Gần 80 năm cầm bút, nhà báo Hà Đăng nhắn nhủ thế hệ trẻ

20 giờ trướcBài gốc

Nhà báo Hà Đăng

Phóng viên: Thưa nhà báo Hà Đăng, khi nhắc đến hành trình làm báo của mình, có lẽ không ai quên được bài viết đầu tiên là “Tâm sự đồng bạc trong két sắt”. Xin ông chia sẻ về hoàn cảnh ra đời của bài báo ấy, và vì sao nó lại trở thành bước ngoặt đưa ông vào nghề báo suốt gần 80 năm?

Nhà báo Hà Đăng: Năm 1947, đúng 18 tuổi thì tôi được kết nạp vào Đảng và tham gia cách mạng. Hồi mới tham gia cách mạng, tôi không nghĩ mình sẽ làm báo đâu. Tôi chỉ được phân công làm Trưởng ban Tuyên truyền xã, làm loa phóng thanh, truyền tin cho bà con thôi.

Thời điểm đó, cả dân ta có phong trào vận động quyên góp cho kháng chiến. Ai ai cũng góp tiền cho kháng chiến, người nghèo thì góp một xu, một hào… để rồi từ một xu, một hào ấy lại thành lương thực, thực phẩm và vũ khí gửi ra chiến trường. Còn những ông phú hộ nhà giàu thì chỉ đóng góp cho có lệ. Tiền bạc thì họ có, nhưng họ giấu trong két sắt, chẳng mảy may chia sẻ cho cuộc kháng chiến. Vậy là tôi viết một bài báo để cho chính đồng bạc lên tiếng, tâm sự rằng nó tủi thân và thấy vô dụng khi chỉ nằm trong két sắt mà không được góp sức như những đồng bạc khác. Không ngờ bài đó được đăng lên báo tỉnh, báo Phấn Đấu lúc ấy. Còn những người như ông phú ông thì cũng tỉnh ra phần nào và bỏ ra một phần để đóng góp cho kháng chiến. Với tôi, đó là một cái duyên, một khởi đầu không ngờ tới, và nó gắn tôi với nghề báo cho đến tận hôm nay.

Phóng viên: Nhìn lại hành trình 100 năm báo chí cách mạng đã qua, với ông, thế nào là “người làm báo cách mạng”? Và trong hành trình ấy, điều gì khiến ông giữ vững được tinh thần cho đến hôm nay?

Nhà báo Hà Đăng: Tôi thì làm báo cũng lâu. Nhưng thật ra, có một câu nói của Bác Hồ mà chúng tôi xem đó là bài học suốt đời làm báo: “Báo chí là một mặt trận như các mặt trận khác, và nhà báo là chiến sĩ trên mặt trận ấy”. Hồi kháng chiến, đất nước ta có đủ thứ mặt trận: mặt trận quân sự, mặt trận chính trị, mặt trận ngoại giao… và Bác Hồ cũng khẳng định báo chí là một mặt trận. Mà đã là chiến sĩ trên mặt trận ấy thì cây bút và trang giấy chính là vũ khí sắc bén.

Vậy thì, nhà báo cách mạng không phải là viết cho hay, cho giỏi để lưu danh thiên cổ, mà để phục vụ chiến đấu, phản ánh tình hình thực tế lúc bấy giờ và cổ vũ phong trào cách mạng trong quần chúng nhân dân.

Phóng viên: Trải qua nhiều vị trí công tác, từ phóng viên, Tổng Biên tập cho đến Trưởng Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, đâu là dấu ấn quan trọng nhất cuộc đời làm báo của ông?

Nhà báo Hà Đăng: Tôi thì không hay nói nhiều về mình, nhưng nếu để tóm tắt hành trình, dấu ấn cuộc đời làm báo thì có thể gói gọn trong mấy chữ: “hai Trung, hai Đại, hai Tổng, hai Trưởng và hai Trợ”. Nghe thì đơn giản vậy thôi, nhưng mỗi cột mốc đều là một giai đoạn rất đáng nhớ.

Hai Trung là tôi từng là Ủy viên Trung ương Đảng hai khóa: khóa VI và khóa VII.

Hai Đại là hai lần được bầu làm đại biểu Quốc hội, khóa VIII và khóa IX.

