Giao thông xanh cho TP.HCM không chỉ là chuyển xe xăng sang xe điện

4 giờ trướcBài gốc

Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử phát triển giao thông đô thị. Khi tiếng ồn ào của hàng triệu xe máy xăng vang vọng khắp các con phố từ Hà Nội đến TP.HCM, những người hoạch định chính sách đang muốn tạo nên một tương lai thanh bình và trong lành hơn. Đây không chỉ là một thay đổi về công nghệ, mà còn là một cuộc cách mạng toàn diện hướng tới đô thị xanh và bền vững.

Khát vọng xanh của các đô thị lớn

Hà Nội đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ khi đẩy nhanh kế hoạch cấm xe máy xăng trong khu vực nội đô. Không chỉ dừng lại ở việc thiết chế, thủ đô còn tìm kiếm những giải pháp thay thế bền vững. Cùng với đó, TP.HCM - trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước - cũng đang cân nhắc một lộ trình chuyển đổi toàn diện, với tham vọng thay thế 400.000 xe máy xăng bằng xe máy điện theo bốn giai đoạn kéo dài đến năm 2029.

Con số 400.000 xe máy không chỉ là một mục tiêu khô khan trên giấy tờ. Đó là biểu tượng cho khát vọng của một thành phố đông dân nhất Việt Nam muốn "thở" dễ dàng hơn, muốn giảm bớt gánh nặng ô nhiễm đã tồn tại quá lâu.

Theo Giáo sư Jago Dodson từ Đại học RMIT Australia, việc chuyển đổi sang xe máy điện mang lại những lợi ích thiết thực và sâu rộng. Trước hết, đó là sự cải thiện rõ rệt về chất lượng không khí đô thị. Không chỉ giảm khí thải từ động cơ đốt trong, mà còn giảm cả bụi phát sinh từ phanh xe và lốp bị mòn - những "tác nhân thầm lặng" gây ô nhiễm mà ít người để ý.

Yếu tố kinh tế cũng không kém phần hấp dẫn. Với giá điện ở mức hợp lý, người dân có thể tiết kiệm đáng kể chi phí vận hành so với việc sử dụng xăng. Đặc biệt trong bối cảnh giá nhiên liệu hóa thạch ngày càng biến động, xe máy điện trở thành lựa chọn ổn định về mặt tài chính.

Không gian sống đô thị cũng sẽ trở nên dễ chịu hơn khi tiếng ồn từ động cơ đốt trong giảm đi đáng kể. Hãy tưởng tượng những con phố Sài Gòn hay Hà Nội không còn tiếng máy gầm rú liên tục, thay vào đó là sự yên bình của những chiếc xe chạy êm ái.

Những thách thức không thể phủ nhận

Tuy nhiên, con đường tiến tới tương lai xanh không hề bằng phẳng. Giáo sư Dodson chỉ ra rằng chi phí đầu tư ban đầu cho xe máy điện vẫn là rào cản lớn với nhiều người dân. Trong khi đó, việc xử lý hàng loạt xe máy xăng cũ cũng đặt ra câu hỏi về tác động môi trường và quản lý tài nguyên.

Một nghịch lý thú vị mà ít ai nghĩ tới: khi chi phí đi lại giảm, người dân có thể sẽ di chuyển nhiều và xa hơn, vô tình làm tăng lưu lượng giao thông tổng thể. Đây là hiệu ứng ngược mà các nhà hoạch định cần tính toán kỹ lưỡng.

Xe máy điện có mức tiêu thụ điện tương đối thấp, tạo điều kiện cho việc sạc tại nhà. Nhưng điều này lại sinh ra những thách thức mới. Hình ảnh những sợi dây điện được kéo từ trong nhà ra ngoài đường để sạc xe không chỉ mất an toàn mà còn ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị.

Giải pháp cần thiết là xây dựng hệ thống sạc an toàn ở cấp độ khu phố, với thiết kế hài hòa với cảnh quan hiện có. Đối với những người có nhu cầu sử dụng cao như tài xế giao hàng, các trạm sạc công cộng với khả năng sạc nhanh trở thành yếu tố sống còn.

Mô hình hoán đổi pin, đã được áp dụng thành công ở nhiều quốc gia, có thể là câu trả lời phù hợp cho quy mô sử dụng xe máy khổng lồ của TP.HCM. Thay vì chờ đợi thời gian sạc, người dùng có thể nhanh chóng thay pin mới và tiếp tục hành trình.

Cần một cuộc cách mạng giao thông toàn diện

Xe máy điện chỉ là một mảnh ghép trong bức tranh giao thông đô thị lớn hơn. Giáo sư Dodson nhấn mạnh rằng hạ tầng giao thông hiện tại của TP.HCM vẫn đang thiên về phương tiện cá nhân. Thách thức lớn nhất không phải là thay đổi loại động cơ, mà là tái phân bổ lưu lượng giao thông một cách hợp lý giữa các phương thức di chuyển.

Mặc dù có mạng lưới vỉa hè khá rộng khắp, nhưng chất lượng vẫn còn nhiều bất cập: quá hẹp, gập ghềnh và thiếu tính liền mạch. Việc thiếu vắng làn đường dành riêng cho xe đạp và sự hạn chế của hệ thống đường sắt đô thị khiến người dân vẫn phụ thuộc chủ yếu vào phương tiện cá nhân và xe buýt.

Hướng tới một TP.HCM di chuyển thông minh

Tương lai giao thông xanh không chỉ đơn thuần là thay thế xe xăng bằng xe điện. Đó phải là một hệ sinh thái giao thông hoàn chỉnh, nơi người dân có nhiều lựa chọn di chuyển: từ việc đi bộ thuận tiện trên những vỉa hè được cải thiện, đến khả năng di chuyển liền mạch trên toàn thành phố nhờ hệ thống xe buýt và metro hoạt động hiệu quả, tần suất cao và tích hợp tốt.

Cuộc chuyển đổi này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà quy hoạch, kỹ sư, chính quyền và người dân. Chỉ khi tất cả cùng hướng về một mục tiêu chung, Việt Nam mới có thể hiện thực hóa giấc mơ về những đô thị xanh, sạch và bền vững.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/giao-thong-xanh-cho-tp-hcm-khong-chi-la-chuyen-xe-xang-sang-xe-dien-235811.html