Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại gia tăng, trị giá hàng vi phạm tháng 11 ước tính 2.199 tỷ đồng
Theo Cục Hải quan, trong tháng 11/2025, toàn ngành đã phát hiện và xử lý 2.176 vụ vi phạm, tăng 30,6% so với tháng trước, với tổng trị giá hàng hóa ước tính 2.199 tỷ đồng. Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa diễn ra trên nhiều tuyến gồm đường biển, đường bộ và hàng không; đặc biệt là các mặt hàng giá trị cao như vàng, ngoại tệ, điện thoại, hàng giả mạo nhãn hiệu, pháo nổ, ma túy và máy móc cũ.
Các vi phạm tập trung chủ yếu tại tuyến đường bộ Việt - Trung và Việt - Campuchia, các cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng và các tuyến đường biển do Chi cục Hải quan khu vực II, III, XII quản lý. Trong đó, tuyến đường biển chiếm tỷ trọng lớn nhất với 1.314 trên tổng số 2.176 vụ, tương ứng 60,4% số vụ vi phạm bị phát hiện trong tháng.
Một vụ đáng chú ý tại cảng Hải Phòng là lô hàng gồm 20.010 kg vỏ đạn và đạn còn sử dụng được, được xác định là vũ khí quân dụng, có dấu hiệu vi phạm Điều 304 Bộ luật Hình sự năm 2025. Trên tuyến đường bộ, lực lượng Hải quan phát hiện 629 vụ, chiếm 28,9%, liên quan đến vận chuyển vàng lá, ngoại tệ, thuốc lá, thực phẩm đông lạnh, cùng tình trạng pháo nổ và ma túy tại khu vực miền Trung tăng mạnh.
Ở tuyến hàng không, lực lượng Hải quan ghi nhận 92 vụ, chiếm 4,23%, với trị giá vi phạm ước tính 20,2 tỷ đồng, chủ yếu tại Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng và các doanh nghiệp chuyển phát nhanh. Các hành vi vận chuyển vàng, tiền tệ, ma túy tại sân bay Nội Bài và vận chuyển tôm giống không kiểm dịch tại sân bay Đà Nẵng tiếp tục xuất hiện.
Các thủ đoạn phổ biến gồm khai sai hoặc không khai báo nhãn hiệu hàng hóa, trà trộn hàng vi phạm với hàng hợp pháp hoặc lợi dụng thủ tục đơn giản để quá cảnh mà không khai báo. Trước tình hình phức tạp, Hải quan đã ban hành các văn bản chỉ đạo tăng cường kiểm soát đối với vàng, thuốc giả, hàng quá cảnh và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Từ ngày 15/10 đến 14/11/2025, ngành Hải quan thu về 238,4 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước, đồng thời khởi tố 4 vụ và chuyển cơ quan khác khởi tố 15 vụ. Lũy kế từ 15/12/2024 đến 14/11/2025, toàn ngành đã xử lý 17.297 vụ, trị giá hàng vi phạm ước tính 21.751 tỷ đồng và thu về 948,73 tỷ đồng, đã khởi tố 20 vụ và chuyển cơ quan khác khởi tố 115 vụ.
Trong công tác phòng chống ma túy, từ ngày 15/10 đến 14/11/2025, Hải quan chủ trì và phối hợp phát hiện 13 vụ với 23 đối tượng, thu giữ 86,97 kg ma túy. Lũy kế 11 tháng, các lực lượng đã thu giữ khoảng 2,4 tấn ma túy, trong đó Hải quan chủ trì 71 vụ.
Diễn biến phức tạp của buôn lậu trong tháng 11 cho thấy các lực lượng chức năng tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức trong bảo vệ an ninh kinh tế và chuỗi cung ứng hợp pháp. Thực tế này đòi hỏi công tác kiểm soát, phối hợp và xử lý vi phạm phải được duy trì ở cường độ cao để kịp thời ứng phó với các thủ đoạn ngày càng tinh vi.
Ngô Sơn