Gìn giữ văn hóa dân tộc Thái ở Tây Nguyên

3 giờ trướcBài gốc

Củng cố khối đại đoàn kết bền chặt

Lễ hội mừng lúa mới tồn tại trong văn hóa Thái từ lâu đời, được bà con dân tộc Thái ở phía Tây tỉnh Nghệ An mang theo trong hành trình di cư vào Đắk Lắk lập nghiệp. Lễ hội được tổ chức vào trung tuần tháng 9 âm lịch hàng năm và cứ 3 năm tổ chức lớn 1 lần. Đồng bào Thái quan niệm, để có một mùa vụ bội thu thì sự phù hộ của đất trời, các vị thần linh cai quản ruộng đồng rất quan trọng. Do vậy, khi lúa ngoài đồng đã chín vàng, bà con lại làm lễ cúng cơm mới với ý nguyện bày tỏ lòng biết ơn tổ tiên, trời đất đã giúp cho mùa màng bội thu, đồng thời cầu cho vụ mùa năm sau mưa thuận gió hòa.

Mâm lễ được chuẩn bị chu đáo để tiến hành nghi lễ cúng lúa mới của đồng bào Thái ở xã Ea Kiết. Nguồn: Báo Đắk Lắk

Nghi thức cúng lúa mới được bà con chuẩn bị trang trọng với lễ vật dâng lên gồm thịt lớn, thịt bò gác bếp, ché rượu cần… và không thể thiếu cơm nếp mới được nấu từ gạo của vụ lúa vừa kết thúc. Sau phần dâng lễ vật, bà con trong buôn cùng ăn ống cơm nấu từ gạo mới, uống ché rượu cần, thưởng thức ẩm thực địa phương, như: khẩu mẩu (cốm mới), khẩu nua (xôi), khẩu lam (cơm lam), chỉn giáng (thịt bò gác bếp), pa bỉnh (cá nướng), canh môn…

Phần hội được tổ chức hấp dẫn, sôi nổi, vui tươi với tiết mục múa, hát, tấu chiêng, các trò chơi dân gian như: múa sạp, múa cồng chiêng, múa xòe, ném còn, tỏ mạc lẻ (chọi đá), tỏ mạc xang (đánh cù), bắn nỏ… để đón chào vụ mùa sau tiếp tục bội thu.

Ông Phạm Văn Đồng, người có uy tín buôn Thái cho biết, năm nay lễ hội diễn ra đúng dịp kỷ niệm 30 năm ngày thành lập buôn và Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc nên càng thêm phần ý nghĩa. Lễ hội là dịp để dân làng sum vầy bên nhau sau những ngày lao động vất vả. Mỗi mùa lễ hội, buôn Thái đều mời các thôn, buôn lân cận tham gia giao lưu, góp phần củng cố khối đại đoàn kết.

Trao truyền cho thế hệ tiếp nối

Phó Chủ tịch UBND xã Ea Kiết Nguyễn Thanh Bình cho biết, Lễ hội mừng lúa mới buôn Thái là lễ hội truyền thống hàng năm trên địa bàn. Qua lễ hội bà con cùng vui chơi, ôn lại truyền thống, giúp bà con nhân dân gắn bó, đoàn kết với nhau. Từ đó, bảo tồn, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc gắn với việc phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần nhân dân. Lễ hội cũng góp phần tạo nên sự đa dạng và phong phú văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc trên bàn xã.

Buôn Thái được thành lập ngày 15/3/1995, chủ yếu là bà con dân tộc Thái di cư từ mảnh đất phía Tây tỉnh Nghệ An đến xây dựng kinh tế mới, với điều kiện sinh sống còn nhiều khó khăn. Trải qua 30 năm hình thành và phát triển, từ 73 hộ dân ban đầu đến nay, buôn Thái đã có 211 hộ dân, với hơn 920 nhân khẩu, trong đó đồng bào Thái chiếm hơn 95%.

Phụ nữ dân tộc Thái trong điệu múa xòe truyền thống. Nguồn: Báo Đắk Lắk

Buôn Trưởng buôn Thái Lô Văn Dậu chia sẻ: “Xa quê hương đã hơn 30 năm, nhưng bà con dân tộc Thái vẫn luôn nỗ lực, đồng lòng để giữ gìn hồn cốt văn hóa dân tộc. Trong buôn vẫn duy trì các đội văn nghệ, đội chiêng nữ. Chị em phụ nữ ban ngày vẫn tăng gia lao động sản xuất, nhưng tối đến lại tập trung cùng nhau tập luyện múa hát, sinh hoạt văn nghệ và may trang phục truyền thống của cộng đồng người Thái để giữ gìn bản sắc dân tộc”.

Sự sống còn của di sản văn hóa nằm ở việc trao truyền. Tại buôn Thái, nỗ lực này được thể hiện rõ ràng nhất qua việc truyền dạy và tạo điều kiện cho thế hệ trẻ tham gia các hoạt động văn hóa, lễ hội. “Chúng tôi tin rằng, qua các lễ hội như lễ mừng lúa mới cùng các nét đẹp văn hóa khác, người Thái sẽ bảo tồn được di sản văn hóa của dân tộc mình, đồng thời giáo dục thế hệ con cháu lưu giữ các tập tục cổ truyền. Chính các cháu là người sẽ tiếp nối, đưa bản sắc Thái đi xa hơn”, ông Lô Văn Dậu nói.

(Vụ Pháp chế - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp thực hiện)

Hồng Hà

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/gin-giu-van-hoa-dan-toc-thai-o-tay-nguyen-10396325.html