Giải mã thông tin sói rừng trở lại - Bài 1: Lần theo tung tích bí ẩn loài sói tấn công gia súc ở Điện Biên

6 giờ trướcBài gốc

Lời kể của những người mất trâu bò

Từ trung tâm tỉnh lỵ Điện Biên, chúng tôi đi xuôi về hướng Nam, hơi chếch hướng Tây, hướng về biên giới Việt- Lào. Đi được quãng hơn 20 km thì đến xã Núa Ngam - nơi xuất hiện thông tin có đến 50 cá thể trâu bò bị sói ăn thịt. Từ trung tâm xã, chúng tôi tiếp tục ngược lên bản Huổi Chanh, cách chừng 10 km. Cùng với Sơn Tống, Na Côm, Hin Phon, bản Huổi Chanh là nơi ghi nhận nhiều trường hợp trâu bò bị chết nghi do sói tấn công nhất (với số lượng người dân khai báo lên đến 19 con - PV).

Gặp anh Sềnh A Vừ, Bí thư Chi bộ bản Huổi Chanh, chúng tôi xuất trình đầy đủ giấy tờ và thuyết phục một hồi lâu mới được tiếp chuyện. Anh Vừ cho biết, bức ảnh lan truyền trên báo chí, mạng xã hội về xác một con bò bị mất phần hậu môn, thủng lớn ở phần bụng là của gia đình ông Vàng Nềnh Dế ở bản Huổi Chanh này. Chỉ trong 3 tháng trở lại đây, gia đình ông Dế mất hơn 5 con bò. “Các vết cắn tập trung ở bụng và hậu môn, thường xảy ra vào buổi sáng. Theo những tập tính này, tôi cho rằng đây chính là do chó sói gây ra”, anh Vừ nói.

Anh Sềnh A Vừ, Bí thư Chi bộ bản Huổi Chanh kể lại sự việc.

Anh Vừ còn cung cấp bức ảnh khác ghi lại vết thương loang máu của con bò, do nhóm thanh niên trong bản chụp. Trong nhóm thanh niên đó, anh Sềnh A Phá, Trưởng Ban công tác Mặt trận bản Huổi Chanh và Sềnh A Điện (SN 2001) là người chụp lại ảnh sau lần chứng kiến sói rượt, cắn đàn bò.

Để xác minh, chúng tôi tìm gặp anh Sềnh A Phá. “Đàn sói khá to, lưng màu đỏ pha vàng, mõm đen, đuôi xù nâu đen. Chúng lao vào bò non, chỉ 10 phút đã moi nội tạng và hậu môn, để lại dấu chân to đậm”, anh Phá kể. Lời kể của anh Phá cũng trùng khớp với những gì Sềnh A Điện chia sẻ với chúng tôi.

Video con bê nghi bị sói ăn thịt do người dân ghi lại. Trâu bò bị sát hại đều có đặc trưng là bị tổn thương vùng bụng và hậu môn - những vị trí tấn công được cho là đặc trưng của sói.

Anh Phá chia sẻ thêm, gia đình anh cũng bị thiệt hại nặng với 4 con gia súc gồm 2 trâu và 2 bò, độ tuổi đa phần là nhỏ, từ khoảng 7 tháng đến dưới 2 năm. Phần lớn những con bị chết chỉ còn xương. Tuy nhiên, vào tháng 5 vừa rồi, một con bò của anh bị cắn mất hậu môn và nội tạng nhưng vẫn sống thêm khoảng 30 phút rồi mới chết. “Lúc ấy nó còn run run, tôi nhờ bà con đưa về, lọc thịt để bán và sử dụng, nên cũng không chụp ảnh lại”, anh Phá chia sẻ.

Tình trạng đã xảy ra nhiều năm

Theo chân anh Phá, tôi cùng anh Vũ Trung Hiếu, cán bộ thuộc Hạt Kiểm lâm Thanh An, men theo con dốc dựng đứng dẫn lên nương gần khe suối Huổi Kín. Để lên những đoạn đồi dốc cao thẳng đứng, hiểm trở, lốp xe máy của anh Phá được thay bằng "lốp chân chó" (loại lốp có gai dày, lớn, hình chân con chó - PV) và quấn thêm xích.

