Toàn bộ quá trình sản xuất phim hoạt hình “Dế mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội” được thực hiện bằng công nghệ số hiện đại
Dũng cảm bước ra vùng an toàn
Chưa bao giờ bức tranh thị trường hoạt hình Việt lại sôi động như mùa hè năm nay, với ba bộ phim: Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội; Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu; Wolfoo và cuộc đua tam giới. Không chỉ tăng về số lượng, chất lượng các phim cũng được nâng cao rõ. Điểm sáng nổi bật là nỗ lực của ê kíp 100% “nội địa” trong việc xây dựng một thế giới hoạt hình chỉn chu.
Bên cạnh đó, phim còn tận dụng khai thác chất liệu văn hóa dân gian, tạo hình nhân vật đặc trưng, cải thiện kỹ thuật và truyền tải những thông điệp tích cực. Qua những suất chiếu sớm, các tác phẩm đều nhận được nhiều phản hồi tích cực từ giới chuyên môn và khán giả.
Cụ thể, cuối tháng 5, Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội (đạo diễn Nguyễn Mai Phương, nhà sản xuất Vũ Duy Nam) chính thức “chào sân” trên toàn quốc. Đây là bộ phim hoạt hình dài thứ hai và là phim hoạt hình 3D đầu tiên của điện ảnh nước nhà được phát hành ngoài rạp chiếu. Không phụ lòng mong mỏi của khán giả, phim đã mang đến một thế giới đồng thoại phong phú, sinh động và đầy sắc màu. Đặc biệt, âm nhạc là phần nổi trội, vừa hiện đại, vừa mang âm hưởng dân gian, thu hút khán giả nhỏ và cả các bậc phụ huynh.
Sau đó không lâu, Alpha Animation Studio và đạo diễn, NSƯT Trịnh Lâm Tùng cho ra mắt phim 3D Trạng Quỳnh: Truyền thuyết Kim Ngưu. Những truyền thuyết gắn liền với văn hóa dân gian Việt Nam như Lạc Long Quân - Âu Cơ, Trâu vàng - Hồ Tây, Thần tích đền Kim Ngưu… hay tạo hình trang phục truyền thống (áo tứ thân, khăn xếp), bối cảnh làng quê cùng những yếu tố huyền sử được tái hiện sống động trong bộ phim.
Tiếp theo, Sconnect Studio tung ra phần 2 của loạt phim về chú sói Wolffoo với tựa phim Wolffoo và cuộc đua tam giới, phim hoạt hình 2D vẽ tay với chuyển động linh hoạt. Trước đó, vào năm 2023, Sconnect đã tung ra phần 1 Wolffoo và hòn đảo kỳ bí như một phép thử đối với thị trường nội địa, thăm dò phản ứng của khán giả.
Với doanh thu hơn 5 tỉ đồng, bộ phim được đánh giá là thành công ở thời điểm đó. Không những thế, Sconnect đã dành nhiều năm để sản xuất các tập phim ngắn về Wolffoo, phát hành trên YouTube, hướng tới đối tượng mẫu giáo và nhi đồng với hình ảnh chú sói thông minh đáng yêu quen thuộc. Điểm sáng lớn nhất của phim không chỉ nằm ở hình ảnh bắt mắt hay các pha hành động vui nhộn mà chính là ở chiều sâu nội dung.
Tuy nhiên, doanh thu của cả ba bộ phim đều không mấy khả quan. Theo thống kê của Box Office Vietnam, Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội được trình làng từ ngày 30.5 và mang về doanh thu hơn 21 tỉ đồng; Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu ghi nhận doanh thu hơn 3,2 tỉ đồng sau 14 ngày ra rạp; Wolffoo và cuộc đua tam giới đến nay chỉ mới thu về 3 tỉ đồng và cũng sắp phải dừng cuộc chơi. Đây là những con số khiêm tốn và thực sự gây tiếc nuối!
