Ông Võ Thanh Tuấn - xã Mỹ Thiện (Đồng Tháp), nông dân canh tác 7.000 m2 sầu riêng trong đó chủ yếu là giống Monthong cho hay, trước đây ít ngày, gia đình ông vừa bán khoảng 2,5 tấn sầu riêng với giá 140.000 đồng/kg. Tuy nhiên, hiện nay, giá đang giảm khá mạnh, chỉ còn 75.000 đồng/kg, khiến người trồng lo lắng. “Khoảng một tuần nữa, gia đình tôi sẽ thu hoạch khoảng hơn 3 tấn sầu riêng nữa, thương lái đặt cọc với giá 81.000 đồng/kg”, ông Tuấn chia sẻ.
Sầu riêng trái vụ đang vào thu hoạch rộ, nhưng giá giảm sâu từ 100.000-110.000 đồng/kg xuống chỉ còn 70.000- 75.000 đồng/kg. Giá giảm khiến các hộ dân gặp khó khăn do thương lái chậm cắt sầu riêng, gây ảnh hưởng đến cây, trái và năng suất.
Thời điểm này, nhà vườn trồng sầu riêng ở Đồng Tháp đang bước vào giai đoạn thu hoạch trái vụ, khiến nguồn cung tăng đột biến trong ngắn hạn và kéo giá đi xuống. Theo nhà vườn trồng sầu riêng, hiện giá thành sản xuất sầu riêng khoảng 35.000- 40.000 đồng, nên với mức giá trên, người trồng sầu riêng vẫn thu được lãi, dù không cao.
Ông Nguyễn Thanh Việt Em, Chủ tịch UBND xã Mỹ Thiện thông tin, địa phương hiện có khoảng 4.000 ha sầu riêng; trong đó, có 2.000 ha sầu riêng 4- 5 năm tuổi đang cho trái. Tuy nhiên, UBND xã đang rất sốt ruột về giá cả trái sầu riêng. Cụ thể, trước đây khoảng hơn 10 ngày, giá sầu riêng Monthong Thái loại 1 từ 100.000-110.000 đồng/kg, sau khi người dân ký một số hợp đồng tiêu thụ với thương lái. Tới thời điểm này, sầu riêng đang mùa thu hoạch rộ, với giá giảm xuống chỉ còn 70.000- 75.000 đồng/kg, giảm 25.000-30.000 đồng/kg. Từ đó, một số hộ dân gặp khó khăn do các thương lái chậm cắt sầu riêng, gây ảnh hưởng đến cây, trái và năng suất.
Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đồng Tháp (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp), diện tích sầu riêng của tỉnh hiện có gần 35.500 ha, với gần 19.000 ha đang cho trái. Đến nay, toàn tỉnh có 350 mã số vùng trồng xuất khẩu sang Trung Quốc, với diện tích khoảng 15.000 ha và 111 mã số cơ sở đóng gói, trong đó có 90 mã số vùng trồng được ủy quyền cho doanh nghiệp xuất khẩu, 42 mã số cơ sở đóng gói được ủy quyền xuất khẩu.
Trước yêu cầu trong kiểm soát chất Cadimi, thời gian qua, việc xuất khẩu sầu riêng trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp cũng như cả nước đã bị ảnh hưởng lớn. Để đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường xuất khẩu, hướng đến sản xuất, tiêu thụ bền vững, hiện ngành nông nghiệp tỉnh Đồng Tháp đang phối hợp với các đơn vị liên quan thử nghiệm nhiều giải pháp khắc phục Cadimi trong canh tác sầu riêng; trong đó có việc áp dụng mô hình thử nghiệm.
