Người cao tuổi đến chăm sóc sức khỏe tại Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh
Thực tế cho thấy, ở tuổi từ 60 trở lên, nhiều người dễ rơi vào tình trạng khó ngủ hoặc ngủ không sâu do tác động của bệnh nền, đau mỏi xương khớp, thay đổi thời tiết hay tâm lý lo nghĩ. Khi giấc ngủ bị xáo trộn kéo dài, người cao tuổi thường mệt mỏi, giảm trí nhớ, chậm chạp trong xử lý thông tin, thậm chí dễ mắc các bệnh tim mạch, huyết áp.
Từ thực tế đó, ngành y tế và Hội Người cao tuổi đã đưa nội dung “chăm sóc giấc ngủ” cho người cao tuổi vào các hoạt động tuyên truyền, hướng dẫn tại cơ sở. Tại 65/65 trạm y tế xã, phường, các buổi truyền thông sức khỏe định kỳ đều dành thời lượng phù hợp để nhắc nhở người cao tuổi xây dựng nếp sinh hoạt khoa học, giữ tinh thần thư thái trước khi ngủ. Đây là cách làm thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu ngay tại cơ sở.
Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Xuân Thu, phụ trách Phòng chẩn trị Hội Đông y tỉnh cho biết: Đông y coi trọng việc tạo sự thư giãn cho cơ thể trước giấc ngủ. Thói quen ngâm chân bằng nước ấm, gừng hoặc thảo mộc vào buổi tối không chỉ giúp lưu thông khí huyết mà còn hỗ trợ người cao tuổi dễ ngủ hơn, đặc biệt trong thời điểm trời trở lạnh. Giấc ngủ của người cao tuổi không chỉ phụ thuộc vào thói quen sinh hoạt mà còn liên quan chặt chẽ đến tâm trạng, bữa ăn, môi trường sống. Gia đình giữ được hòa khí, con cháu quan tâm đúng mức thì giấc ngủ của các cụ cũng yên ổn hơn.
Những chia sẻ này càng cho thấy yếu tố tinh thần có vai trò rất quan trọng đối với chất lượng giấc ngủ của người cao tuổi. Chị Nông Thị Bình, thôn 6 xã Đình Lập kể: “Mẹ chồng tôi hơn 80 tuổi, cứ mỗi khi trong nhà có việc là bà lo lắng đến mất ngủ. Chúng tôi thường xuyên trò chuyện, chia sẻ để bà yên tâm. Từ đó giúp bà ngủ tốt hơn, tinh thần cũng vui vẻ hơn.”
Bên cạnh yếu tố tinh thần, việc duy trì nếp sinh hoạt điều độ cũng được các chi hội người cao tuổi nhắc nhở các cụ thường xuyên. Trong các buổi sinh hoạt định kỳ, nội dung về phòng ngủ sạch sẽ, yên tĩnh, ấm về mùa đông, thoáng vào mùa hè; việc hạn chế xem tivi, điện thoại quá muộn… được truyền đạt với ngôn ngữ gần gũi để người cao tuổi dễ nhớ, dễ thực hiện.
Ở thôn Lũng Mần, xã Bằng Mạc, bà Hoàng Thị Mến năm nay 62 tuổi từng bị mất ngủ vì đau mỏi xương khớp. Bà chia sẻ: “Trước đây, tôi làm nhiều việc đồng áng nên tối đến người mệt, khó ngủ. Sau này tôi điều chỉnh nhịp sinh hoạt, làm việc vừa sức, cuối ngày tắm nước lá cho thư giãn, tránh ăn uống quá độ. Vì vậy, giấc ngủ đuợc cải thiện tốt hơn, người khỏe, tinh thần cũng tốt hơn.”
Cùng với các hoạt động truyền thông, các địa phương cũng chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người cao tuổi. Tại nhiều xã, bác sĩ tuyến cơ sở duy trì mô hình khám sức khỏe định kỳ, theo dõi bệnh nền và tư vấn điều chỉnh sinh hoạt. Qua đó, các trường hợp mất ngủ kéo dài, có biểu hiện bệnh lý được hướng dẫn đến cơ sở chuyên khoa để được điều trị kịp thời.
Bác sĩ Đoàn Văn Trường, Trưởng Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh cho hay: “Giấc ngủ của người cao tuổi chịu tác động bởi cả dinh dưỡng, vận động và trạng thái tâm lý. Ở nhiều cụ, bữa tối quá muộn, ăn nhiều chất béo hoặc sử dụng đồ uống kích thích khiến cơ thể khó thư giãn, dẫn tới khó ngủ. Một số trường hợp lại ngủ không sâu do không vận động đủ trong ngày, khí huyết kém lưu thông. Vì vậy, để cải thiện giấc ngủ cho người cao tuổi, cần xây dựng chế độ ăn phù hợp, tăng cường vận động nhẹ như đi bộ, tập thở, đồng thời tạo môi trường sống yên tĩnh, ấm áp về mặt tinh thần.”
Giấc ngủ ngon không chỉ là nhu cầu sinh học mà còn phản ánh sự chăm sóc chu đáo của gia đình và cộng đồng dành cho người cao tuổi. Việc chăm lo giấc ngủ của người cao tuổi vì thế không chỉ là trách nhiệm tình thân mà còn là một phần trong công tác chăm sóc sức khỏe toàn dân, đang được tỉnh quan tâm triển khai ngày càng bài bản và thiết thực.
HOÀNG VƯƠNG - HOÀNG TÙNG