Giao thông thông thoáng hơn
Chị Dương Thị Vân (phường Nghĩa Đô, Hà Nội) là người cảm nhận sự thay đổi rõ nét nhất của giao thông Hà Nội khoảng 2 tuần nay. Hàng ngày, chị đi làm từ Cầu Giấy lên phố Lê Đại Hành qua tuyến đường Nguyễn Thái Học và về nhà theo tuyến Trần Phú - Kim Mã.
Giao thông Hà Nội thông thoáng hơn trong giờ cao điểm nhờ hệ thống đèn tín hiệu điều khiển bằng camera AI.
Chị cho biết, trước kia giờ cao điểm hai tuyến đường này dù là một chiều nhưng thường xuyên ùn tắc, CSGT phải ứng trực rất đông để điều tiết. Riêng đoạn ngã tư Trần Phú - Điện Biên Phủ giờ tan tầm, hàng dài phương tiện đã quá quen việc chờ hiệu lệnh từ CSGT cho phép rẽ trái trước đèn tín hiệu.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, cả hai tuyến đường đều rất thông thoáng, thời gian dừng chờ đèn đỏ được rút ngắn và hành trình đi lại của chị Vân thuận tiện hơn rất nhiều.
Từ ngày 13/12, Trung tâm Điều khiển giao thông Hà Nội chính thức đi vào hoạt động. Đây là trung tâm tích hợp và xử lý dữ liệu giao thông theo thời gian thực, kết nối trực tiếp với hệ thống 1.837 camera các loại, trong đó có các camera AI chuyên dụng phục vụ giám sát, xử lý vi phạm và điều khiển đèn tín hiệu giao thông.
Theo Công an Hà Nội, hệ thống hiện đã tiếp nhận và vận hành điều khiển tự động tại 195 nút đèn tín hiệu trên tổng số 564 nút đèn giao thông của thành phố được chuyển giao từ Sở Xây dựng từ đầu tháng 10/2025.
Các camera AI có độ phân giải cao, khả năng tự động phân tích hình ảnh, đo đếm lưu lượng phương tiện và lưu trữ dữ liệu tối đa 75 ngày, tạo nền tảng dữ liệu đầy đủ cho việc điều hành giao thông khoa học, chính xác.
"Làn sóng xanh" giúp giảm thời gian chờ đèn đỏ
Không chỉ dừng ở việc giám sát, các camera PTZ còn có khả năng xoay ngang, xoay dọc, zoom xa, mở rộng góc quan sát, phục vụ hiệu quả công tác bảo đảm an ninh, trật tự và xử lý các tình huống đột xuất trên đường phố.
Giai đoạn đầu, Hà Nội lựa chọn 6 tuyến phố trung tâm gồm phố Huế, Hàng Bài, Trần Hưng Đạo, Trần Phú, Nguyễn Thái Học và Quán Sứ để triển khai hệ thống đèn tín hiệu giao thông điều khiển bằng camera AI theo thời gian thực.
Toàn bộ hệ thống đèn trên các tuyến này được vận hành tự động, dựa trên dữ liệu về lưu lượng, mật độ và hướng di chuyển của phương tiện thu thập liên tục từ camera.
Khác với phương thức điều khiển đèn truyền thống theo khung giờ cố định, hệ thống AI phân tích dữ liệu thời gian thực để điều chỉnh linh hoạt chu kỳ đèn xanh - đỏ tại từng nút giao, đồng thời phối hợp giữa các nút liên tiếp trên cùng một tuyến. Mục tiêu là tạo "làn sóng xanh", giúp phương tiện di chuyển liên tục, hạn chế tình trạng phải dừng chờ nhiều nhịp đèn như trước.
Ghi nhận của PV trên tuyến phố Nguyễn Thái Học sáng 29/12 cho thấy, dù là khung giờ cao điểm buổi sáng, lượng xe máy và ô tô tăng mạnh nhưng hiện tượng ùn ứ kéo dài không còn phổ biến. Dòng phương tiện di chuyển nhịp nhàng hơn, ít xảy ra tình trạng dồn xe tại các nút giao.