Hai Tổng là hai lần giữ chức Tổng Biên tập: một ở báo Nhân Dân, một ở Tạp chí Cộng sản.

Hai Trưởng là Trưởng Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương và Trưởng Ban Chỉ đạo xuất bản Toàn tập Văn kiện Đảng.

Còn hai Trợ là từng làm trợ lý cho Tổng Bí thư Lê Duẩn và sau này là Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh.

Nhà báo Hà Đăng xúc động nhìn lại hành trình gần 80 năm cầm bút với những dấu ấn đặc biệt

Phóng viên: Thưa nhà báo, trong bối cảnh hiện nay, khi trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ và được ứng dụng cả trong lĩnh vực báo chí, nhiều người lo ngại rằng AI có thể thay thế nhà báo. Với kinh nghiệm và tầm nhìn của một nhà báo cách mạng lão thành, ông suy nghĩ thế nào về điều này?

Nhà báo Hà Đăng: Về trí tuệ nhân tạo AI thì tôi cũng xin nói thật là tôi không rành lắm. Công nghệ bây giờ thay đổi từng ngày, tôi lạc hậu rồi, cái gì cũng phải nhờ con cháu chỉ dẫn. Nhưng tôi tin rằng con người Việt Nam mình có cái hay là dù gian khổ đến mấy, cực nhọc đến mấy thì vẫn giữ được phong cách con người, giữ được lòng trong sáng và giữ được nề nếp gia phong của mình. Cho nên tôi không sợ lớp nhà báo trẻ sẽ tàn lụi trước AI.

Tôi tin rằng với sự hỗ trợ của khoa học, kỹ thuật, thế hệ nhà báo trẻ sẽ đi lên. Và chính tôi cũng phải nhờ vào thế hệ trẻ này. Tôi muốn nhắn gửi tới lớp nhà báo trẻ rằng: các cháu sinh ra trong thời đại mới, có công cụ mới, có thách thức mới nhưng cũng có nhiều cơ hội. Hãy tận dụng công nghệ để làm báo tốt hơn, nhanh hơn, sâu hơn – chứ đừng để mình bị lệ thuộc hay bị thay thế.

Phóng viên: Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam, ông có điều gì muốn nhắn gửi tới thế hệ những người cầm bút trẻ, những người đang bước đi trên con đường mà ông đã đi suốt gần một thế kỷ?

Nhà báo Hà Đăng: Tôi giờ đã lớn tuổi rồi, thì tất nhiên mong muốn sự nghiệp báo chí sẽ tiếp tục phát triển. Mà muốn phát triển thì phải có người kế thừa: trước là lớp trung niên, rồi sau là lớp trẻ. Nhưng lớp trung niên rồi cũng sẽ đến lúc già đi, cho nên cuối cùng vẫn phải trông cậy vào lớp trẻ, lớp từ 18 - 20 tuổi trở lên, mới vào nghề.

Có người hay đánh giá thấp lớp trẻ vì cho rằng các em chưa có kinh nghiệm, còn non nớt. Nhưng tôi thì không nghĩ vậy. Không thể đánh giá thấp lớp trẻ, vì coi thường lớp trẻ là coi thường tương lai của đất nước. Tôi đã đọc nhiều bài báo do các bạn trẻ viết - có bài rất hay, rất sắc sảo, rất xứng đáng.

Nếu mình cứ khư khư nghĩ rằng “mấy ông già mới biết viết báo, lớp trẻ thì biết gì” thì đó là sai lầm. Ngược lại, nếu lớp trẻ lại nghĩ “giới già hết thời rồi, tụi tôi mới là tương lai” thì cũng không đúng nốt. Mỗi thế hệ đều có vai trò, có điểm mạnh riêng, không nên tách rời hay so bì nhau, mà phải nối tiếp nhau, bồi đắp cho nhau. Người đi trước có kinh nghiệm, có chiều sâu. Người đi sau có nhiệt huyết, có sự sáng tạo - tiếp nối thành quả mà thế hệ đi trước để lại.

P.V (Thực hiện)

Nguồn VHPT : https://vanhoavaphattrien.vn/gan-80-nam-cam-but-nha-bao-ha-dang-nhan-nhu-the-he-tre-a29079.html