Diễn ra tối 7/11 trong không gian linh thiêng của Hoàng Thành Thăng Long, Festival Thăng Long - Hà Nội lần thứ I với chủ đề “Di sản - Kết nối - Thời đại” đã để lại trong lòng công chúng dư âm sâu đậm về một chương trình nghệ thuật khác biệt, giàu sáng tạo, kết hợp hài hòa giữa giá trị nghệ thuật và tính giải trí, cùng những màn trình diễn công phu, hoành tráng và mãn nhãn.
Đạo diễn Phạm Hoàng Giang cùng ekip diễn viên, MC, nghệ sĩ sau buổi trình diễn.
Chương trình khai mạc được dàn dựng trên sân khấu quy mô lớn, trải dài trước cổng Đoan Môn – Hoàng Thành Thăng Long, với hai sân khấu đối xứng và một sân khấu bốn mặt ở trung tâm, tạo nên không gian trình diễn đa lớp, sống động. Mỗi tiết mục quy tụ hàng trăm nghệ sĩ, diễn viên, nghệ nhân, vũ công… mang đến cho khán giả một bức tranh nghệ thuật choáng ngợp, quy mô và đầy cảm xúc. Lần đầu tiên, người dân Thủ đô được thưởng thức một chương trình hoành tráng đến vậy, ngay giữa lòng di sản nghìn năm tuổi.
Đạo diễn Phạm Hoàng Giang là tổng đạo diễn đêm khai mạc Festival Thăng Long- Hà Nội
Chương trình nghệ thuật được chia thành ba chương tương ứng với chủ đề của Festival. “Di sản” khai thác chiều sâu lịch sử và sự ra đời của các di sản Thăng Long - Hà Nội qua những tiết mục giàu chất liệu truyền thống như làn điệu Xẩm, Trống Quân. “Kết nối di sản” thể hiện sự lan tỏa của tinh hoa văn hóa, gắn kết di sản Hà Nội với các địa phương trong nước và quốc tế thông qua Chèo, Xẩm, Ca trù được thể hiện theo phong cách dân gian đương đại, cùng các tiết mục đặc sắc đến từ nhiều vùng miền như Hát Văn Huế – Múa Chén. “Thời đại” khẳng định tinh thần sáng tạo hôm nay, định hình tương lai bằng việc tiếp nối và phát huy giá trị truyền thống, để văn hóa Việt Nam không ngừng tỏa sáng.
Chương trình quy tụ nhiều tên tuổi nghệ sĩ hàng đầu như NSND Thu Huyền, NSƯT Văn Ty, ca nương Kiều Anh, Trọng Tấn, Tùng Dương, Anh Tú, NSƯT Diệu Hằng, NSƯT Như Huỳnh, cùng Nhóm Xẩm Hà Thành, Giáo phường Ca trù Thái Hà…
Trên sân khấu, khán giả như được sống lại giữa một không gian văn hóa xưa với những “đặc sản” di sản của Hà Nội: từ gánh phở rong đầu thế kỷ XX đến các lễ hội, trò diễn dân gian. Không khí lễ hội tràn ngập với vật truyền thống, Con đĩ đánh bồng (Thanh Liệt), Chèo Tầu (Ô Diên), Bài bông (Phú Xuyên), Giảo Long (Việt Hưng), Ải Lao (Phúc Lợi), kéo co ngồi (Long Biên)… Tất cả hòa quyện, tái hiện rực rỡ sắc màu Thăng Long, đưa di sản sống động giữa đời sống hôm nay.
Tổng đạo diễn Phạm Hoàng Giang chia sẻ, anh và ê-kíp đã ấp ủ, chuẩn bị suốt 5-6 tháng liên tục, đối diện với vô vàn “bài toán” khó và thách thức. Anh bộc bạch: “Với Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, thách thức lớn nhất là làm sao vừa khai thác yếu tố di sản, yếu tố truyền thống, nhưng vẫn thổi vào đó hơi thở của thời đại để chương trình chạm được đến nhiều tầng lớp khán giả. Tôi và ê-kíp đã dồn toàn bộ kinh nghiệm, kiến thức tích lũy trong suốt hành trình làm nghề để mang đến những trải nghiệm thật sự mới mẻ và khác biệt cho khán giả.”
Theo đề xuất của anh, chương trình khai mạc được tổ chức ngay tại Hoàng Thành Thăng Long – nơi toàn bộ không gian di sản được tận dụng tối đa, đặc biệt là cổng Đoan Môn được biến thành sân khấu chính. Nhờ vậy, nhiều khán giả đã ngỡ ngàng khi đi hết không gian biểu diễn ở Hoàng Thành là đã đứng dưới… chân Cột cờ Hà Nội. Anh chia sẻ: “Tôi muốn tận dụng tối đa không gian hiện trạng của Hoàng Thành Thăng Long nên đã thiết kế một sân khấu đa điểm - sân khấu 360 độ, nơi các tiết mục có thể diễn ra đồng thời ở nhiều vị trí khác nhau. Chúng tôi ứng dụng công nghệ hiện đại như hệ thống LED, ánh sáng, hiệu ứng sân khấu… nhưng điều quan trọng nhất là vẫn giữ được hồn cốt và vẻ đẹp nguyên bản của Hoàng Thành Thăng Long.”
