Trước thềm buổi làm việc với Đoàn Thanh tra EC vào tháng 10/2025, công tác tuyên truyền, quản lý đội tàu và xử lý các vi phạm được đặc biệt chú trọng triển khai. Sáng 10/9, tại xã Cát Tiến, tỉnh Gia Lai, các cán bộ cán bộ Đồn Biên phòng Cát Khánh (thuộc Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng Gia Lai) tổ chức tuyên truyền quy định chống khai thác IUU cho gần 200 ngư dân địa phương.
Tại đây, ngư dân được nghe và giải thích về các quy định liên quan đến hoạt động khai thác trên biển; đồng thời được hướng dẫn về phạm vi hoạt động đánh bắt thủy sản theo pháp luật trong nước, pháp luật các nước láng giềng và công ước quốc tế. Để thuận tiện trong tra cứu, các cán bộ biên phòng còn hướng dẫn ngư dân sử dụng mã QR để tiếp cận văn bản pháp luật.
Lực lượng biên phòng tới từng tàu ngư dân để tuyên truyền, phổ biến các quy định chống khai thác IUU - Ảnh: Thanh Bình
Thiếu tá Nguyễn Hữu Nghị, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cát Khánh cho biết, đơn vị đã triển khai tổ chức gặp gỡ, tuyên truyền tại bến cảng và hướng dẫn, giới thiệu các văn bản, đặc biệt là quét mã QR để ngư dân nắm được các văn bản pháp luật. Đồng thời, đơn vị cũng đã hỗ trợ ngư dân làm thủ tục, hồ sơ trước khi xuất bến ra khơi, đảm bảo đúng quy định pháp luật.
Hiện Gia Lai có gần 6.000 tàu cá dài từ 6 mét trở lên. Trong đó gần 3.200 tàu đủ điều kiện khai thác vùng khơi. Khoảng 40% trong số này thường xuyên rời ngư trường địa phương, hoạt động ở nhiều vùng biển trong cả nước, tập trung tại phía Nam và trên 500 tàu hoạt động thường xuyên ngoài tỉnh, hiếm khi quay về. Sản lượng thủy sản 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt 145.000 tấn, tăng 2,6% so với cùng kỳ.
Song song với kết quả, tỉnh Gia Lai hiện cũng đối mặt với nhiều khó khăn. Hơn 40 lượt tàu của tỉnh bị cảnh báo vượt ranh giới cho phép; 1.050 tàu với hơn 2.600 lượt mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS). Ngoài ra, 167 trường hợp vi phạm khai thác IUU đã bị xử lý với tổng số tiền phạt gần 7,6 tỷ đồng.
Ngư dân Gia Lai ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài khi đánh bắt, khai thác thủy hải sản - Ảnh: Thanh Bình
Tỉnh Gia Lai đã thành lập Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU do Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban. Ban chỉ đạo triển khai nhiều biện pháp đồng bộ như quản lý chặt chẽ đội tàu, xử lý dứt điểm tàu “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không có giấy phép khai thác thủy sản) và tàu hết hạn đăng kiểm; giám sát 24/24 qua thiết bị giám sát hành trình (VMS), kiên quyết không cho xuất bến nếu chưa đảm bảo điều kiện; tăng cường kiểm tra, truy xuất nguồn gốc thủy sản minh bạch.
Ông Nguyễn Công Bình, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Gia Lai cho biết, quyết tâm của tỉnh đã bước đầu mang lại kết quả. Thời gian tới, ngành sẽ phối hợp với lực lượng biên phòng và công an để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
“Tới nay bà con ngư dân có ý thức chấp hành, tuân thủ cao quy định triển khai của các ngành, các cấp. Tuy nhiên, vẫn còn một số trường hợp tàu cá không đăng ký, không giấy tờ, không đủ điều kiện hoạt động. Với các trường hợp này, lực lượng chức năng cần đưa về một nơi để kiểm tra, kiểm soát, không cho hoạt động. Khi ngư dân chấp hành tốt, tỉnh mới khắc phục được “thẻ vàng” của EC”, ông Bình khẳng định.
Lực lượng Biên phòng Gia Lai đang thực hiện đợt cao điểm tuyên truyền ngư dân chống khai thác IUU - Ảnh: Thanh Bình
Việc chống khai thác IUU không chỉ là yêu cầu cấp bách nhằm tháo gỡ “thẻ vàng” EC, còn là trách nhiệm của ngư dân trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản, giữ gìn sinh kế bền vững lâu dài tại tỉnh Gia Lai.
Nguyễn Thảo – CTV Thanh Bình/VOV-Tây Nguyên