Gen Z và xu hướng đa nhiệm với nghề tay trái

12 giờ trướcBài gốc

Nghề tay trái: Hệ giá trị mới của thế hệ Gen Z

Không còn mặn mà với lối sống làm một việc đến trọn đời, thế hệ Gen Z (những người sinh từ năm 1997 - 2012) đang từng bước tái định nghĩa khái niệm “sự nghiệp”. Với họ, công việc không còn là điểm đến duy nhất, mà là cả một hành trình khám phá bản thân. Trong hành trình ấy, “side hustle” - nghề tay trái - không chỉ là cách kiếm thêm thu nhập, mà đang dần trở thành một hệ giá trị mới của thế hệ trẻ.

Khảo sát của Paychex cho thấy 93% Gen Z đang làm nhiều công việc cùng lúc, con số cao nhất trong tất cả các thế hệ. Tại Anh, 69% người trẻ từ 16 - 26 tuổi đang cân nhắc hoặc đã tự kinh doanh và làm thêm nghề tay trái. Điều này cho thấy nghề tay trái được xem là lối đi mới giúp Gen Z đạt được cả sự ổn định tài chính và chủ động trong công việc. Herbalife, công ty và cộng đồng hàng đầu về sức khỏe và thể chất, đã công bố kết quả khảo sát công việc làm thêm tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương năm 2023 cho thấy gần 3 trên 5 (59%) người được hỏi đều có công việc làm thêm, và lý do hàng đầu được cho là để trang trải cho cuộc sống hàng ngày (61%). Những lý do khác bao gồm trang trải chi phí sinh hoạt ngày càng gia tăng (44%) và ít phụ thuộc vào một nguồn thu nhập duy nhất (43%).

Khi nghề tay trái trở thành “bệ phóng”

Giống như nhiều bạn trẻ khác, Trần Hồng Ngọc (20 tuổi) - sinh viên năm ba ngành Truyền thông đại chúng (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) - đang cố gắng cân bằng giữa học tập và công việc. Ngoài giờ lên lớp, cô đảm nhiệm vị trí nhân viên truyền thông cho một công ty lớn trong ngành xây dựng, coi đó là cơ hội để tích lũy kinh nghiệm trước khi ra trường.

Hồng Ngọc phát triển được nhiều kỹ năng khi làm nhiều công việc cùng lúc. Ảnh: NVCC.

Bên cạnh đó, cô tận dụng thời gian rảnh để nhận thêm các dự án freelance như sáng tạo nội dung, dựng video,... vừa để rèn kỹ năng, vừa giúp cô có nguồn thu nhập ổn định. “Tuy việc này mang lại cho mình nhiều nguồn thu cũng như phát triển thêm nhiều kỹ năng, nhưng thách thức lớn nhất chính là vấn đề quản lý thời gian. Những công việc mà mình làm đều khác nhau hoàn toàn về lĩnh vực, mỗi việc đều có yêu cầu riêng và đòi hỏi sự tập trung cao độ” - Ngọc chia sẻ.

Trong bối cảnh kinh tế biến động, nhiều Gen Z hiểu rằng phụ thuộc vào một nguồn thu nhập duy nhất không còn là lựa chọn an toàn. Nghề tay trái trở thành “lớp bảo vệ” giúp họ giảm thiểu rủi ro, tăng trải nghiệm và mở rộng thêm cơ hội cho bản thân. Không thể phủ nhận, nghề tay trái là biểu hiện rõ rệt của sự tự chủ và linh hoạt - những phẩm chất nổi bật của Gen Z. Thông qua các dự án freelance, kinh doanh online, thiết kế hay sáng tạo nội dung, họ rèn luyện khả năng giải quyết vấn đề, quản lý thời gian - những kỹ năng được xem là thiết yếu trong thế kỷ 21.