Với anh, thực hiện Festival Thăng Long- Hà Nội là một trong những thử thách lớn nhất trong sự nghiệp đạo diễn lễ hội. Dù đã được mệnh danh là “đạo diễn của các lễ hội”, đã từng thực hiện rất nhiều lễ hội lớn trên khắp cả nước, nhưng Festival Thăng Long - Hà Nội vẫn buộc anh cùng ê-kíp phải giải nhiều “bài toán khó”, để dung hòa giữa sáng tạo và bảo tồn.
“May mắn là tôi có một ê-kíp trẻ trung, đầy nhiệt huyết, những người sẵn sàng dấn thân, sáng tạo không ngừng. Chính tinh thần ấy đã giúp chúng tôi vượt qua khó khăn, tạo nên một không gian đa giác quan – nơi sân khấu, âm nhạc và công nghệ hòa quyện, mang đến những trải nghiệm nghệ thuật thật sự khác biệt.”
Phạm Hoàng Giang tâm sự, suốt quá trình ấp ủ ý tưởng, điều anh mong muốn nhất là mang lại cho khán giả một trải nghiệm khác biệt, nơi khán giả không thể đoán trước được những gì sẽ diễn ra trên sân khấu.
“Chúng tôi hướng đến việc mang lại giá trị di sản bằng hiệu ứng sân khấu hiện đại, để khán giả được đắm mình trong một không gian đa giác quan, vừa chân thực vừa giàu cảm xúc, liên tục bất ngờ. Mục đích lớn nhất của tôi là chương trình phải thực sự hấp dẫn, để không chỉ người dân trong nước mà cả du khách quốc tế cũng bị cuốn hút. Tôi muốn họ được hòa mình trong một di sản nguyên gốc, nhưng đồng thời cảm nhận được hơi thở phát triển và tinh thần sáng tạo của thời đại. Để thấy được Hà Nội, Thành phố sáng tạo của UNESCO đang chuyển mình mạnh mẽ. Tôi kỳ vọng Festival Thăng Long - Hà Nội sẽ trở thành dấu mốc quan trọng trong hành trình phát triển công nghiệp văn hóa của Thủ đô.”- Tổng đạo diễn Phạm Hoàng Giang nhấn mạnh.
Suốt hơn nửa năm chuẩn bị với khối lượng công việc khổng lồ, đòi hỏi sự tỉ mỉ và trách nhiệm cao, anh cho biết thành công của chương trình là nhờ sự đồng hành của Ban Tổ chức, Nhà hát Múa rối Thăng Long và những người cộng sự tâm huyết. Trong nhiều tháng, anh đã dành thời gian tìm hiểu di sản, thu thập tư liệu, gặp gỡ các nhà nghiên cứu và chuyên gia, trải qua các cuộc họp nhiều đến mức kỷ lục… để hoàn thiện chương trình. Tiêu chí hàng đầu của Phạm Hoàng Giang với Festival Thăng Long Hà Nội là mỗi chi tiết khi được đưa lên sân khấu đều phải đảm bảo tính chính xác và tinh thần bảo tồn cao nhất.
“Rất may mắn khi tôi được làm việc cùng những người am hiểu sâu sắc về di sản như TS. Lê Thị Minh Lý, nhà nghiên cứu - phê bình âm nhạc Nguyễn Quang Long… Họ là những người giúp tôi hiểu rõ hơn giá trị của di sản văn hóa phi vật thể và nghệ thuật truyền thống. Nhờ đó, ê-kíp có thể chắt lọc tinh túy nhất của di sản, đưa lên sân khấu Festival Thăng Long - Hà Nội 2025 trong tinh thần vừa chuẩn mực, vừa sáng tạo.”
Không chỉ ở nội dung, chương trình khai mạc còn lập “kỷ lục” về con số hàng tấn thiết bị được lắp đặt trong sự nghiệp làm đạo diễn của Phạm Hoàng Giang. Dù Hà Nội mưa liên miên trong những ngày chuẩn bị, gần 500 thành viên ê-kíp vẫn làm việc không nghỉ ngày đêm suốt 5 ngày liền để kịp tiến độ cho sân khấu khổng lồ giữa Hoàng Thành.
“Đó là thách thức lớn, nhưng cũng là niềm tự hào khi chúng tôi cùng nhau vượt qua. Trong đêm khai mạc, dù có mưa nhỏ, tôi lại thấy đó là khoảnh khắc điện ảnh đầy cảm xúc – vừa thử thách, vừa nên thơ. Chúng tôi đã chuẩn bị sẵn mọi phương án: mưa lớn thì xử lý ra sao, mưa nhỏ vẫn tiếp tục thế nào.”
Trong đêm khai mạc, trong điều kiện thời tiết mưa, BTC đã chuẩn bị sẵn áo mưa cho hơn 3.000 khán giả. Sự chu đáo ấy của ban tổ chức đã góp phần tạo nên một đêm khai hội trọn vẹn cả về trải nghiệm lẫn cảm xúc.
“Khi chương trình kết thúc, tôi thật sự xúc động và tự hào. Thành quả ấy không chỉ là nỗ lực của cá nhân tôi mà còn là tâm huyết của cả ê-kíp. Chúng tôi đã mang đến một đêm khai mạc đúng như tinh thần của kịch bản - một sự kiện mà tôi tin rằng sẽ còn được khán giả Thủ đô nhớ mãi. những lời khen và đánh giá tích cực từ khán giả, du khách là niềm vui lớn với tôi, ê-kíp và Ban tổ chức Festival Thăng Long - Hà Nội 2025.” - Tổng đạo diễn Phạm Hoàng Giang xúc động chia sẻ.
Hoa Ngân