Cán bộ y tế thôn, xã ở vùng miền núi Hà Tĩnh tham gia tập huấn nâng cao năng lực về cải thiện chăm sóc dinh dưỡng. (Ảnh: Bích Liên)
Kiến thức dinh dưỡng trở thành “chìa khóa” giảm nghèo
Ở vùng núi, cái nghèo đôi khi không chỉ đến từ thiếu đất sản xuất hay vốn làm ăn, mà bắt nguồn từ sự thiếu hiểu biết về dinh dưỡng. Không ít gia đình vẫn duy trì bữa ăn đạm bạc, đơn điệu; trẻ em thiếu vi chất, phụ nữ mang thai không được tư vấn chăm sóc; việc chữa bệnh hay nuôi con còn dựa vào “kinh nghiệm truyền miệng”.
Nhận thấy đó là “nút thắt” cần tháo gỡ, Trung tâm Y tế huyện Hương Sơn đã chủ động triển khai nhiều hoạt động nhằm đưa kiến thức dinh dưỡng đến gần hơn với người dân. Hàng năm, trong khuôn khổ Chương trình mục tiêu Quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025, đơn vị tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ y tế cơ sở, những “cầu nối tri thức” giữa chương trình và cộng đồng.
Mới đây, hơn 120 cán bộ y tế xã, nhân viên trạm y tế và y tế thôn bản đến từ các xã Sơn Kim 1, Sơn Kim 2, Sơn Tây, Sơn Tiến, Hương Sơn… đã cùng tham gia khóa tập huấn chuyên đề. Nội dung tập trung vào kỹ năng đánh giá tình trạng suy dinh dưỡng trẻ em, kỹ thuật cân đo, bổ sung vi chất cho từng nhóm đối tượng, phát hiện và điều trị suy dinh dưỡng cấp tính trong cộng đồng.
Không chỉ dừng ở lý thuyết, học viên còn được thực hành, trao đổi tình huống thực tế và chia sẻ cách làm phù hợp với đặc thù vùng núi.
“Khi mình hiểu đúng, làm đúng, thì mỗi buổi truyền thông, mỗi lần tư vấn cho người dân đều mang lại hiệu quả thiết thực. Giảm suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ chính là bước đầu của giảm nghèo bền vững”, bà Bùi Thị Hiền, nhân viên y tế thôn ở xã Sơn Tây chia sẻ.
Còn chị Lê Thị Hoa (xã Sơn Kim 2) cho biết, nhờ được tư vấn và hướng dẫn cụ thể, chị đã biết cách nấu bữa ăn cân đối hơn cho con: “Trước đây chỉ cho cháu ăn cơm chan canh, nay tôi biết bổ sung thêm trứng, cá nhỏ, rau xanh và dầu ăn. Cháu khỏe hơn, tăng cân đều, ít ốm vặt”.
Từ tập huấn đến thay đổi nhận thức cộng đồng
Điều quý giá nhất mà các cán bộ y tế mang về sau mỗi buổi học không chỉ là tài liệu, mà là một cách nhìn mới về vai trò của dinh dưỡng trong phát triển con người. Một em bé được uống vitamin A, một bà mẹ mang thai được hướng dẫn ăn uống hợp lý, hay một hộ gia đình biết cách chế biến thực phẩm đa dạng – tất cả là những “mảnh ghép nhỏ” tạo nên bức tranh lớn của công cuộc giảm nghèo.
 Ông Lê Nhật Thành, Giám đốc Trung tâm Y tế Hương Sơn phổ biến kiến thức tại buổi tập huấn. (Ảnh: Bích Liên) 
Ông Lê Nhật Thành, Giám đốc Trung tâm Y tế Hương Sơn khẳng định:“Giảm nghèo không chỉ là hỗ trợ vật chất, mà phải bắt đầu từ việc nâng cao sức khỏe và thể chất con người. Khi người dân khỏe mạnh, có kiến thức, có ý thức chăm sóc bản thân và con cái thì mới có thể vươn lên bền vững”.
Theo ông Thành, việc tập huấn giúp y tế cơ sở tự tin hơn khi triển khai các hoạt động truyền thông, tư vấn dinh dưỡng tại cộng đồng, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, nơi vẫn còn tồn tại nhiều tập quán lạc hậu. Từ đó, các chỉ số sức khỏe bà mẹ và trẻ em được cải thiện, tỷ lệ suy dinh dưỡng giảm dần, góp phần kéo theo giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều.
Trong chiến lược phát triển hiện nay, dinh dưỡng không còn là câu chuyện riêng của ngành y tế mà đã trở thành yếu tố nền tảng của phát triển con người. Ở các xã miền núi thuộc Hương Sơn cũ, việc đưa nội dung dinh dưỡng vào chương trình giảm nghèo thể hiện sự chuyển hướng đúng đắn, từ “cho con cá” sang “dạy cách câu cá”, từ hỗ trợ ngắn hạn sang đầu tư dài lâu cho sức khỏe cộng đồng.
Những kiến thức tưởng chừng nhỏ bé như cách nhận biết dấu hiệu suy dinh dưỡng, hướng dẫn nấu ăn hợp lý, bổ sung vitamin A, sắt, kẽm cho trẻ và phụ nữ mang thai… đang dần trở thành “vốn liếng” quý giá của đội ngũ y tế thôn, xóm. Từ họ, tri thức lan tỏa đến từng hộ dân, từng bữa cơm vùng cao, giúp mỗi người dân hiểu rằng chăm sóc sức khỏe chính là đầu tư cho tương lai.
Giữa hành trình giảm nghèo còn nhiều gian nan, việc nâng cao năng lực chăm sóc dinh dưỡng chính là một bước đi thông minh và nhân văn. Bởi chỉ khi cộng đồng khỏe mạnh, trí tuệ và tự tin, mới có thể xây dựng được một tương lai thoát nghèo bền vững.
Tiến Hiệp