Trụ sở Ủy ban nhân dân Quận 9 cũ nay được bố trí, sắp xếp trở thành Ban Quản lý Đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo Trung tâm phát triển quỹ đất Thành phố Hồ Chí Minh (gọi tắt là Trung tâm), giai đoạn 2021-2025, thành phố đã đạt nhiều kết quả tích cực trong khai thác và sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai, song nhiều bất cập vẫn chưa được giải quyết khiến hàng trăm nghìn tỷ đồng từ nguồn lực này vẫn trong tình trạng đóng băng, chưa thể khơi thông để tạo dòng vốn cho ngân sách Nhà nước.
Nhiều hạn chế ảnh hưởng quá trình đấu giá
Có thể kể đến như: Công tác rà soát, lập danh mục quỹ đất công chưa đồng bộ giữa các cấp, dẫn đến tình trạng chồng chéo thông tin, thiếu thống nhất trong xác định ranh giới và hiện trạng pháp lý.
Tại nhiều địa phương, cơ quan, nhiều cơ sở nhà, đất thuộc cơ quan hành chính sự nghiệp không còn nhu cầu sử dụng nhưng chưa kịp thời bàn giao, còn để trống dẫn đến tình trạng xuống cấp, gây lãng phí tài sản công.
Về mức giá trong đấu giá đầu tư công, giá khởi điểm đưa ra đấu giá chưa sát với giá thị trường ở một số khu vực, làm giảm tính cạnh tranh và hiệu quả nguồn thu ngân sách. Chưa kể, việc xác định giá khởi điểm còn kéo dài (do cơ chế định giá đất chưa rõ ràng và sát thực tế).
Ngoài ra, có tình trạng một số khu đất sau khi đấu giá thành công thì nhà đầu tư lại bỏ cọc gây tổn thất thị trường bất động sản, ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư công của địa phương.
Nhiều chuyên gia, doanh nghiệp vẫn còn nhớ thành phố tổ chức đấu giá thành công 4 lô đất ở khu đô thị mới Thủ Thiêm vào năm 2021 để thu về ngân sách hơn 37.346 tỷ đồng nhưng sau đó, các doanh nghiệp đã không nộp đủ tiền theo quy định và đành chấp nhận bỏ số tiền đã cọc trước đó (hơn 1.000 tỷ đồng).
Theo Trung tâm, việc các thủ tục đầu tư hạ tầng kỹ thuật trước đấu giá còn chậm cũng làm chậm tiến độ đưa đất ra thị trường. Nhiều khu đất vướng quy hoạch, thủ tục pháp lý kéo dài, chưa thống nhất thông tin về quy hoạch chi tiết giữa các sở, ngành và địa phương khiến công tác lập phương án đấu giá bị kéo dài.
Cần những giải pháp đột phá, đồng bộ
Để giải quyết những khó khăn, hạn chế vừa nêu, Trung tâm phát triển quỹ đất cho rằng, thành phố cần có các giải pháp đột phá, đồng bộ và phù hợp với định hướng quy hoạch không gian phát triển vùng đô thị mới sau hợp nhất.
Giai đoạn 2026-2030, Thành phố Hồ Chí Minh với định hướng sẽ trở thành trung tâm kinh tế, tài chính, logistics của Vùng Đông Nam Bộ và cả nước. Trong bối cảnh đó, việc tổ chức khai thác nguồn lực đất đai cần được xem là một trụ cột trong kế hoạch tài chính, đầu tư trung hạn của thành phố.
Trung tâm đề xuất 4 nhóm giải pháp trọng tâm gồm: Hoàn thiện cơ sở dữ liệu quỹ đất công vùng đô thị mở rộng (Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu) một cách thống nhất, đồng thời áp dụng bản đồ số hóa GIS để quản lý thông tin về vị trí, diện tích, quy hoạch, pháp lý, hiện trạng sử dụng của từng khu đất.