Tại nút giao Nguyễn Thái Học - Hùng Vương, vốn là điểm "nóng" về ùn tắc giờ cao điểm, giao thông thông suốt hơn hẳn so với trước đây. Trên phố Huế, có thời điểm đèn đỏ chỉ kéo dài khoảng hơn chục giây rồi chuyển xanh.
Theo đánh giá của CSGT Hà Nội, hệ thống mới đã giúp phương tiện rút ngắn 31% thời gian hành trình, tăng tốc độ trung bình của xe di chuyển trên tuyến, giảm số lần phương tiện phải dừng chờ đèn tại các nút.
Hỗ trợ hiệu quả cho lực lượng CSGT
Trao đổi với Báo Xây dựng, đại diện Phòng Cảnh sát giao thông Công an Hà Nội cho biết, các camera AI được tích hợp trực tiếp với tủ kỹ thuật điều khiển đèn tín hiệu - được ví như "đầu não" tại mỗi nút giao. Hệ thống có khả năng đo đếm lưu lượng phương tiện tại nút giao hoặc trên toàn tuyến, từ đó tự động điều chỉnh chu kỳ đèn phù hợp với thực tế.
Trước đây, chu kỳ đèn thường được cài đặt theo hai khung giờ cố định, giờ cao điểm và giờ thấp điểm. Cách làm này khó đáp ứng linh hoạt các biến động đột xuất về lưu lượng, dẫn đến tình trạng nơi thì thừa thời gian đèn xanh, nơi thì thiếu, gây ùn ứ cục bộ.
Với hệ thống mới, việc điều khiển hoàn toàn có thể tự động. Hệ thống có thể đếm lưu lượng, ví dụ 1.000 phương tiện thì cho đi 10 giây, 10.000 phương tiện thì cho đi 100 giây. Chu kỳ đèn được điều chỉnh dựa trên lưu lượng thực tế, không cứng nhắc như trước.
Đáng chú ý, chu trình tối thiểu của đèn tín hiệu được thiết kế là 15 giây. Trước khi chuyển màu, dù là xanh hay đỏ, đều có 8 giây đếm lùi để người tham gia giao thông chủ động dừng xe hoặc chuẩn bị khởi hành. Sau mốc 15 giây cố định, hệ thống tiếp tục đo đếm lưu lượng để quyết định kéo dài chu kỳ, có thể lên tới 100 giây nếu mật độ phương tiện cao.
Riêng trên tuyến phố Huế, hơn một trăm tủ kỹ thuật đang điều khiển hệ thống đèn thông minh, hoạt động không theo chu kỳ cố định mà linh hoạt "đông - vắng" theo thực tế, bảo đảm lưu thông đều, không quá ngắn cũng không quá dài.
Một hiệu quả quan trọng khác của hệ thống đèn tín hiệu thông minh là tác động tích cực tới ý thức của người tham gia giao thông. Khi đèn tín hiệu được điều khiển hợp lý, thời gian chờ không quá dài, người dân có tâm lý kiên nhẫn, tuân thủ quy định hơn, hạn chế hành vi vượt đèn đỏ, leo lề hay đi ngược chiều.
Cùng đó, việc xử lý vi phạm giao thông trên môi trường điện tử được triển khai đồng loạt từ Trung tâm Điều khiển giao thông tạo ra "sức răn đe mềm", góp phần hình thành thói quen tuân thủ luật giao thông một cách tự giác, bền vững.
Ngày 29/12, Phòng CSGT Công an Hà Nội cho biết, qua thời gian thực hiện, hệ thống camera AI đã phát hiện, ghi hình hàng trăm trường hợp phương tiện ô tô và xe máy các loại vi phạm giao thông.
Theo đó, từ ngày 13/12 đến nay, Phòng CSGT Công an Hà Nội đã gửi hơn 540 thông báo đến các chủ phương tiện vi phạm giao thông bị phát hiện qua camera AI.
Chủ phương tiện, người điều khiển có thể tra cứu thông tin phạt nguội trên ứng dụng VNeTraffic hoặc trang thông tin điện tử của Cục CSGT, hoặc liên hệ trực tiếp Đội Chỉ huy giao thông và điều khiển đèn tín hiệu (Phòng CSGT Hà Nội) để được hướng dẫn, giải quyết.
Dương Thy
Mai Thu