Giới đầu tư quốc tế 'thở phào' sau cuộc đối thoại 100 phút

10 giờ trướcBài gốc

Cuộc tiếp xúc kéo dài hơn 100 phút này khép lại với một số thỏa thuận quan trọng nhằm hạ nhiệt căng thẳng thương mại và chiến lược giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, giới quan sát quốc tế cho rằng đây mới chỉ là hiệp định “tạm chiến”, chứ chưa thể làm thay đổi căn bản cấu trúc cạnh tranh trong quan hệ Mỹ - Trung.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Busan, Hàn Quốc ngày 30-10. Ảnh: Reuters.

Những kết quả đáng chú ý

Theo thông báo từ phía Mỹ, Washington sẽ giảm mức thuế trung bình áp lên hàng hóa Trung Quốc từ khoảng 57% xuống 47%. Đây là động thái mang tính xoa dịu, giúp giảm bớt sức ép cho các nhà nhập khẩu và người tiêu dùng Mỹ.

Đáp lại, Trung Quốc cam kết tăng cường mua đậu nành của Mỹ, tạm ngừng các biện pháp hạn chế xuất khẩu khoáng sản đất hiếm trong ít nhất 1 năm, đồng thời phối hợp kiểm soát chặt chẽ nguồn hóa chất tiền chất dùng sản xuất ma túy tổng hợp fentanyl, vấn đề đang gây lo ngại tại Mỹ.

Cụ thể, mức thuế với nhóm hàng hóa liên quan đến “fentanyl”, được Mỹ giảm từ 20% xuống 10%; trong khi Bắc Kinh cam kết “treo” lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm, nguồn nguyên liệu quan trọng cho ngành công nghệ cao và năng lượng sạch. Đặc biệt, hai bên đồng ý duy trì nhóm làm việc chung, rà soát định kỳ hàng năm, và mở đường cho các chuyến thăm cấp cao trong tương lai gần.

Tuy vậy, những chủ đề then chốt như chính sách công nghiệp, an ninh công nghệ, vấn đề Đài Loan (Trung Quốc) hay cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn chưa được đề cập sâu. Đây cũng là lý do khiến các nhà phân tích đánh giá kết quả Busan mang tính kỹ thuật nhiều hơn là chính trị.

Yếu tố tích cực nhất là cuộc gặp mặt này mang ý nghĩa biểu tượng lớn khi khôi phục lại kênh liên lạc trực tiếp sau nhiều năm gián đoạn.

Chỉ “hạ nhiệt” nhưng chưa hóa giải

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều bất ổn, việc Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận giảm thuế và nới lỏng xuất khẩu đất hiếm được xem là “phanh khẩn cấp” nhằm tránh leo thang xung đột thương mại.

Giới quan sát nhận định đây là một “hiệp định ngừng bắn chiến thuật”, giúp thị trường có thêm không gian ổn định trước khi hai bên bước vào chu kỳ thương lượng tiếp theo.

Cả Washington và Bắc Kinh đều có lý do riêng để nhượng bộ. Chính quyền Tổng thống Trump cần duy trì đà phục hồi kinh tế và kiểm soát lạm phát trước mùa bầu cử. Trong khi đó, Trung Quốc đang đối mặt tăng trưởng chậm lại, cần cải thiện niềm tin của giới đầu tư và doanh nghiệp quốc tế.

Một trong những đặc điểm nổi bật của thỏa thuận Busan là sự thừa nhận tính hai mặt trong quan hệ Mỹ - Trung: vừa cạnh tranh gay gắt, vừa không thể tách rời về lợi ích. Trung Quốc tạm hoãn lệnh hạn chế đất hiếm, nhưng vẫn giữ đòn bẩy chiến lược; còn Mỹ giảm thuế chọn lọc, qua đó duy trì công cụ gây sức ép trong tương lai.

Giới chuyên gia gọi đây là “mô hình cạnh tranh có kiểm soát”, cho phép hai siêu cường kiềm chế va chạm trực diện, nhưng vẫn giữ vị thế đối trọng trong những lĩnh vực nhạy cảm như công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và an ninh khu vực.

Rủi ro vẫn còn hiện hữu

Thỏa thuận Busan chỉ có thời hạn 1 năm và sẽ cần được xem xét lại vào cuối năm 2026. Nếu các vấn đề gốc rễ như trợ cấp công nghiệp, bảo hộ sở hữu trí tuệ hay ép buộc chuyển giao công nghệ không được giải quyết, căng thẳng thương mại có thể bùng phát trở lại.

Tâm lý thị trường hiện tại tích cực hơn, giới đầu tư vẫn đánh giá quan hệ Mỹ - Trung ở giai đoạn “ngừng đối đầu chứ chưa làm bạn”. Dù vậy, việc hoãn áp thuế và nới lỏng kiểm soát đất hiếm giúp nhiều ngành công nghiệp “thở phào”. Các doanh nghiệp sản xuất ô tô điện, thiết bị điện tử và công nghệ cao vốn phụ thuộc vào nguồn cung khoáng sản hiếm từ Trung Quốc sẽ ít đối mặt nguy cơ gián đoạn hơn.

Nhiều chuyên gia dự báo giá nguyên liệu chiến lược có thể giảm nhẹ trong ngắn hạn, góp phần hạ chi phí sản xuất toàn cầu. Đơn cử, việc Trung Quốc nối lại nhập khẩu đậu nành là tin tốt cho nông dân Mỹ, nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề trong chiến tranh thương mại từ năm 2018. Bộ Nông nghiệp Mỹ dự kiến kim ngạch xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc có thể tăng 15-20% trong năm 2026.

Ngay sau cuộc gặp, các chỉ số chứng khoán tại New York, Thượng Hải và Tokyo đều ghi nhận tăng điểm, phản ánh niềm tin ngắn hạn vào triển vọng ổn định thương mại. Tuy nhiên, giới đầu tư vẫn thận trọng vì thỏa thuận chưa có tính ràng buộc dài hạn.

Sự hạ nhiệt trong quan hệ Mỹ - Trung giúp môi trường thương mại khu vực bớt biến động. Các nền kinh tế phụ thuộc xuất khẩu như Hàn Quốc, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam có cơ hội tận dụng giai đoạn ổn định này để củng cố sản xuất, song cũng phải chuẩn bị cho kịch bản mới nếu 2 siêu cường quay lại đối đầu.

Vinh Trang

Nguồn SGĐT : https://dttc.sggp.org.vn/gioi-dau-tu-quoc-te-tho-phao-sau-cuoc-doi-thoai-100-phut-post127935.html