Thành phố Hồ Chí Minh đang tìm các phương án hiệu quả để khai thác các quỹ đất, trụ sở đất công. (Ảnh: THẾ ANH)
Trên cơ sở lập kế hoạch sử dụng đất, cần rà soát và phân loại theo các nhóm cụ thể, trong đó, nhóm 1: Ưu tiên đấu giá quyền sử dụng đất các khu đất có vị trí thương mại, dịch vụ, hạ tầng kỹ thuật hoàn chỉnh; nhóm 2: Khai thác, cho thuê ngắn hạn hoặc hợp tác công-tư (PPP) đối với các khu đất có tiềm năng phát triển trung hạn và nhóm 3 là giữ lại các khu đất phục vụ tái bố trí trụ sở hành chính, dự án công cộng hoặc chỉnh trang đô thị.
Một giải pháp khác được Trung tâm tham mưu là đẩy mạnh đấu giá đất công theo cụm, theo khu đô thị gắn với quy hoạch phân khu, đặc biệt là tại các trục phát triển mới như: Hành lang cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Thủ Dầu Một-Châu Đức-Bà Rịa, khu vực cảng Cái Mép-Thị Vải mở rộng và vành đai logistic Bình Chánh-Dĩ An-Phú Mỹ.
Các phiên đấu giá cần thực hiện công khai, minh bạch, ứng dụng đấu giá điện tử, giảm thiểu thủ tục hành chính, nâng cao năng lực thu hút nhà đầu tư.
Đối với quỹ nhà, đất hành chính sự nghiệp dôi dư, thành phố thực hiện kế hoạch di dời, hợp khối để tạo quỹ đất đấu giá tại khu trung tâm. Cùng với đó là chuyển đổi các cơ sở cũ, xuống cấp thành khu thương mại, văn phòng cho thuê, hoặc dự án xây dựng lại đô thị, bảo đảm phù hợp quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2026-2030. Cùng với đó là hình thành Quỹ đầu tư phát triển đất công nhằm quản lý và tái đầu tư nguồn thu vào hạ tầng, nhà ở xã hội và không gian xanh.
Nếu thực hiện hiệu quả các nhóm giải pháp này, giai đoạn 2026-2030, thành phố dự kiến có nguồn thu khoảng hơn 100 nghìn tỷ đồng từ việc đấu giá 85 khu đất trên tổng diện tích khoảng 435ha.
Để đạt được nguồn thu này, Trung tâm phát triển quỹ đất kiến nghị thành phố cần sớm ban hành cơ chế đặc thù cho công tác đấu giá, khai thác quỹ đất công vùng hợp nhất, tạo thuận lợi trong định giá, đấu giá và phân bổ nguồn thu.
Giao Trung tâm làm đầu mối tiếp nhận, quản lý, đề xuất phương án sử dụng đất đối với các khu đất thu hồi theo Luật Đất đai và quỹ nhà đất của khối cơ quan hành chính sự nghiệp không còn nhu cầu sử dụng để thống nhất quản lý và điều phối.
Tại cuộc gặp gỡ với lãnh đạo các viện, trường đại học ở Thành phố Hồ Chí Minh mới đây, lãnh đạo thành phố cũng thông tin: Sau hợp nhất, một số trụ sở hành chính lớn dôi dư đang được xem xét chuyển đổi công năng. Trong đó, Thành phố có chủ trương tận dụng các cơ sở đất đai và trụ sở dôi dư để dành cho phát triển giáo dục và y tế.
Thông qua Nghị quyết về kế hoạch tài chính 5 năm giai đoạn 2026-2030
Kỳ họp thứ 6, Hội đồng Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh khóa X đã thông qua Nghị quyết về kế hoạch tài chính 5 năm giai đoạn 2026-2030. Theo đó, Nghị quyết đề ra một số mục tiêu cụ thể cho giai đoạn 2026-2030 như: Phấn đấu thu ngân sách nhà nước hơn 5,1 triệu tỷ đồng; thu ngân sách địa phương hơn 2,16 triệu tỷ đồng. Thành phố phấn đấu chi ngân sách địa phương hơn 2,2 triệu tỷ đồng; trong đó, chi đầu tư phát triển khoảng 1,32 triệu tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 60% tổng chi ngân sách địa phương; chi thường xuyên hơn 685.357 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 31% tổng chi ngân sách địa phương…
QUANG QUÝ