Theo thống kê mới nhất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), chỉ trong vài tuần trở lại đây đã có 18 ngân hàng thương mại (NHTM) điều chỉnh giảm lãi suất gồm: Bản Việt, MSB, VietBank, SaiGonBank, VIB, Bảo Việt, KienLongBank, Bắc Á, Việt Á, PGBank, Eximbank, LPBank, NamABank, SHB, NCB, VCBNeo, BIDV và Techcombank với mức giảm từ 0,1 – 0,9%/năm tùy từng kỳ hạn.
Lãi suất tiết kiệm liên tục 'rơi'
Đơn cử, chỉ trong tuần cuối của tháng 2, KienlongBank đã có hai lần giảm lãi suất tiết kiệm với tổng biên độ giảm dao động từ 0,2 – 0,9%/năm đối với các kỳ hạn 1-60 tháng trên kênh gửi tiền trực tuyến. Với hình thức gửi tiết kiệm tại quầy, lãi suất giảm từ 0,2 – 0,3%/năm dành cho các kỳ hạn từ 13-60 tháng.
Hay từ đầu tháng 3, một số ngân hàng như Bắc Á giảm 0,1%/năm các kỳ hạn từ 1-11 tháng và giảm 0,2% các kỳ hạn từ 12 -36 tháng đối với tiền gửi tại quầy. Ngân hàng NCB giảm 0,1%/năm đối với các kỳ hạn từ 1 - 60 tháng trên cả kênh gửi trực tuyến và trực tiếp.
Tương tự, SHB cũng giảm 0,1%/năm các kỳ hạn từ 6-11 tháng; giảm 0,2%/năm đối với kỳ hạn 12 và 18 tháng; giảm 0,3%/năm đối với kỳ hạn 24 và 36 tháng đối với tiền gửi tại quầy và online.
Thậm chí, từ ngày 25-2 đến ngày 7-3, Eximbank đã năm lần thực hiện giảm lãi suất tiết kiệm với tổng biên độ giảm dao động từ 0,6 – 0,8%/năm. Hiện lãi suất kỳ hạn 1-5 tháng tại ngân hàng này đang là 3,5%/năm; từ 6-11 tháng là 5,2%/năm và từ 15-24 tháng dao động từ 5,3 – 5,6%/năm…
Riêng nhóm big 4 lãi suất tiết kiệm vẫn “đóng băng” ở mức từ 1,6 – 2%/năm đối với các kỳ hạn từ 1 – 5 tháng. Với khách hàng gửi tiết kiệm chọn kỳ hạn từ 6 -11 tháng chỉ nhận mức lãi suất là 2,9 – 3%/năm. Kỳ hạn từ 12 tháng trở lên mức lãi suất cao nhất cũng chỉ là 4,8%/năm.
Mới đây ngày 9-3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có Công điện số 22 về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm về cắt giảm thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội với các chỉ đạo toàn diện.
Cuộc đua giảm lãi suất cho vay khó diễn ra một cách ồ ạt. Ảnh: T.L
Trong đó, liên quan đến lãi suất ngân hàng, Thủ tướng yêu cầu NHNN chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan theo dõi sát diễn biến lãi suất, thực hiện quyết liệt, hiệu quả các giải pháp để tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất cho vay. Ngân hàng cũng tiếp tục điều hành tăng trưởng tín dụng phù hợp mục tiêu tăng trưởng kinh tế, kiểm soát lạm phát, hướng tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên, động lực tăng trưởng kinh tế, nhà ở xã hội, phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số.
khẳng định: "NHNN xác định mục tiêu lớn lúc này là duy trì lãi suất thấp ổn định, hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp và người dân. Vì vậy, NHNN đã chỉ đạo ngay các NHTM đã tăng lãi suất huy động dịp đầu năm (không tăng lãi suất cho vay) điều chỉnh giảm lãi suất. Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng NHTM còn đưa ra gói tín dụng ưu đãi, phù hợp, nhất là các gói tín dụng nhà ở xã hội, người thu nhập thấp.
Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú
Liệu còn dư địa giảm lãi suất cho vay?