Sự bùng nổ của công nghệ và internet cũng chính là “bệ phóng” cho thế hệ này. Các nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử và website việc làm freelance giúp họ dễ dàng tiếp cận khách hàng, quảng bá bản thân, thậm chí xây dựng thương hiệu cá nhân ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Áp lực vô hình và nguy cơ kiệt sức từ nghề tay trái

Tuy nhiên, tự do luôn đi cùng trách nhiệm. Làm nhiều công việc song song khiến không ít bạn trẻ rơi vào trạng thái căng thẳng, kiệt sức. Việc cân bằng giữa việc học, đi làm và các dự án cá nhân đòi hỏi “tinh thần thép” cùng khả năng kiểm soát cảm xúc. Ngọc thừa nhận: “Nếu không phân bổ thời gian hợp lý và theo đúng thời gian biểu mà mình tự đặt ra, mình sẽ dễ dàng bị chậm tiến độ, khiến bản thân phải làm việc quá sức, đôi khi phải làm việc đến khuya hoặc vào cuối tuần để hoàn thành các kế hoạch của cả hai công việc”.

Khi lịch học ngày càng dày đặc và kỳ vọng bản thân ngày càng lớn, Ngọc nhận ra sự tự do trong công việc đôi khi cũng là một áp lực vô hình: “Có những ngày mình chạy từ lớp học tới công ty để hoàn thành công việc mà sếp đưa ra. Tối đến, mình ăn vội bát mì tôm để tranh thủ edit cho xong để kịp gửi khách”.

Chỉ khi buộc phải giảm tải công việc để tập trung ôn thi, Ngọc mới nhận ra giá trị của việc chậm lại để đi xa hơn: “Khi giảm bớt áp lực, mình không chỉ cảm thấy nhẹ nhàng hơn mà còn làm việc hiệu quả hơn. Đôi khi, chọn giảm tải là cách để tiến xa hơn”.

Việc phải cân bằng khối lượng công việc lớn tạo ra nhiều áp lực cho Gen Z. Ảnh: NVCC.

“Mặc dù công việc làm thêm có thể mang lại khả năng linh hoạt hơn về tài chính, cảm giác an toàn và trở thành phương tiện kiếm sống, điều quan trọng là mỗi cá nhân cần lựa chọn công việc làm thêm phù hợp với bản thân”, ông Stephen Conchie, Chủ tịch Herbalife Khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Trung Quốc, cho biết.

Theo diễn giả Đào Ngọc Cường - Giám đốc Công ty Cổ phần Đào tạo Đánh thức tiềm năng Việt, xu hướng làm nghề tay trái hiện nay đang ngày càng gia tăng. Điều này một phần do nhiều bạn trẻ không thể gắn bó lâu dài với nghề chính, hoặc công việc chính không mang lại thu nhập ổn định, vì vậy họ tìm kiếm nghề tay trái để phát triển bản thân và kiếm thêm thu nhập. Chuyên gia cũng cho rằng để cân bằng công việc chính và nghề tay trái, các bạn trẻ cần phải lựa chọn nghề nghiệp phù hợp ngay từ đầu, khi vào đại học. “Công việc chính của các bạn trẻ phải đảm bảo tài năng và sứ mệnh của mình, từ đó phát triển nghề tay trái để tăng thu nhập”, ông nói thêm.

Nghề tay trái đang mang lại cho giới trẻ nhiều cơ hội và thử thách. Tuy nhiên, để cân bằng công việc chính và nghề tay trái một cách hiệu quả, mỗi người cần phải hiểu rõ bản thân, đam mê và sứ mệnh của mình. Đồng thời, việc lựa chọn nghề chính phù hợp sẽ giúp các bạn trẻ phát huy được tài năng, từ đó có thể phát triển nghề tay trái và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Với nhiều bạn trẻ Gen Z, nghề tay trái không chỉ là cách kiếm thêm thu nhập mà còn là minh chứng cho sự tự chủ, linh hoạt trong thời đại số. Khi công nghệ mở ra vô vàn cơ hội, “side hustle” trở thành bệ phóng để thế hệ trẻ thử sức, tích lũy kinh nghiệm và khẳng định bản thân. Thế nhưng, đằng sau nhịp sống đa nhiệm ấy là áp lực về thời gian, sức khỏe và bài toán cân bằng giữa đam mê và hiệu quả công việc.

Vân Anh

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/gen-z-va-xu-huong-da-nhiem-voi-nghe-tay-trai-427893.html