(Ảnh minh họa)
Nhiều nguồn tin cho biết Exxon đang chủ động cân nhắc các phương án mua lại tài sản của Lukoil tại Kazakhstan, nơi cả hai đều đang cùng Lukoil tham gia vào các dự án Karachaganak và Tengiz. Chevron, đối tác tại cả hai mỏ, đã bắt đầu quá trình định giá của riêng mình ngay từ tuần trước - sau khi động thái của Bộ Tài chính Mỹ hé mở một cánh cửa mới.
Điều thay đổi rất đơn giản: Bộ Tài chính Mỹ đã cấp một giấy phép ngắn hạn - hết hiệu lực vào ngày 13/12 - cho phép các công ty bắt đầu đàm phán với Lukoil. Đây chưa phải "đèn xanh" để hoàn tất giao dịch, nhưng đủ để kích hoạt một cuộc săn lùng toàn cầu.
Chỉ trong vài ngày, danh sách các bên có thể tham gia đấu thầu đã kéo dài, gồm Exxon, Chevron, Carlyle, ADNOC, và một loạt nhà vận hành châu Âu đang tìm cách hiểu xem tài sản nào có thể mua lại mà không vướng rủi ro tuân thủ trừng phạt.
Với Exxon, một "miếng mồi" đặc biệt sáng giá là West Qurna 2 của Iraq - viên ngọc quý của Lukoil và là một trong những mỏ dầu chưa phát triển lớn nhất thế giới. Exxon từng nhiều năm vận hành mỏ liền kề West Qurna 1 trước khi rút lui năm ngoái; bước vào vị trí của Lukoil ngay bên cạnh sẽ vừa là động thái địa chính trị có sức nặng, vừa là lựa chọn phù hợp về mặt kỹ thuật. Đây cũng có thể trở thành bước đi thượng nguồn quan trọng nhất của một công ty Mỹ tại Iraq trong hơn một thập kỷ.
Dấu chân quốc tế của Lukoil rất rộng: ba nhà máy lọc dầu tại châu Âu, các chuỗi bán lẻ nhiên liệu trải khắp EU và Mỹ, cùng các tài sản thượng nguồn ở Kazakhstan, Uzbekistan, Mexico, Ghana, Ai Cập và Nigeria. Tổng thể, các tài sản ngoài Nga của Lukoil bơm khoảng 0,5% nguồn cung dầu toàn cầu - một con số nhỏ về tỷ lệ, nhưng phân bổ đúng vào những khu vực mà các công ty phương Tây luôn muốn tăng hiện diện mỗi khi đối thủ Nga buộc phải lùi bước.
Bối cảnh cấu trúc cũng rất quan trọng. Chevron đang đánh giá các cơ hội tương tự qua lăng kính của sự mở rộng trừng phạt, giấy phép vận hành chuyển tiếp, và bài học đắt giá từ thương vụ 22 tỷ USD của Gunvor, vốn sụp đổ ngay khi giới chức Mỹ gọi nhà buôn này là "cánh tay nối dài của Kremlin". Các quỹ đầu tư như Carlyle thì thu hẹp mục tiêu vào những tài sản họ có thể hấp thụ mà không phải trải qua những quy trình xin giấy phép kéo dài.
Hiện Exxon chưa đưa ra bình luận. Đồng hồ đang đếm ngược chưa tới một tháng, và các tập đoàn dầu khí lớn nhất thế giới đã lao vào một trong những "phiên thanh lý đồ" chất chứa địa chính trị nhất trong nhiều năm qua.
Bình An