Giảm thuế cho Gazprom làm giảm doanh thu từ dầu khí của Nga

4 giờ trướcBài gốc

Một cơ sở của Gazprom. Ảnh Gazprom

Doanh thu từ dầu khí của Nga được dự báo sẽ giảm đáng kể trong những năm tới. Dự thảo ngân sách do Chính phủ Nga công bố dự kiến doanh thu từ việc bán hydrocarbon sẽ giảm từ 11,3 nghìn tỷ rúp vào năm 2024 xuống còn 10,9 nghìn tỷ rúp vào năm 2025, một mức giảm đáng kể. Xu hướng giảm này sẽ tiếp tục, đạt mức 9,77 nghìn tỷ rúp vào năm 2027, chỉ tương ứng với 5,1% GDP quốc gia.

Nguyên nhân của sự giảm sút này là do việc giảm gánh nặng thuế đối với tập đoàn khí đốt hàng đầu của Nga, Gazprom. Thuế khai thác khoáng sản (MET) áp dụng cho Gazprom sẽ giảm hơn 30% vào năm 2025, dẫn đến việc giảm 550 tỷ rúp. Chính phủ ban hành cải cách thuế này để hỗ trợ Gazprom, công ty đã bị sụt giảm nghiêm trọng lượng xuất khẩu sang châu Âu kể từ khi bắt đầu xung đột ở Ukraine.

Việc doanh thu năng lượng giảm, từ 33% xuống 27% tổng thu ngân sách nhà nước, đặt ra thách thức lớn cho việc tài trợ các khoản chi tiêu công. Nền kinh tế Nga vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn thu từ dầu khí và bất kỳ sự sụt giảm nào trong ngành công nghiệp này đều có thể ảnh hưởng đến sự ổn định ngân sách. Điều này diễn ra trong bối cảnh các lệnh trừng phạt quốc tế hạn chế khả năng tiếp cận thị trường tài chính toàn cầu của Nga và đè nặng lên khả năng đa dạng hóa nguồn thu nhập của nước này.

Anton Siluanov, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh mục tiêu là hạn chế tổn thất, đồng thời duy trì khả năng cạnh tranh của ngành năng lượng. Tuy nhiên, sự sụt giảm doanh thu dự kiến có thể buộc Chính phủ phải xem xét lại các ưu tiên chi tiêu hoặc sử dụng dự trữ ngoại hối để bù đắp thâm hụt ngân sách.

Gazprom, trụ cột của nền kinh tế Nga, là trung tâm của cuộc cải cách thuế này. Vào năm 2023, công ty ghi nhận khoản lỗ ròng đầu tiên kể từ năm 1999, nguyên nhân trực tiếp là do xuất khẩu sang châu Âu giảm. Mặc dù vậy, ban đầu Chính phủ vẫn áp dụng mức thuế bổ sung 50 tỷ rúp mỗi tháng, biện pháp này sẽ được duy trì cho đến cuối năm 2025.

Việc giảm thuế MET nhằm giảm bớt áp lực lên Gazprom, tạo điều kiện ổn định khai thác và định hướng lại xuất khẩu sang châu Á, đặc biệt là Trung Quốc. Tuy nhiên, việc thiếu cơ sở hạ tầng phù hợp để vận chuyển khối lượng này đến các thị trường mới đã cản trở chiến lược này. Các đường ống dẫn khí hiện tại, chẳng hạn như Power of Siberia, không đủ để tiếp nhận khối lượng khí từng được gửi đến châu Âu, dẫn đến nguy cơ Gazprom không thể khai thác hết công suất.

Sự điều chỉnh trong chế độ thuế đối với Gazprom không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn mang tính chiến lược. Bằng cách hỗ trợ gã khổng lồ khí đốt, Nga đang cố gắng củng cố ảnh hưởng của mình trên các thị trường châu Á, đồng thời giảm thiểu tác động của các lệnh trừng phạt từ phương Tây. Tuy nhiên, chiến lược này có những giới hạn. Việc phát triển các cơ sở hạ tầng vận chuyển mới đòi hỏi đầu tư lớn, điều này có thể ảnh hưởng đến thu nhập giảm.

Hơn nữa, việc tái cơ cấu xuất khẩu sang châu Á có thể làm suy yếu vị thế của Nga trước các đối thủ cạnh tranh như Qatar hay Mỹ, những nước đang tìm cách trở thành nhà cung cấp khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) trong khu vực. Điều này có thể làm thay đổi cân bằng địa chính trị và định hình lại các dòng năng lượng giữa Châu Âu, Châu Á và Trung Đông.

Sự sụt giảm doanh thu từ dầu khí dự kiến đặt ra câu hỏi về tính bền vững của mô hình kinh tế Nga. Mặc dù việc giảm thuế MET tạm thời giảm bớt gánh nặng cho Gazprom, nhưng nó không giải quyết được các vấn đề cơ cấu của ngành. Quá trình chuyển đổi sang một nền kinh tế ít phụ thuộc vào hydrocarbon vẫn còn xa vời, và các rủi ro liên quan đến lệnh trừng phạt tiếp tục đè nặng lên tiềm năng tăng trưởng của ngành.

Nga có thể sẽ phải xem xét lại các mục tiêu khai thác và chiến lược đa dạng hóa năng lượng. Việc phát triển các thị trường mới ở châu Á có thể mất vài năm, và tình trạng thiếu thanh khoản có thể buộc Chính phủ phải tìm kiếm các giải pháp tài chính thay thế, chẳng hạn như bán tài sản chiến lược.

Nói tóm lại, sự sụt giảm doanh thu từ dầu khí của Nga trong giai đoạn 2025 - 2027 đặt ra thách thức lớn cho cán cân tài chính của nước này. Việc giảm thuế cho Gazprom có thể mang lại sự ổn định trong ngắn hạn, nhưng sự phụ thuộc của ngân sách vào dầu khí vẫn là một điểm yếu. Nga sẽ cần phải tìm ra sự cân bằng mong manh giữa việc hỗ trợ ngành năng lượng và bảo toàn nguồn tài chính của nước này.

Nh.Thạch

AFP

Nguồn PetroTimes : https://nangluongquocte.petrotimes.vn/giam-thue-cho-gazprom-lam-giam-doanh-thu-tu-dau-khi-cua-nga-718501.html