Hiện tại, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đồng Tháp đang triển khai mô hình ứng dụng các giải pháp khắc phục vùng trồng sầu riêng bị nhiễm kim loại nặng Cadimi tại xã Long Tiên và Thanh Hưng. Mỗi địa điểm thực hiện với diện tích 0,5 ha. Thời gian thực hiện từ ngày 20/1/2025 đến ngày 30/11/2025. Mô hình thực hiện 5 giải pháp để khắc phục Cadimi (mỗi giải pháp thực hiện trên diện tích 0,1 ha). Tất cả các sản phẩm phân bón (hữu cơ và vô cơ) đều được kiểm tra hàm lượng Cadimi trước khi đưa vào sử dụng trong mô hình.
Theo Chi cục Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đồng Tháp, sau thời gian triển khai, qua kết quả của các chỉ tiêu theo dõi cho thấy giải pháp 2, 3, 4 có chỉ tiêu phân tích trên đất, lá và trái đều giảm. Thời gian tới, để duy trì ngành hàng sầu riêng và đẩy mạnh xuất khẩu, ngành chức năng tỉnh khuyến cáo nông dân phải tuân thủ quy trình canh tác, sử dụng các giải pháp để khắc phục Cadimi.
Ông Võ Tấn Lợi, Chủ tịch Hiệp hội sầu riêng tỉnh Đồng Tháp cho biết, để nâng cao giá trị ngành hàng sầu riêng, nông dân phải canh tác theo hướng sạch, hữu cơ. Nếu nông dân cứ canh tác theo kiểu cũ chất lượng không cao, rất khó bán được giá cao, chưa kể tác động đến cả ngành hàng. Do đó, nông dân hiện đã ý thức được hạn chế này, tập trung canh tác theo hướng nâng cao chất lượng. Một trong những giải pháp quan trọng là đẩy mạnh liên kết chuỗi giá trị giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp, hướng tới mô hình sản xuất, chế biến, xuất khẩu bền vững.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ban hành kế hoạch thí điểm truy xuất nguồn gốc sầu riêng hướng tới minh bạch chuỗi cung ứng
Theo đó, nhằm hoàn thiện Hệ thống và quy trình truy xuất nguồn gốc (TXNG) các sản phẩm nông, lâm, thủy hải sản chủ lực, phục vụ yêu cầu người tiêu dùng, kế hoạch thí điểm TXNG sầu riêng giai đoạn thí điểm sẽ được triển khai từ ngày 1/1/2026 đến 30/6/2026.
Bộ nhấn mạnh vai trò của chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ mới. Các giải pháp như blockchain, dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet vạn vật (IoT) sẽ từng bước được nghiên cứu, tích hợp. Từ đó, hệ thống cho phép ghi nhận dữ liệu theo thời gian thực, truy xuất thông tin sản phẩm thông qua mã QR hoặc các công nghệ xác thực điện tử khác, gắn trực tiếp trên từng quả sầu riêng hoặc lô hàng.
Đối với người tiêu dùng, hệ thống giúp dễ dàng kiểm tra xuất xứ, chất lượng và mức độ an toàn của sầu riêng lưu thông trên thị trường. Với nông hộ, hợp tác xã và doanh nghiệp, đây là công cụ quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả hơn, góp phần nâng cao giá trị thương mại và uy tín sản phẩm. Còn với cơ quan quản lý nhà nước, hệ thống TXNG tạo nền tảng dữ liệu để giám sát chất lượng, phát hiện sớm rủi ro và xử lý vi phạm trong toàn chuỗi.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu tối thiểu 5 doanh nghiệp tham gia thí điểm, đồng thời tổ chức cấp và gắn tem xác thực điện tử cho các lô sầu riêng đủ điều kiện. Tem xác thực do cơ quan chức năng phát hành, tích hợp công nghệ QR, NFC hoặc RFID.
Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng xác định việc hoàn thiện hành lang pháp lý và quy trình nghiệp vụ là nhiệm vụ trọng tâm. Các quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật và tài liệu hướng dẫn về TXNG sẽ được rà soát, cập nhật, bảo đảm phù hợp với yêu cầu của thị trường nhập khẩu.
Hồng Hương