Giới đầu tư thờ ơ trước lời đe dọa của Mỹ nhắm vào Ấn Độ về việc mua dầu Nga

9 giờ trướcBài gốc

Ngày 6/8, Tổng thống Donald Trump cho biết sẽ áp thuế bổ sung 25% với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ, bắt đầu từ 28/8, nếu New Delhi không dừng mua dầu Nga. (Ảnh: AFP)

Ngày 6/8, Tổng thống Donald Trump cho biết sẽ áp thuế bổ sung 25% với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ, bắt đầu từ 28/8, nếu New Delhi không dừng mua dầu Nga. Nếu mức thuế này được thực thi, thuế suất với một số mặt hàng có thể lên tới 50% - đủ để gần như chặn đứng việc Mỹ nhập hàng từ Ấn Độ, vốn đạt gần 87 tỷ USD trong năm 2024.

Như thường thấy với ông Trump, giới quan sát vẫn thận trọng vì ông có “tiền sử” thay đổi quyết định đột ngột. Chưa rõ mục tiêu cuối cùng của ông là gì, nhưng có vẻ trước mắt, ông muốn tạo thêm sức ép với Tổng thống Nga Vladimir Putin, trước cuộc gặp dự kiến tại Alaska trong tuần này - và Ấn Độ đang bị kéo vào cuộc mặc cả đó.

Ông Trump có thực sự đánh thuế hay không vẫn là dấu hỏi. Tuy nhiên, khả năng đạt thỏa thuận hòa bình ở Ukraine hiện rất thấp, đồng nghĩa cách duy nhất để Ấn Độ tránh thuế là nhượng bộ và ngừng mua dầu Nga.

Tuy vậy, kịch bản này chưa hề phản ánh lên giá dầu thô. Giá dầu Brent - chuẩn toàn cầu - thậm chí giảm từ sau tuyên bố của ông Trump, xuống mức 65,81 USD/thùng trong phiên sáng 12/8 tại châu Á, thấp nhất trong vòng hai tháng.

Diễn biến giá này cho thấy thị trường bỏ qua nguy cơ thiếu hụt nguồn cung, giả định rằng Ấn Độ sẽ vẫn mua dầu Nga như hiện nay, hoặc có thể dễ dàng tìm nguồn thay thế mà không khiến thị trường bị siết chặt.

Những giả định này không hẳn vô lý. Thị trường dầu thô vốn có khả năng thích ứng nhanh với biến động địa chính trị, và các đợt tăng giá mạnh thường không kéo dài. Khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra hồi tháng 2/2022, giá dầu từng tăng vọt lên gần 150 USD/thùng, do châu Âu và nhiều nước phương Tây ngừng mua dầu Nga.

Nhưng chỉ sau 4 tháng, giá dầu đã quay xuống thấp hơn cả trước chiến sự, vì thị trường nhanh chóng điều chỉnh: Dầu Nga được bán rẻ hơn và chuyển hướng sang Trung Quốc, Ấn Độ. Nói cách khác, dòng chảy dầu thay đổi, nhưng tổng lượng dành cho các nhà nhập khẩu vẫn gần như giữ nguyên.

Lần này có gì khác?

Đề xuất của ông Trump lần này có phần khác trước: Ông dường như muốn loại dầu Nga khỏi thị trường, tạo áp lực tài chính để buộc Moscow nhượng bộ trong vấn đề liên quan tới Ukraine.

Hiện nay, chỉ còn hai khách hàng lớn mua dầu của Nga: Ấn Độ và Trung Quốc. Trong đó, Trung Quốc - nước nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới - có vị thế mạnh hơn trong quan hệ với Mỹ, bởi Mỹ và phương Tây phụ thuộc nhiều vào các sản phẩm tinh chế, khoáng sản quan trọng và nguyên liệu khác từ nước này. Vì vậy, khả năng Trung Quốc bị ép ngừng nhập dầu Nga gần như bằng không.

Ngược lại, vị thế của Ấn Độ yếu hơn, nhất là với các nhà máy lọc dầu tư nhân như Reliance Industries - vốn muốn duy trì quan hệ làm ăn và tiếp cận thị trường phương Tây.

Theo dữ liệu của Kpler, trong nửa đầu năm nay Ấn Độ nhập khoảng 1,8 triệu thùng dầu Nga mỗi ngày, chiếm khoảng 37% tổng lượng dầu nhập khẩu, trong đó khoảng 90% xuất phát từ các cảng ở châu Âu của Nga và chủ yếu là dầu Urals.

Urals là loại dầu thô chua, có độ nặng trung bình. Nếu phải thay thế toàn bộ lượng Urals này bằng nguồn tương đương từ nhà cung cấp khác, các nhà máy lọc dầu Ấn Độ sẽ gặp nhiều khó khăn. Một số loại dầu của Trung Đông như Arab Light (Ả Rập Xê-út), hay Basrah Light (Iraq) có chất lượng tương tự, nhưng nếu Ấn Độ mua nhiều hơn, giá những loại dầu này sẽ tăng cao.

Nếu Trung Quốc tiếp nhận phần lớn lượng dầu Nga mà Ấn Độ bỏ lại, dòng chảy thương mại toàn cầu sẽ phải sắp xếp lại. Nhưng đây có lẽ không phải kịch bản mà Trump mong muốn. Ông và các cố vấn tin rằng Mỹ cùng một số quốc gia khác có đủ công suất khai thác dự phòng để bù khoảng 2 triệu thùng/ngày thiếu hụt từ Nga. Tuy vậy, việc thử nghiệm giả thuyết này có thể dễ dàng đẩy giá dầu tăng, đặc biệt với nhóm dầu thô trung bình - vốn đang khan hiếm hơn.

Nói rằng Mỹ chỉ cần tăng sản lượng là có thể đáp ứng nhu cầu của các nhà máy lọc dầu Ấn Độ là cách nhìn quá đơn giản. Trên thực tế, họ sẽ phải chấp nhận phối trộn nguyên liệu khác, dẫn tới thay đổi cơ cấu sản phẩm đầu ra. Chẳng hạn, sản lượng dầu diesel có thể giảm vì dầu nhẹ của Mỹ thường cho ra nhiều xăng hơn.

Hiện tại, thị trường dầu thô có vẻ tin rằng câu chuyện Mỹ - Ấn Độ - Nga sẽ lại kết thúc như một “TACO” (ông Trump cuối cùng cũng bỏ cuộc). Nhưng thực tế có thể phức tạp hơn: Một số nhà máy lọc dầu Ấn Độ sẽ giảm nhập dầu của Nga, một số nhà máy Trung Quốc sẽ mua nhiều hơn, và thị trường dầu lại tiếp tục vòng xoay địa chính trị quen thuộc.

Nh.Thạch

AFP

Nguồn PetroTimes : https://petrotimes.vn/gioi-dau-tu-tho-o-truoc-loi-de-doa-cua-my-nham-vao-an-do-ve-viec-mua-dau-nga-731184.html