Cầu Văn Thánh đang xây nhưng nhiều hộ sang nhượng đất bằng giấy tay nên nhiều năm chưa làm xong công tác giải phóng mặt bằng, khiến dự án chậm tiến độ.
Ở phường Bình Thuận, nơi đang đô thị hóa rất cao bởi có nhiều dự án lớn như: cầu Văn Thánh, chung cư Cà Ty và sắp đến là tuyến đường Lê Duẩn - Trường Chinh nối cao tốc và quỹ đất 2 bên đường, nhà ga của dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam... có rất nhiều hộ mua bán nhà, đất chỉ bằng giấy tay. Giấy “sang tay” không chỉ sang nhượng một chủ, hay nói cách khác là chính chủ mà còn nhiều loại “sang đi nhượng lại”, có nghĩa là mua bán qua nhiều người. Đến lúc kê khai đền bù, người dân trình hồ sơ bằng mua bán giấy tay, hỏi chủ đất, nhiều hộ vô tư trả lời chỉ biết mua của ông C, còn đất ông C mua của ai, của ông B hay ông A để bán lại cho mình thì... không biết. Một cán bộ ở trung tâm phát triển quỹ đất chia sẻ: Thường những trường hợp mua bán, sang nhượng đất bằng giấy tay, khi kê khai áp giá đền bù phải tìm chủ đất ban đầu (quy chủ), mà chủ đất qua 3 lần (theo quy định) thông báo trên các phương tiện truyền thông và cả người mua thông qua nhiều kênh khác nhau “truy tìm” nhưng không liên hệ được thì công tác bồi thường phải mất nhiều thời gian hơn để xử lý đúng trình tự thủ tục pháp lý. Nếu thời gian được giải quyết nhanh hơn thì chỉ có cách người mua bán bằng giấy tay chứng minh được tính pháp lý đất hộ đang ở là của mình... Về mặt pháp lý là vậy nhưng để giải quyết nhanh các thủ tục trong công tác đền bù cho dân cũng như đạt được tiến độ giải phóng mặt bằng để bàn giao cho chủ đầu tư dự án là cả một vấn đề nan giải. Bởi trong cách giải quyết đền bù ngoài “cái lý, còn cái tình”, không “đẩy” dân ra đường, ngược lại khi đền bù làm sao có lợi cho dân nhất, làm đúng luật nhưng không “cứng nhắc” mà phải linh động xử lý tình huống hợp tình hợp lý. Chính việc phải “mềm hóa” các chủ trương, chính sách để áp dụng vào thực tiễn đời sống người dân nên nhiều địa phương mất khá nhiều thời gian khi gặp các trường hợp sang nhượng, mua bán đất bằng giấy tay lòng vòng qua nhiều hộ khác nhau. Ở phường Bình Thuận là một ví dụ, hiện tiến độ xây dựng 6 khối nhà 8 tầng thuộc dự án Chung cư Cà Ty đang băng băng về đích trước thời hạn nhưng 82/100 hồ sơ cần đền bù, giải phóng mặt bằng lại chỉ có “giấy tay” nên đang khó...
Qua buổi kiểm tra thực tế tại dự án Chung cư Cà Ty ngày 2/12/2025, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh yêu cầu địa phương phải tập trung công tác giải phóng mặt bằng, đặc biệt là đối với 31 hộ dân nằm trên đường D1 để có mặt bằng thi công đường D1, làm cơ sở nghiệm thu công tác phòng cháy, chữa cháy. Đây là điều kiện để nghiệm thu đưa vào sử dụng 5 khối chung cư (A1, A2, B1, B2, C1), dự kiến hoàn thành trong tháng 4/2026.
Ông Nguyễn Văn Đạt - Phó Chủ tịch UBND phường Bình Thuận cho biết, dự án có 100 hồ sơ bồi thường, hỗ trợ, đến nay đã kiểm kê, xét pháp lý 100/100 hồ sơ, hội đồng bồi thường đã họp thông qua 77/100 hồ sơ. Đã bàn giao mặt bằng 3 tổ chức, diện tích 46.405,8 m2 (hiện nay đang thi công 5 khối chung cư (A1, A2, B1, B2, C1). Chưa bàn giao mặt bằng 97 hồ sơ, diện tích 17.538 m2. Quá trình thực hiện giải phóng mặt bằng 97 hồ sơ còn lại gặp rất nhiều khó khăn do lịch sử công tác quản lý đất đai qua các thời kỳ để lại. Đặc biệt, rất nhiều hộ mua đất bằng giấy tay xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp, bị xử phạt hành chính buộc tháo dỡ, không đủ điều kiện bồi thường về đất và nhà (đền bù 0 đồng). Trong 100 hồ sơ đền bù, có 82 hồ sơ mua bán, sang nhượng bằng giấy tay. Khó hơn là các hộ này không còn nhà ở nào khác trên địa bàn và điều kiện kinh tế của các hộ này rất khó khăn. Ngoài ra, ở dự án còn nhiều trường hợp người dân lấn chiếm đất đã được giải phóng mặt bằng dự án trước đây, rồi mua bán giấy tay qua nhiều chủ sử dụng đất và xây dựng nhà ở (diện tích toàn bộ căn nhà hoặc một phần căn nhà). Vì vậy, công tác vận động, giải thích hộ dân đồng thuận gặp nhiều khó khăn do xung đột lợi ích với hộ dân.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo UBND tỉnh, trước mắt, UBND phường Bình Thuận sẽ phối hợp với chủ đầu tư, Chi nhánh Trung tâm Phát triển quỹ đất số 1 tập trung hoàn thiện và phê duyệt hồ sơ bồi thường đối với 31 hồ sơ nằm trong phạm vi đường D1, sau đó phối hợp với các cơ quan chức năng như: chủ đầu tư, Chi nhánh Trung tâm Phát triển quỹ đất số 1, Mặt trận, đoàn thể tuyên truyền, vận động, giải thích người dân chấp hành chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của dự án để bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư thi công đường D1, làm cơ sở nghiệm thu 5 khối chung cư đang xây dựng. Sau đó tiếp tục thực hiện công tác giải phóng mặt bằng còn lại để sớm đưa công trình vào khai thác sử dụng và đạt mục tiêu đề ra.
Ông Đạt nói thêm, đây là nhiệm vụ rất khó khăn, phức tạp, nhạy cảm nhưng vì mục tiêu tốt đẹp của dự án, góp phần cải tạo cảnh quan, chỉnh trang đô thị, UBND phường Bình Thuận quyết tâm giải bài toán “giấy tay” để hoàn thành nhiệm vụ tỉnh giao.
Trần Thi .