EU và Ấn Độ điều chỉnh chiến lược giữa biến động địa chính trị

4 giờ trướcBài gốc

Chủ tịch EC Ursula von der Leyen (trái) và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại cuộc gặp ở New Delhi ngày 28/2/2025. Ảnh: ANI/TTXVN

Bình luận trên trang web của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS.org), nhà nghiên cứu Laraveys Mahmoudi chuyên về quốc phòng, chiến lược và Ngoại giao khu vực Nam và Trung Á cho rằng, mối quan hệ giữa Liên minh châu Âu (EU) và Ấn Độ đang bước vào một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, được đánh dấu bằng những cam kết chiến lược chưa từng có trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu đầy biến động. Từ những đối tác thương mại truyền thống, cả hai đang dần xây dựng một "cách tính toán mới" để trở thành những trụ cột ổn định cho nhau.

Những cột mốc mang tính biểu tượng

Sự xích lại gần nhau giữa Brussels và New Delhi được thể hiện rõ nét qua các sự kiện ngoại giao cấp cao. Lần đầu tiên trong lịch sử, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa sẽ là khách mời danh dự tại lễ kỷ niệm ngày Cộng hòa của Ấn Độ vào 26/01/2026.

Trước đó, vào tháng 9/2025, hai bên đã công bố "Chương trình nghị sự chiến lược mới EU - Ấn Độ". Đây là khung hành động nhằm nâng tầm hợp tác lên mức thực chất và gắn kết hơn. Để đảm bảo các cam kết không chỉ nằm trên lý thuyết, một ủy ban thực hiện chung đã được thành lập để giám sát tiến độ, cùng với thỏa thuận tổ chức hội nghị thượng đỉnh thường niên, với kỳ họp tiếp theo dự kiến diễn ra vào ngày 27/01/2026.

Sự thay đổi trong tư duy chiến lược của EU bắt nguồn từ sự sụp đổ của các giả định địa chính trị cốt lõi. Theo các phân tích, cuộc xung đột tại Ukraine nổ năm 2022 đã phơi bày lỗ hổng nguy hiểm khi EU quá phụ thuộc vào năng lượng Nga. Khi mô hình năng lượng giá rẻ tan rã, EU buộc phải tìm kiếm các đối tác mới để đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm thiểu rủi ro kinh tế. Trong bối cảnh đó, Ấn Độ nổi lên như một đối trọng chiến lược đối với sự thống trị công nghệ của Trung Quốc và là một thị trường quy mô lớn đủ để thay thế các phụ thuộc cũ.

Ngược lại, Ấn Độ cũng đang thay đổi cách nhìn về EU. Trước đây, New Delhi chỉ coi EU là một cường quốc kinh tế và điều tiết. Tuy nhiên, phản ứng của EU đối với cuộc chiến tại Ukraine và lập trường quyết đoán của Trung Quốc tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đã khiến Ấn Độ đánh giá lại vai trò an ninh của khối này. Đặc biệt, trong bối cảnh quan hệ với Mỹ trở nên phức tạp - điển hình là việc Washington tăng thuế 50% đối với hàng hóa Ấn Độ vào tháng 8/2025 để phản ứng việc nước này nhập khẩu dầu của Nga - EU đang trở thành một lựa chọn "ổn định và ít đòi hỏi hơn" đối với New Delhi.

Hợp tác thực chất và những rào cản hiện hữu

Dù nỗ lực nâng cấp quan hệ, hai bên vẫn đối mặt với những thách thức cơ cấu sâu sắc: Thứ nhất là khác biệt về Nga, Ấn Độ duy trì mối quan hệ lâu đời với Moskva và tiếp tục mua năng lượng, thiết bị quân sự. Cuộc gặp giữa Thủ tướng Narendra Modi và Tổng thống Vladimir Putin vào tháng 12/2025 là minh chứng cho thấy Ấn Độ sẽ không sớm cắt đứt quan hệ với Nga.

Thứ hai là trở ngại thương mại, mặc dù mục tiêu là hoàn tất Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) vào cuối năm 2025, các cuộc đàm phán về ô tô, thép và nông nghiệp vẫn dậm chân tại chỗ. Các quy định về môi trường của EU như "Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon" bị Ấn Độ coi là gánh nặng đơn phương đối với các nền kinh tế đang phát triển.

Hiện tại, EU đứng trước hai lựa chọn: Hoặc gây áp lực buộc Ấn Độ đi theo các giá trị phương Tây, hoặc chấp nhận một cách tiếp cận linh hoạt, tập trung vào hợp tác thực tế. Theo đánh giá từ các tài liệu chiến lược của EU, lựa chọn thứ hai có vẻ khả thi hơn nhằm tận dụng các kênh như Hội đồng Thương mại và Công nghệ (TTC) để thúc đẩy bán dẫn, AI và chuyển đổi xanh.

Tóm lại, chuyên gia Mahmoudi nhấn mạnh dù EU khó có thể thay thế hoàn toàn vị thế của Mỹ hay Nga trong thứ bậc chiến lược của Ấn Độ, nhưng khối này có thể củng cố vị thế như một đối tác ưu tiên trong chính sách "đa liên kết" của New Delhi. Một cách tính toán mới, dựa trên sự linh hoạt và bảo vệ hợp tác khỏi những khác biệt chính trị, sẽ là nền tảng để hai bên đạt được tiến bộ trong tương lai.

Công Thuận/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/phan-tichnhan-dinh/eu-vaan-do-dieu-chinh-chien-luoc-giua-bien-dong-dia-chinh-tri-20251227180153696.htm