Gìn giữ và phát triển nghề làm ô giấy tại Lào

4 giờ trướcBài gốc

Ông Douangsi Xayasane, một nghệ nhân làm ô giấy ở bản Mixay, huyện Phoukout, tỉnh Xiengkhouang (Bắc Lào), chia sẻ về các công đoạn để làm ra một chiếc ô giấy hoàn toàn bằng nguyên liệu tự nhiên. Ảnh: Xuân Tú/PV TTXVN tại Lào

Nằm cách trung tâm thị xã Phonsavanh thuộc tỉnh Xiengkhouang về phía Tây Bắc khoảng 60 km là huyện Phoukout, nơi gia đình ông Douangsi Xayasane ở bản Mixay, một nghệ nhân làm ô giấy đang cố gắng gìn giữ và phát triển rộng rãi trên tất cả các tỉnh của Lào để không bị mai một hay thất truyền. Ông Douangsi bày tỏ “tôi sẵn sàng truyền nghề cho họ hàng của mình đặc biệt là các thế hệ trẻ ở Lào nếu quan tâm”.

Chia sẻ với phóng viên TTXVN tại Lào, ông Douangsi cho biết ông bắt đầu làm ô giấy từ năm 2000. Khi đó, ông vừa học vừa làm, năm đó ông làm được 50 cái và đem đi bán tại lễ hội Thatluang ở thủ đô Viêng Chăn, thu về được 2.500.000 kíp (khoảng 3 triệu đồng). Từ đó, ông nhận thấy đây là một nghề mình có thể theo và phát triển được. Theo ông Douangsi, hiện nay ở Lào không có nhiều nơi làm ô giấy, do đó cũng không có nhiều sự cạnh tranh. Nhu cầu của thị trường ngày càng nhiều, gia đình ông sản xuất không kịp để phân phối ra thị trường.

Công đoạn làm nan ô và đan dây trước khi dán giấy. Ảnh: Xuân Tú/PV TTXVN tại Lào

Quá trình chế tác một chiếc ô giấy có khá nhiều công đoạn, đầu tiên là chuẩn bị nguyên vật liệu để làm ra những tấm giấy dó, thứ hai là chuẩn bị các vật liệu để làm cán ô, nan ô, xương đỡ ô… thứ 3 là nguyên liệu làm hồ dán… Theo ông Douangsi, tất cả các nguyên liệu này đều sẵn có trong tự nhiên và không khó để kiếm tìm.

Hằng ngày, ông Douangsi cùng vợ miệt mài tự làm từng công đoạn để cho ra đời những chiếc ô rực rỡ sắc màu. Ông chia sẻ trong các khâu làm ra một chiếc ô thì khâu nào cũng quan trọng, song khâu dán giấy vào các nan ô cần phải được làm cẩn thận và tỉ mỉ hơn, nếu dán lệch sẽ mất đi độ thẩm mỹ của chiếc ô giấy.

Sau khi đã làm xong những chiếc ô giấy, ông Douangsi đem đi nhuộm màu. Nước nhuộm ở đây là ông tự pha chế từ một hỗn hợp giữa mỡ lợn, mật ong và màu sắc hóa học để tăng bền, kháng nước cho giấy cũng như tăng thẩm mỹ cho những chiếc ô giấy. Cuối cùng là đem đi phơi cho khô trước khi tới tay khách hàng.

Những chiếc ô giấy có nhiều kích cỡ khác nhau, với chiều dài từ 20 - 1,2 mét, tương đương với giá bán buôn từ 50.000 - 1.000.000 kíp và trung bình một ngày hai vợ chồng ông làm được 70-80 chiếc ô giấy tùy theo yêu cầu đặt hàng. Phần lớn khách hàng ưa chuộng những chiếc ô có kích thước từ 20 - 60cm.

Ông Douangsi cho biết trung bình một tháng hai vợ chồng ông cũng có thể kiếm được hơn 10 triệu kíp/tháng. Với mức thu nhập này ở nông thôn, ông Douangsi cảm thấy ổn định để phát triển nghề. Gắn bó với nghề làm ô giấy đến nay đã được 25 năm, các sản phẩm của ông làm ra đều được xuất bán ở các thành phố lớn có lượng khách du lịch lớn như cố đô Luang Prabang, thủ đô Viêng Chăn hay tỉnh Champasak (Nam Lào), sản phẩm làm ra đến đâu đều tiêu thụ hết đến đó.

Những chiếc ô nhuộm màu và không nhuộm màu được phơi khô trước khi giao cho khách hàng. Ảnh: Xuân Tú/PV TTXVN tại Lào

Không đơn thuần là một công việc để mưu sinh, nghề làm ô giấy ở tỉnh Xiengkhouang của gia đình ông Douangsi đã trở thành một sản phẩm du lịch văn hóa có mặt trên khắp các tỉnh thành của Lào và gia đình ông đã trở thành hộ sản xuất tiêu biểu của dự án phát triển kinh tế “ODOP”.

Ông Dala Indavong, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến và thủ công, Bộ Công Thương Lào, cho biết ngành thủ công mỹ nghệ là một ngành được ưu tiên, có tầm quan trọng trong thành phần cấu trúc phát triển kinh tế-xã hội của Lào. Do vậy, Chính phủ Lào luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc phát triển cơ sở hạ tầng và tạo môi trường thuận lợi nhằm phát triển của các ngành nghề thủ công. Việc phát triển các sản phẩm hàng hóa thủ công mỹ nghệ không chỉ là thế mạnh ở Lào, mà còn tạo ra giá trị gia tăng và có sức cạnh tranh trong khu vực cũng như quốc tế.

Theo ông Dala, để giữ gìn và bảo vệ các trí tuệ, di sản văn hóa truyền thống và nghề thủ công vì sự bền vững, Chính phủ Lào đã nghiên cứu và xây dựng các quy định để thúc đẩy, khuyến khích các doanh nghiệp như về việc phong danh hiệu cho thợ thủ công, nghệ nhân; tăng cường tuyên truyền, quảng bá trên các hệ thống thông tin, báo chí truyền hình và mạng xã hội… để thấy được tầm quan trọng của nghề thủ công gắn liền với đời sống của người dân và còn hợp tác với các ngành liên quan, các tổ chức trong và ngoài nước để quảng bá hàng thủ công của Lào ra khu vực và quốc tế.

Xuân Tú-Bá Thành (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/gin-giu-va-phat-trien-nghe-lam-o-giay-tai-lao-20250310182148141.htm