Gần trăm tuổi vẫn tâm huyết viết báo

4 giờ trướcBài gốc

Tôi biết Đại tá, nhà báo Trần Tiệu từ hơn 30 năm trước và được gặp ông hằng năm trong cuộc gặp mặt các thế hệ cán bộ, phóng viên Phòng biên tập Quốc phòng-An ninh (trước đây là Phòng biên tập Quân sự) và các cuộc gặp mặt cộng tác viên của Báo Quân đội nhân dân cũng như một số cơ quan báo chí khác: Tạp chí Công nghiệp Quốc phòng và Kinh tế, Tạp chí Lịch sử quân sự, Tạp chí Hậu cần...

Đại tá, nhà báo Trần Tiệu thường được các báo, tạp chí khen thưởng là cộng tác viên tiêu biểu, có nhiều bài viết chất lượng. Ông cộng tác và gắn bó với Nguyệt san Sự kiện và Nhân chứng ngay từ những số đầu tiên vào năm 1994 bằng những câu chuyện trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và về tướng lĩnh, cán bộ, chiến sĩ mà ông gặp trong quá trình tác nghiệp, những chuyến đi thực tế cơ sở từ khi ông là phóng viên Báo Quân đội nhân dân và cán bộ nghiên cứu của Học viện Chính trị, Viện Lịch sử quân sự (nay là Viện Chiến lược và Lịch sử quốc phòng). Các bài báo ông viết súc tích, cung cấp những thông tin, tư liệu quý phục vụ nghiên cứu lịch sử và giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Đại tá Trần Tiệu say mê viết báo. Ảnh: QUÂN SỰ

Nhiều lần đến thăm ông tại nhà riêng ở số 276 đường Nghi Tàm (Tây Hồ, Hà Nội), tôi thường thấy ông cặm cụi ngồi bên bàn viết, xung quanh là những giá sách với hàng trăm đầu sách, báo. Ông cho biết đã tặng gần 1.000 cuốn sách và nhiều báo, tạp chí, thuê xe chở về tận Phòng đọc của xã Vĩnh Thành (Yên Thành, Nghệ An), rồi tham gia viết “Dư địa chí làng Vĩnh Tuy” (xã Vĩnh Thành). Nghe ông kể chuyện, tôi mới biết vì sao ông tường tận về Mặt trận Việt Minh, Cách mạng Tháng Tám năm 1945, ngành quân giới và hậu cần trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ... Ông sinh năm 1928, ở làng Vĩnh Tuy (Vĩnh Thành, Yên Thành, Nghệ An). Thuở nhỏ, nhà nghèo và học giỏi, được nhận “học bổng Bảo Đại” nên Trần Tiệu vừa học vừa làm gia sư cho con nhà khá giả; sau đó, ông vừa học Trường Quốc học Vinh vừa học nghề ở Trường Thi (Nghệ An). Trong Cách mạng Tháng Tám, Trần Tiệu được Việt Minh liên tỉnh Nghệ-Tĩnh giao nhiệm vụ phát hành Báo Kháng địch và là người trực tiếp treo cờ đỏ sao vàng, dán khẩu hiệu ủng hộ Việt Minh, ủng hộ cách mạng ở đình làng Vĩnh Tuy, góp phần hiệu triệu quần chúng nhân dân khởi nghĩa giành chính quyền ở địa phương. Sau khi giành được chính quyền, Trần Tiệu được cử vào Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời làng Vĩnh Tuy, phụ trách công tác giáo dục, văn hóa, tuyên truyền cổ động đời sống mới.

Những tấm huân chương và chứng nhận giải thưởng báo chí được treo trang trọng trong phòng của cựu chiến binh Trần Tiệu.

Kháng chiến toàn quốc bùng nổ (tháng 12-1946), Trần Tiệu là một trong những thanh niên đầu tiên của làng Vĩnh Tuy xung phong tòng quân. Trong Quân đội, có văn hóa và chuyên môn kỹ thuật, chiến sĩ Trần Tiệu được biên chế vào ngành quân giới Liên khu 4, tham gia nghiên cứu thiết kế, chế tạo vũ khí. Vừa làm chuyên môn, Trần Tiệu vừa tích cực tham gia công tác công đoàn ngành quân giới và được biểu dương điển hình trong phong trào thi đua phá kỷ lục của Ngô Văn Phú (người có nhiều thành tích trong lao động sáng tạo lúc bấy giờ). Từ năm 1950 đến 1954, Trần Tiệu được điều động về công tác tại Phòng Chính trị Cục Quân giới và Cục Chính trị Tổng cục Cung cấp (nay là Tổng cục Hậu cần-Kỹ thuật). Ông tham gia chỉ đạo thành lập Đoàn Văn công Tổng cục Cung cấp, phục vụ tuyên truyền và làm công tác dân vận khi ta tiếp quản Thủ đô Hà Nội. Năm 1964, sau khi tốt nghiệp Hệ Chính trị, Học viện Quân chính (nay là Học viện Chính trị), ông được giữ lại làm cán bộ giảng dạy và nghiên cứu; đi thực tế chiến trường và hoàn thành đề tài nghiên cứu về công tác chính trị, tư tưởng cho bộ đội ở Mặt trận Đường 9-Quảng Trị (B5), góp phần vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Bước ngoặt trong nghề nghiệp báo chí là cuối năm 1971, Thiếu tá Trần Tiệu được điều động về công tác tại Báo Quân đội nhân dân. Năm 1972, ông được bổ nhiệm Phó trưởng phòng, năm 1974, Trung tá Trần Tiệu giữ cương vị Trưởng phòng biên tập Quân sự của Báo Quân đội nhân dân. Hơn 4 năm (1971-1975), nhà báo Trần Tiệu luôn xông xáo, vừa tổ chức làm báo, vừa trực tiếp đi cơ sở lấy tư liệu viết báo. Ông có mặt tại các trận địa tên lửa trong chiến dịch phòng không tháng 12-1972 ở Hà Nội; trực tiếp đến các trận địa ở Thanh Hóa, đi theo Sư đoàn 312, đi thực tế cùng bộ đội trên tuyến đường Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh huyền thoại... Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc, ông theo các đơn vị bộ đội để tác nghiệp, phản ánh hoạt động huấn luyện, chiến đấu, phục vụ chiến đấu, làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia... của quân và dân ta.

