Thái Lan đã áp dụng thành công nhiều biện pháp chiến lược, có mục tiêu nhằm thúc đẩy xuất khẩu gạo.
Ngân hàng Thế giới (WB) công bố dữ liệu cho thấy, Thái Lan là quốc gia gắn liền với phát triển nông nghiệp, với khoảng 1/3 dân số làm việc trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, đặc điểm nổi bật của các sản phẩm nông nghiệp Thái Lan không nằm ở quy mô sản xuất, mà ở cách quốc gia này biến nông sản, trong đó có sản phẩm gạo, trở thành một phần của chiến lược thương mại toàn diện, kết hợp giữa xuất khẩu hàng hóa và quảng bá hình ảnh quốc gia.
Số liệu chính thức của Bộ Thương mại Thái Lan cho thấy, trong năm 2024, xuất khẩu gạo của nước này đạt 9,95 triệu tấn, tăng 13% so với cùng kỳ và là mức cao nhất kể từ năm 2018. Giá trị xuất khẩu gạo đạt 6,43 tỷ USD, tăng 27% so với cùng kỳ, nhờ một số nguyên nhân như nhu cầu lương thực toàn cầu tăng cao, thời tiết cực đoan, bất thường và Ấn Độ tạm dừng xuất khẩu gạo.
Một số thị trường nhập khẩu gạo Thái Lan lớn trên thế giới năm 2024 gồm có Indonesia mua 1,12 triệu tấn, Iraq mua 950 nghìn tấn, Philippines mua 490 nghìn tấn, Trung Quốc mua 470 nghìn tấn…
Trong cả năm 2025, Thái Lan đặt mục tiêu xuất khẩu 7,5 triệu tấn gạo, dự kiến giảm so với cả năm 2024 do nhiều yếu tố như Ấn Độ nối lại xuất khẩu gạo, đồng Baht mạnh hơn, giá gạo cao hơn so với các đối thủ cạnh tranh, và ảnh hưởng từ chính sách thuế quan của Mỹ.
Mặc dù vậy, không thể phủ nhận Thái Lan đã áp dụng thành công nhiều biện pháp chiến lược, có mục tiêu nhằm thúc đẩy xuất khẩu gạo trong thời gian qua.
Trước hết, Thái Lan đã tận dụng tốt quan hệ ngoại giao với các đối tác để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các thỏa thuận hợp tác thương mại.
Mới đây nhất, tờ Nation Thailand cho biết, Bộ Thương mại Thái Lan đang đẩy nhanh việc xuất khẩu 280.000 tấn gạo sang Trung Quốc theo thỏa thuận giữa hai chính phủ, đồng thời đề xuất nâng hạn ngạch nhập khẩu lên 500.000 tấn. Đây được coi là một biểu tượng của tình hữu nghị nhân dịp hai nước Thái Lan-Trung Quốc kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.
Thứ hai, Thái Lan luôn chú trọng tăng cường các hoạt động xúc tiến, quảng bá nhằm nâng cao nhận diện và khẳng định uy tín cũng như chất lượng gạo Thái tại thị trường nước ngoài. Đặc biệt, nước này tập trung xây dựng hình ảnh gạo Thái không chỉ là thực phẩm, mà là sản phẩm cao cấp, gắn với sức khỏe, tinh tế và truyền thống.
Tiêu biểu phải kể đến chiến dịch quảng bá “Gạo Thái Hom Mali” (gạo thơm Jasmine) được triển khai đồng bộ, bài bản trên toàn cầu thông qua các hội chợ, triển lãm và kênh truyền thông nước ngoài, qua đó giúp Thái Lan thành công trong việc tạo dựng hình ảnh quốc gia của hạt gạo Thái.
Thứ ba, Thái Lan đặt trọng tâm vào việc quảng bá những sản phẩm “đinh”, chiến lược như gạo thơm Jasmine, với đặc điểm khác biệt như mùi thơm đặc trưng, hạt dài, độ dẻo vừa phải. Ngoài ra, nước này đặc biệt chú trọng đến khâu đăng ký chỉ dẫn địa lý nhằm khẳng định rõ nguồn gốc xuất xứ, chất lượng đặc thù và đảm bảo sản phẩm khó bị làm giả.
Cuối cùng, để giữ vững vị thế gạo Thái Lan, nước này luôn nỗ lực tuân thủ các quy định về giám sát chất lượng hàng hóa đối với các sản phẩm xuất khẩu ra nước ngoài, chủ động cung cấp thông tin về tiêu chuẩn gạo, đăng ký nhãn chứng nhận và thủ tục nhận diện gạo chính gốc xuất khẩu từ Thái Lan nhằm củng cố niềm tin của người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, Thái Lan còn bày tỏ sẵn sàng hợp tác, cam kết xử lý nhanh chóng các vi phạm hoặc hành vi gian lận thương hiệu liên quan đến gạo Thái nếu được báo cáo chính thức.
Có thể thấy, những nỗ lực này là yếu tố then chốt giúp Thái Lan đảm bảo đầu ra cho sản xuất gạo trong nước, đồng thời gia tăng niềm tin và sự ổn định cho nông dân và doanh nghiệp xuất khẩu.
Mặc dù thị trường gạo vẫn còn nhiều biến động trong thời gian tới, song không thể phủ nhận thành công của Thái Lan trong việc biến hạt gạo từ một mặt hàng nông sản thô thành một sản phẩm có thương hiệu, có câu chuyện và có giá trị vượt trội. Đây là kinh nghiệm để các quốc gia khác có thể tham khảo học hỏi và áp dụng.
Thùy Anh