Đường dài mới biết ngựa hay
Quyết tâm ra rạp của các nhà làm phim hoạt hình là tín hiệu vui và tích cực, đồng thời cũng là cú hích cho thị trường điện ảnh nước nhà. Nỗ lực ấy đã giúp khoảng cách về chất lượng giữa hoạt hình nội và ngoại đang dần được thu hẹp. Đây chính là nền tảng vững chắc để hoạt hình Việt tạo dựng bản sắc riêng và từng bước có được chỗ đứng trong lòng khán giả. Song thực tế, giấc mơ trăm tỉ vẫn còn quá xa vời với chúng ta.
Câu hỏi đặt ra là vì sao phim hoạt hình Việt vẫn yếu thế hơn khi cạnh tranh với phim Nhật, Mỹ ở rạp? Đơn giản, vì hoạt hình Việt chưa tạo được thương hiệu riêng. Rõ ràng, so với hoạt hình nước ngoài, yếu tố thương hiệu và hình ảnh vẫn là điều khiến khán giả đặt niềm tin.
Những tác phẩm như Doraemon, Conan... đều đã sở hữu lượng “fan” đông đảo từ truyện tới phim suốt nhiều năm qua. Để thấy được, hoạt hình Việt vẫn cần thêm thời gian để gây dựng niềm tin với khán giả. Ngay cả Wolfoo, nhân vật đã rất nổi tiếng trên YouTube với hơn 4,5 tỉ lượt xem mỗi tháng, sở hữu ba nút kim cương và hàng trăm nút vàng, bạc khi đưa lên màn ảnh rộng - cũng không đủ sức tạo cú hích doanh thu.
Bên cạnh đó, việc phổ biến, phát hành là khâu quan trọng, nhưng vẫn chưa được đầu tư đúng mức. Phim điện ảnh khó thành công nếu chiến dịch truyền thông thiếu những bước cơ bản: Tạo nhận thức của khán giả đối với sản phẩm, làm họ yêu thích sản phẩm và chuyển hóa thành hành động mua vé. Trong khi đó, cả ba bộ phim hoạt hình ra rạp mùa hè này đều quá yếu về mặt này, thậm chí là bị bỏ bê.
Tuy nhiên, vẫn chưa thực sự công bằng nếu chỉ dựa vào doanh thu phòng vé để đánh giá chất lượng hoạt hình Việt. Nhìn một cách khách quan, Dế Mèn, Trạng Quỳnh nhí hay Wolfoo đều thể hiện nỗ lực đáng ghi nhận trong việc khai thác chất liệu văn hóa dân gian, tạo hình nhân vật đặc trưng, cải thiện kỹ thuật và truyền tải thông điệp tích cực. Bên cạnh đó, các bộ phim còn được giới chuyên môn đánh giá cao về chất lượng.
“30 chưa phải là Tết”, không vì thế mà chúng ta bi quan khi hoạt hình Việt đang có một thế hệ trẻ tài năng, tâm huyết vẫn đang miệt mài từng ngày. Họ sẽ là nhân tố định hình thị trường, giúp khán giả có cái nhìn cởi mở, tích cực hơn với hoạt hình Việt và từ đó tạo thói quen ra rạp để thưởng thức.
Gu phim chiếu rạp của khán giả luôn là điều khó đoán. Ngay cả những bộ phim liên tục thắng to doanh thu phòng vé cũng đã minh chứng điều này. “Đường dài mới biết ngựa hay”, việc có đến ba tác phẩm ra rạp năm nay đã là những “viên gạch” đầu tiên xây dựng nền móng cho sự tự tin và bản lĩnh của các nhà làm phim hoạt hình nước nhà. Dẫu con đường ấy đòi hỏi sự kiên trì và đầu tư dài hạn, thì họ vẫn đã và đang dũng cảm bước ra khỏi vùng an toàn, tiếp tục khai phá những cơ hội và tiềm năng mới.
THẢO MY