Năm 1981, Bộ Quốc phòng thành lập Viện Lịch sử quân sự Việt Nam, Đại tá Trần Tiệu được điều động về làm Phó chủ nhiệm, rồi Chủ nhiệm Bộ môn Lịch sử kháng chiến chống Pháp cho đến khi nghỉ hưu (năm 1994). Thời gian công tác ở Viện Lịch sử quân sự Việt Nam, ông là chủ biên công trình “Lịch sử cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 1945-1954”, xuất bản 2 tập, dày hơn 1.200 trang và tham gia đào tạo nhiều cán bộ nghiên cứu lịch sử, viết hàng trăm bài đăng trên các báo, tạp chí trong và ngoài Quân đội.

Lão nhà báo Trần Tiệu say sưa kể chuyện tác nghiệp thời chiến tranh với phóng viên Báo Quân đội nhân dân. Ảnh: QUÂN SỰ

Nghỉ hưu nhưng không nghỉ việc, Đại tá, cựu chiến binh Trần Tiệu được bầu làm Bí thư Chi bộ khu dân cư và là Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ phường Phương Mai (Đống Đa, Hà Nội), rồi Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Phương Mai, Chủ tịch Hội Người cao tuổi phường Phương Mai... Ông được bầu là Chiến sĩ thi đua cấp quận và phường, vinh danh “Người tốt, việc tốt” cấp TP Hà Nội. Ông được tặng thưởng Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng; Huân chương Quân công hạng Nhì cùng nhiều huân chương, huy chương và khen thưởng của Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, Tổng cục Hậu cần, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng, Thành ủy, UBND TP Hà Nội.

Ấn tượng đặc biệt với chúng tôi là dù lúc bận rộn, thậm chí khi đã tuổi cao, sức yếu nhưng Đại tá, cựu chiến binh Trần Tiệu vẫn luôn đam mê viết báo về lịch sử Quân đội, ký ức chiến tranh, về Bộ đội Cụ Hồ... góp phần giáo dục thế hệ trẻ. Các tác phẩm của ông có nội dung phong phú, thể hiện tinh thần trách nhiệm rất cao với đất nước, Quân đội, đồng thời thể hiện lòng yêu nghề báo mãnh liệt. Bởi thế, lúc 92 tuổi, ông vẫn đoạt giải Cuộc thi viết "Công nghiệp quốc phòng-75 năm xây dựng và phát triển" do Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng tổ chức; 96 tuổi, ông đoạt giải Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng do Thành ủy tổ chức. Những ngày lễ lớn của đất nước và Quân đội, ông thường được các địa phương, đơn vị mời tham dự các cuộc gặp mặt, kể chuyện truyền thống.

Tôi và các đồng nghiệp vô cùng cảm động khi được biết, vào những hôm Đài Truyền hình Việt Nam phát sóng trực tiếp lễ kỷ niệm trọng đại hay khai mạc, bế mạc kỳ họp Quốc hội, ông đại tá, nhà báo đã gần trăm tuổi Trần Tiệu lại mặc quần áo chỉnh tề, mang ghế ngồi nghiêm ngắn trước màn hình ti vi như đại biểu tham dự. Hằng ngày, xem chương trình thời sự, ông vẫn mong các cuộc chiến sớm kết thúc, các bên đừng sử dụng vũ khí hủy diệt lớn để không gây thiệt hại nặng nề, không gây đau khổ cho nhân dân... Được trò chuyện, tiếp xúc với ông, các nhà báo thế hệ con cháu như chúng tôi không chỉ học tập được nhiều điều mà đều cảm thấy thêm yêu nghề báo, đồng thời tự thấy mình cần phải có trách nhiệm hơn với nghề cầm bút, với nhân dân, đất nước, Quân đội để xứng đáng là nhà báo-chiến sĩ.

HƯƠNG HỒNG THU

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/phong-su-dieu-tra/cuoc-thi-nhung-tam-guong-binh-di-ma-cao-quy-lan-thu-16/gan-tram-tuoi-van-tam-huyet-viet-bao-833742