Bà Wanming Du, Giám đốc Chính sách chỉ số FTSE.
Trong một cuộc trao đổi với SSI mới đây, bà Wanming Du, Giám đốc Chính sách chỉ số FTSE đã làm rõ hơn về tiến độ nâng hạng của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Theo bà Wanming Du, 12 tháng trước FTSE ghi nhận Việt Nam đạt 7/9 tiêu chí. Đến thời điểm công bố nâng hạng 8/10 vừa qua, Việt Nam đã hoàn tất cả 9 tiêu chí còn lại. Đây là điều kiện kỹ thuật quan trọng nhất để được công nhận là thị trường mới nổi thứ cấp (Secondary Emerging Market) trong hệ thống phân loại của FTSE.
Về mặt kỹ thuật, Việt Nam đã vượt chuẩn nâng hạng. Những băn khoăn gần đây chủ yếu đến từ sự nhầm lẫn giữa hai khái niệm: nâng hạng phân loại thị trường và được thêm vào rổ chỉ số, vốn là hai bước hoàn toàn tách biệt trong quy trình của FTSE.
“Việc đưa Việt Nam vào rổ chỉ số vào tháng 9/2026 thuộc giai đoạn triển khai, còn quyết định nâng hạng về mặt phân loại thị trường đã được FTSE xác nhận đầy đủ”, đại diện FTSE nhấn mạnh.
Một câu hỏi quan trọng của nhà đầu tư là vì sao FTSE cần một năm thông báo trước khi triển khai chính thức. Theo bà Du, đây là thông lệ áp dụng cho mọi thị trường chuyển từ cận biên (Frontier Market) lên mới nổi (Emerging Market), nhằm tạo thời gian để các quỹ theo dõi chỉ số chuẩn bị danh mục.
Quá trình chuyển giao này bao gồm nhiều yếu tố. Thứ nhất, nhà đầu tư ở thị trường cận biên cần thời gian để rút dần vị thế và đóng các vị trí liên quan đến danh mục FM. Thứ hai, các quỹ EM phải thiết lập và điều chỉnh lại toàn bộ hệ thống giao dịch cho thị trường mới, bao gồm tài khoản giao dịch, mô hình vận hành, lưu ký và các quy trình nội bộ.
FTSE cũng đang phối hợp với các bên để duy trì mô hình global brokers – cơ chế cho phép các quỹ mô phỏng chỉ số giao dịch cổ phiếu Việt Nam thông qua mạng lưới môi giới quốc tế, thay vì phải mở tài khoản và làm việc trực tiếp với môi giới trong nước ngay từ đầu. Mô hình này đã được triển khai tại Indonesia, Đài Loan (Trung Quốc) và nhiều thị trường mới nổi khác, giúp quá trình thực hiện diễn ra suôn sẻ hơn.
Ở góc độ thực tế, theo bà Du, giai đoạn một năm là cần thiết để đảm bảo thị trường vận hành trơn tru vào thời điểm chính thức triển khai. FTSE mong muốn tạo điều kiện để mọi nhà đầu tư đều có thể giao dịch theo đúng kỳ vọng, tránh tình trạng phải xử lý quá nhiều giấy tờ hoặc thay đổi quy trình trong thời gian ngắn.
Bà cũng ghi nhận rằng Việt Nam đang nhận được sự chú ý ngày càng lớn từ cộng đồng quốc tế. Nền tảng vĩ mô ổn định, cải thiện hạ tầng giao dịch, thanh khoản tăng mạnh, tăng trưởng GDP nổi bật và xu hướng dịch chuyển thương mại đều giúp Việt Nam trở thành một “câu chuyện thị trường” hấp dẫn.
Dù vậy, bà thừa nhận sự quan tâm toàn cầu vẫn chủ yếu xoay quanh Mỹ, Trung Quốc và châu Âu, nên Việt Nam cần đẩy mạnh hơn hoạt động truyền thông ra quốc tế.
Theo đại diện FTSE, tháng 3/2026 sẽ là mốc kiểm tra tiến độ (interim checkpoint), trong đó FTSE xác nhận lại khả năng triển khai và đánh giá mức độ sẵn sàng của thị trường. Đến tháng 9/2026, Việt Nam sẽ được chính thức đưa vào rổ chỉ số trong kỳ rà soát theo chuẩn FTSE Global Benchmark.
Khoảng một tháng trước mốc tháng 9, FTSE sẽ công bố danh sách cổ phiếu Việt Nam được thêm vào rổ. Đây là thời điểm thị trường thường quan tâm mạnh hơn vì liên quan trực tiếp đến dòng vốn mô phỏng chỉ số. Bà Du cho biết danh sách này sẽ bám sát những báo cáo chỉ số dự kiến mà FTSE đã công bố trước đó, trừ khi thị trường có thay đổi lớn về thanh khoản hoặc vốn hóa.
Ở góc độ dài hạn, FTSE kỳ vọng việc nâng hạng không chỉ mở ra cơ hội tiếp cận dòng vốn mới mà còn thúc đẩy sự phát triển sản phẩm. Theo bà Du, FTSE sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan quản lý và các sở giao dịch để mở rộng khả năng tiếp cận, hoàn thiện hạ tầng và phát triển thêm nhiều sản phẩm mới cho thị trường Việt Nam.
Tuệ Lâm