Chia sẻ với PV PLO, anh Anh Tuấn (ngụ quận Tân Bình) cho biết: "Cách đây hơn hai năm, khi lãi suất phổ biến từ mức 12-13%/năm tôi đã vay với lãi suất 7,9%/năm cố định ba năm. Nhưng hiện nay nhiều ngân hàng đang chào mời lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi chỉ từ 6,5 – 6,7%/năm. Do đó, tôi đang làm thủ tục tất toán khoản vay, chấp nhận mức lãi phạt là 1,5% trên dư nợ còn lại để nhảy sang ngân hàng khác có lãi suất tốt hơn. Với người đi vay thì chênh lệch lãi suất từ 1 – 1,5%năm đã là rất lớn."
Phó giám đốc một chi nhánh ngân hàng quốc doanh cho biết: "Hiện nay, lãi suất cho vay trung dài hạn vẫn giữ nguyên ở mức 6,7%/năm, cố định trong hai năm. Với lãi suất cho vay ngắn hạn của các kỳ hạn từ 1-6 tháng vừa được giảm 1%/năm, đây là mức dành cho các ngành nghề sản xuất kinh doanh.
Để có nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp, chúng tôi buộc phải tiết giảm mạnh chi phí đầu vào trong đó có cắt giảm nhân sự. Áp dụng công nghệ và phương thức tự động hóa trong quy trình khởi tạo khoản vay, quản lý nợ có vấn đề, quản lý tài sản đảm bảo sau cho vay… Ngoài ra, để đảm bảo chất lượng tín dụng, chúng tôi tập trung vào các khách hàng hiện hữu có dòng tiền tốt, hoặc những khách hàng có nguồn lương về tài khoản."
Còn tại Agribank, mức lãi suất cho vay hiện chưa có gì thay đổi. Dù vậy, lãi suất cho vay trung dài hạn tại nhà băng này hiện ở mức 6,5%/năm, cố định trong hai năm đầu tiên.
Nhận định về cơ hội hạ lãi suất cho vay trên thị trường trong thời gian tới, PGS.TS Trần Hùng Sơn, chuyên gia tài chính ngân hàng cho biết: "Việc hạ lãi suất cho vay sẽ còn tùy thuộc vào cung cầu tín dụng. Về phía cung tín dụng, nó thể hiện ở khả năng cung ứng vốn của ngành ngân hàng hiện nay ra sao. Về phía cầu, nó sẽ phụ thuộc vào khả năng hấp thụ vốn của người dân và doanh nghiệp.
Khi đo lường về mức tín dụng tăng thêm đưa vào nền kinh tế trong bốn năm trở lại đây (kể từ sau Covid-19) thì nó tăng trưởng chậm do khả năng hấp thụ vốn của người dân và doanh nghiệp không cao. Tuy nhiên, khả năng hạ lãi suất cho vay sẽ phụ thuộc vào khả năng tiết giảm chi phí trung gian của từng ngân hàng. Nếu ngân hàng nào tiết giảm tốt thì dư địa để giảm lãi suất vẫn còn.
Thêm vào đó, lãi suất còn phụ thuộc vào chất lượng tín dụng. Nếu khách hàng nào có mức độ rủi ro cao thì khó có cơ hội được vay vốn giá rẻ. Ngược lại, khách hàng có mức độ an toàn vốn cao, dòng tiền tốt… thì chắc chắn sẽ có cơ hội tiếp cận vốn giá rẻ, thậm chí còn được các ngân hàng tranh nhau cho vay."
Nói về dư địa để NHNN thực thi thêm chính sách tiền tệ, ông Sơn đánh giá: “So với các nước có cùng mặt bằng phát triển thì tỉ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam hiện nay đang ở mức cao. Ví dụ, theo tính toán của chúng tôi thì tỉ lệ tín dụng/GDP trong năm 2024 là khoảng 136%.
Trong khi đó, nghiên cứu của BIS (2024) ở các nền kinh tế mới nổi tại châu Á cho thấy nếu tỉ lệ tín dụng/GDP vượt ngưỡng 130% thì tín dụng không những không thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn kìm hãm. Vì vậy, chúng ta nên sử dụng kết hợp giữa chính sách tiền tệ với chính sách tài khóa. Trong đó, nếu thực hiện tốt chính sách phát triển nhà ở xã hội cho người dân thì đây cũng là một động lực của tăng trưởng.”
THÙY LINH