Truyền thông Nga ngày 14/12 công bố video cho thấy vận tải cơ quân sự An-22 rơi xuống trong trạng thái gần như nằm ngang, phần đuôi tách rời khỏi thân và cánh chính chỉ vài giây trước khi va chạm với mặt đất.
Phi công dường như đã cố gắng điều khiển máy bay đến thời khắc cuối cùng để hướng chiếc An-22 ra xa khu vực dân cư.
Các mảnh vỡ rơi xuống hồ chứa nước Uvodskoye, được tìm thấy ở vị trí cách bờ 150 m và độ sâu 5 m.
Giới chức Nga trước đó cho biết vận tải cơ An-22 rơi xuống khu vực không có người ở gần làng Ivankovo thuộc tỉnh Ivanovo, trong lúc đang bay thử nghiệm sau quá trình sửa chữa. Toàn bộ 7 người trên máy bay đều thiệt mạng, tất cả dường như là nhân sự tại căn cứ Migalovo ở tỉnh Tver.
Theo Ủy ban Điều tra Nga, bước đầu có dấu hiệu cho thấy nguyên nhân tai nạn liên quan đến sai sót trong quá trình sửa chữa hoặc kiểm tra kỹ thuật trước chuyến bay.
Một cuộc điều tra hình sự đã được khởi động để làm rõ liệu có vi phạm quy trình an toàn bay hay không, cũng như trách nhiệm của các đơn vị liên quan.
An-22 là vận tải cơ hạng nặng được Liên Xô phát triển từ thập niên 1960, lần đầu bay thử vào năm 1965. Đây là máy bay vận tải cánh quạt lớn nhất thế giới từng được đưa vào sản xuất hàng loạt.
Máy bay có chiều dài khoảng 58 m, sải cánh gần 64 m, trọng lượng cất cánh tối đa khoảng 225 tấn.
Vận tải cơ An-22 được trang bị 4 động cơ tua bin cánh quạt NK-12MA, mỗi động cơ có công suất khoảng 15000 mã lực, cho phép máy bay đạt tốc độ hành trình khoảng 650 km/h và tầm bay hơn 5000 km khi mang tải nặng.
Về năng lực vận chuyển, vận tải cơ An-22 có thể chở tới 80 tấn hàng hóa hoặc hơn 200 binh sĩ được trang bị đầy đủ.
Trong nhiều thập niên, loại máy bay này đóng vai trò then chốt trong việc vận chuyển khí tài hạng nặng, xe bọc thép, đạn dược và trang thiết bị quân sự cỡ lớn của Liên Xô, sau này là Nga, tới các khu vực xa xôi.
Tuy nhiên, tuổi đời quá cao đang trở thành thách thức lớn. Phần lớn các khung thân An-22 còn hoạt động hiện nay đều đã phục vụ hơn 40 năm.
Nga từng công bố kế hoạch loại biên toàn bộ An-22 trước năm 2025, nhưng do thiếu máy bay vận tải hạng nặng thay thế và nhu cầu hậu cần quân sự gia tăng, một số chiếc vẫn tiếp tục được duy trì hoạt động sau khi sửa chữa.
Vụ tai nạn tại Ivanovo không chỉ là thảm kịch nhân mạng mà còn đặt ra vấn đề chiến lược đối với năng lực vận tải quân sự của Nga.
Trong bối cảnh các chiến dịch quân sự và hoạt động triển khai lực lượng yêu cầu tốc độ và khối lượng lớn, việc phụ thuộc vào các nền tảng bay già cỗi như vận tải cơ An-22 tiềm ẩn rủi ro lớn về an toàn và hiệu quả tác chiến.
So với các dòng vận tải cơ hiện đại như Il-76MD-90A hay An-124, An-22 có hạn chế rõ rệt về công nghệ hàng không, hệ thống điều khiển và khả năng giám sát tình trạng kết cấu theo thời gian thực.
Tai nạn gãy rời trên không cho thấy nguy cơ mỏi kim loại và suy giảm độ bền kết cấu, vấn đề thường gặp ở các máy bay có tuổi thọ khai thác kéo dài.
Giới phân tích cho rằng, sau sự cố này, Nga nhiều khả năng sẽ đẩy nhanh tiến trình loại biên vận tải cơ An-22, đồng thời tăng đầu tư cho các chương trình vận tải cơ mới nhằm bảo đảm năng lực hậu cần chiến lược.
Trong khi đó, cuộc điều tra đang diễn ra được kỳ vọng sẽ làm rõ nguyên nhân kỹ thuật cụ thể, qua đó ngăn chặn những tai nạn tương tự trong tương lai.
Việt Hùng