Người dân nơi đây thường chăn thả trâu bò ở nương rẫy, cách bản chừng 4 - 5 km. “Bên dưới không còn đất, thức ăn lại khan hiếm. Đàn gia súc thì đông mà nhiều nhà không có người trông coi, nên bà con phải thả chung trên các bãi nương trên đồi cao”, anh Phá nói. Cũng theo anh Phá, mỗi đàn đều có đặc điểm riêng, bà con nhìn là biết bò của ai. Họ thay nhau, ba đến năm ngày lại lên kiểm tra một lần, nếu có sói bị tấn công, hao hụt, bà con sẽ biết ngay.

Anh Sềnh A Phá kể lại lần trực tiếp nhìn thấy sói.

Nương thả trâu bò mà anh Phá dẫn tới là một điểm cao, nằm kề rừng rậm, dốc thoai thoải. Cỏ mọc thưa thớt, cao ngang gối, xung quanh được quây bằng vài thanh gỗ để giữ trâu bò. “Cỏ ở đây thấp, màu xanh nhạt, khác hẳn màu rừng nguyên sinh nên nhìn từ xa cũng dễ phát hiện ra sói”, anh Phá giải thích.

Chúng tôi tiếp tục đến các bản khác trong xã Núa Ngam để gặp những gia đình có trâu bò nghi bị sói ăn hoặc các nhân chứng. Từ bản Huổi Chanh men theo hướng biên giới khoảng 15 km nữa để đến bản Sơn Tống, bản Gia Phú. Đây là những bản làng nằm sát dải rừng rậm, chỉ còn cách biên giới một khoảng rừng xanh thẫm - nơi mà bà con tin là nơi ở của "ổ sói".

Ông Giàng Giống Và, Trưởng Ban công tác Mặt trận bản Sơn Tống cho biết, hiện tượng trâu bò bị ăn thịt bắt đầu xảy ra từ cuối năm 2024. “Nhiều con chỉ còn xương hoặc một phần thân. Người dân không báo ngay vì không biết có được hỗ trợ hay không, nhưng tình trạng này kéo dài khiến kinh tế bà con ảnh hưởng nặng nề”, ông nói.

Các bản được cho là mất nhiều gia súc do sói tấn công. Ảnh: Google maps.

Ông Thào A Chung, Bí thư Chi bộ bản Gia Phú cho biết, người dân từng thấy chó sói xuất hiện nhiều năm nay, thường vào mùa mưa. “Trung bình mỗi năm mất 7 - 8 con bò, chủ yếu dưới hai tuổi. Hai năm gần đây, Gia Phú không thấy xuất hiện tình trạng mất bò, có thể đàn sói đã di chuyển sâu xuống các bản phía dưới”, ông Chung nhận định.

Lời kể của các nhân chứng ở các bản này đều có điểm chung là trâu, bò bê, nghé đều bị tấn công vào hậu môn; các vị trí bị ăn thịt trước tiên là nội tạng. Đây là đặc trưng tấn công của sói đối với các con vật to lớn hơn nó.

Trong ảnh là một trong những con bê bị ăn thịt. Giống như các con vật bị tấn công khác, con này bị tấn công trước hết vào hậu môn.

Theo biên bản họp ngày 5/8 về kết quả xác minh của các cơ quan chức năng, từ tháng 11/2024 đến cuối tháng 7/2025, xã Núa Ngam đã có 52 con gia súc bị thiệt hại, độ tuổi từ dưới 1 tuổi đến 24 tháng. Các bản bị ảnh hưởng gồm Na Côm, Hin Phon, Huổi Chanh và Sơn Tống.

Thành Đạt

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/bai-1-lan-theo-tung-tich-bi-an-cua-loai-soi-tan-cong-gia-suc-o-dien-bien-post1771994.tpo