chuyển mỗi ngày. Bất kỳ sự gián đoạn nào tại khu vực này đều có thể tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng năng lượng quốc tế và gây biến động lớn trên thị trường tài chính. Đặc biệt, việc đóng eo biển này sẽ gây tổn hại đáng kể đến Trung Quốc khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới mua gần 90% lượng dầu xuất khẩu của Iran.

Trước đó, ngày 22/6, Pháp, Đức và Anh đã ra tuyên bố chung, kêu gọi Iran không thực hiện thêm các hành động có thể gây mất ổn định trong khu vực. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot khẳng định, không có giải pháp quân sự lâu dài cho vấn đề Iran - Israel, và chỉ thông qua đối thoại mới có thể thiết lập các giới hạn bền vững đối với chương trình hạt nhân của Tehran. Ông cũng nhấn mạnh, châu Âu có thể phát huy kinh nghiệm ngoại giao để ngăn chặn nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân tại khu vực.

Từ phía Mỹ, cùng ngày, Ngoại trưởng Marco Rubio đã kêu gọi Trung Quốc sử dụng ảnh hưởng ngoại giao với Iran nhằm ngăn nước này thực hiện ý định đóng cửa eo biển Hormuz. Trung Quốc, cùng với Nga và một số quốc gia Ả Rập, cũng bày tỏ lo ngại về cuộc không kích của Mỹ, cho rằng hành động này có thể làm trầm trọng thêm tình hình bất ổn tại Trung Đông.

Hiện các ngoại trưởng EU tiếp tục kêu gọi các bên kiềm chế, theo đuổi giải pháp ngoại giao và sớm quay lại bàn đàm phán nhằm tránh nguy cơ xung đột lan rộng.

Trong một động thái bất ngờ, sáng 24/6 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố trên mạng xã hội Truth Social rằng một “lệnh ngừng bắn hoàn toàn” giữa Israel và Iran đã chính thức có hiệu lực, kêu gọi các bên “không vi phạm thỏa thuận”.

Tuy vậy, nhiều chuyên gia quốc tế bày tỏ hoài nghi về tính khả thi và độ tin cậy của thỏa thuận này, đặc biệt khi chưa có chi tiết rõ ràng nào được công bố và các vụ tấn công vẫn tiếp diễn sau thời điểm tuyên bố.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi ngày 24/6 đăng trên mạng xã hội X, cho biết: "Cho tới nay chưa có thỏa thuận về bất cứ lệnh ngừng bắn hoặc chấm dứt các hoạt động quân sự nào". Tuy nhiên, ông Araghchi nhấn mạnh, Iran sẽ ngừng đáp trả nếu Israel dừng các đợt tập kích từ 4 giờ (tức 7 giờ 30 theo giờ Việt Nam). Trong bài đăng khác sau đó khoảng 15 phút, ông Araghchi thông báo lực lượng vũ trang Iran đã triển khai chiến dịch đáp trả Israel "tới tận phút cuối cùng vào lúc 4 giờ".

Trước những lo ngại leo thang, một số quốc gia Trung Đông như Qatar và Oman đang được kỳ vọng sẽ đóng vai trò trung gian nhằm thúc đẩy đàm phán thực chất giữa Iran và Israel. EU cũng đang xem xét khởi động lại các kênh đối thoại đa phương, nhằm hướng tới một lệnh ngừng bắn bền vững hơn và khôi phục đàm phán về chương trình hạt nhân Iran.

Quang Chiến

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/eu-canh-bao-nguy-co-toan-cau-neu-iran-dong-cua-eo-bien-hormuz-319245.html