Giữ 'dòng chảy sạch' cho âm nhạc Việt

6 giờ trướcBài gốc

Sau buổi làm việc với Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tối 29-10, Jack đã xin lỗi, nhận trách nhiệm và cam kết tuân thủ thuần phong mỹ tục, đồng thời tuyên bố tạm dừng hoạt động biểu diễn. Động thái này cho thấy sự cầu thị của nghệ sĩ và sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan quản lý văn hóa trong việc chấn chỉnh sự lệch chuẩn trong âm nhạc.

Ca sĩ Jack gây ồn ào những ngày qua với ca từ phản cảm. Ảnh FBNV

Khi ca từ vượt ranh giới văn hóa

Không riêng Jack, trước đó, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh đã thẳng thắn chỉ ra một loạt nghệ sĩ có biểu hiện lệch chuẩn trong sáng tác và biểu diễn.

Điển hình như ca sĩ Pháo (Nguyễn Diệu Huyền) với bài hát “Sự nghiệp chướng”, chứa nhiều ca từ dung tục, thậm chí đả kích. Rapper Gducky (Đặng Mai Việt Hoàng) trong “Miền mộng mị” và các nghệ sĩ Hoàng Tôn, Andree, Tinle với bài “Clme” đều có lời hát cổ xúy sử dụng chất kích thích. Ca sĩ Đạt G có bài hát “Cao ốc 20” với ca từ biểu hiện lệch chuẩn…

Theo đánh giá của cơ quan chức năng, những sản phẩm như vậy “làm tổn hại thuần phong mỹ tục, thẩm mỹ nghệ thuật và hình ảnh người nghệ sĩ trong mắt công chúng”.

Đáng nói hơn, hiện tượng này không còn đơn lẻ, đặc biệt, trong thời đại số, chỉ vài câu hát “gây sốc” cũng đủ để trở thành “hit” trên mạng xã hội. Chính điều này đang bị một số người lợi dụng như công cụ để gây chú ý, thậm chí đánh đổi cả lòng tự trọng nghề nghiệp để lan truyền rộng rãi.

Thời gian qua, âm nhạc Việt đã xuất hiện nhiều tài năng trẻ, đó là điều đáng mừng. Thế nhưng điều khiến nhiều người lo ngại là sự thiếu hụt nền tảng văn hóa và ý thức trách nhiệm xã hội. Không ít nghệ sĩ lẫn lộn giữa “chân thật” và “thô thiển”, giữa “khác biệt” và “ngông cuồng”. Cái tôi nghệ sĩ nếu không được rèn luyện bởi tri thức và đạo đức sẽ dễ trượt dài vào phản cảm.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cảnh báo: “Càng bị chỉ trích, một bộ phận nghệ sĩ lại càng nổi tiếng. Họ coi phản ứng tiêu cực là chiến lược truyền thông. Khi phản cảm trở thành công cụ, khi sự chú ý được đo bằng lượt xem, có nghĩa là chúng ta đang chứng kiến sự thương mại hóa cực đoan của cảm xúc. Tôi cho rằng, lỗi không chỉ ở nghệ sĩ mà còn ở một bộ phận công chúng dễ dãi, những người bấm nút xem, chia sẻ khiến sản phẩm phản cảm có "đất sống". Một nền văn hóa lành mạnh không thể chỉ dựa vào lệnh cấm mà cần sự tự giác từ người thưởng thức. Khi khán giả biết từ chối cái xấu, thị trường sẽ tự điều chỉnh”.

Xử lý nghiêm hiện tượng “lệch chuẩn”

Trước làn sóng ca sĩ sử dụng từ dung tục trong bài hát, Cục Nghệ thuật biểu diễn và Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã họp khẩn ngày 27-10 để thống nhất biện pháp xử lý. NSND Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn nhấn mạnh: “Mọi biểu hiện đi ngược thuần phong mỹ tục đều phải bị xử lý nghiêm khắc. Không ai cấm sáng tạo, nhưng sáng tạo phải dựa trên nền tảng văn hóa dân tộc".

Còn Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do khẳng định, vụ việc của Jack là ví dụ điển hình cho xu hướng cần chấn chỉnh. “Chúng ta phải lập lại trật tự trên không gian mạng. Nghệ sĩ - người có sức ảnh hưởng cần ý thức rõ vai trò làm gương. Khi đã đứng trước công chúng, mọi lời nói, hành động đều là tấm gương phản chiếu văn hóa”, ông Lê Quang Tự Do nói.

Những phát biểu này cho thấy sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhằm giữ gìn môi trường nghệ thuật trong sáng, đồng thời gửi thông điệp rõ ràng: Tự do sáng tạo không đồng nghĩa với việc tùy tiện, thiếu chuẩn mực xã hội.

Nhiều chuyên gia cho rằng, trong nghệ thuật, ứng xử sau khủng hoảng quan trọng không kém hành động sai phạm. Một lời xin lỗi chân thành, một bước lùi để suy ngẫm như Jack đang làm, có thể là cơ hội để khôi phục lòng tin công chúng. Nhưng nếu biện minh, thách thức hoặc xem phản ứng xã hội là “ghen ăn tức ở”, nghệ sĩ sẽ tự đánh mất mình.

Trong bối cảnh mạng xã hội lan truyền nhanh hơn bao giờ hết, mỗi câu hát, mỗi phát ngôn đều có thể định hình thị hiếu của hàng triệu người. Nghệ sĩ không chỉ là người sáng tác mà còn là người truyền thông điệp văn hóa, là tấm gương ứng xử xã hội.

“Quyết định tạm dừng hoạt động biểu diễn để tôi có thời gian lắng nghe, hoàn thiện bản thân và đảm bảo mọi hoạt động nghệ thuật sau này phù hợp với định hướng văn hóa, đáp lại những góp ý chân thành từ cơ quan chức năng và khán giả”, Jack chia sẻ.

Để xử lý tận gốc việc lệch chuẩn của nghệ sĩ, ngoài chế tài rõ ràng, cần nâng cao ý thức của nghệ sĩ và khán giả. Âm nhạc chỉ thực sự đẹp khi người nghệ sĩ biết tôn trọng ngôn từ và công chúng biết chọn lọc, cương quyết nói không với sản phẩm lệch chuẩn. Âm nhạc không chỉ để nghe mà còn để cảm nhận, để nuôi dưỡng tâm hồn.

Một câu hát nhân văn có thể gieo mầm thiện nhưng một câu ca phản cảm cũng đủ khiến tâm hồn chai sạn. Vì vậy, việc chấn chỉnh hành vi lệch chuẩn của nghệ sĩ hôm nay không chỉ là câu chuyện riêng của ngành văn hóa mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội trong việc bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt và giá trị tinh thần dân tộc.

Nhìn lại sự việc của Jack, giới nghệ sĩ trẻ có thể coi đây là bài học cảnh tỉnh cho chính mình, bởi hào quang sân khấu chỉ bền vững khi được soi rọi bằng ánh sáng của chuẩn mực văn hóa, đạo đức và lòng tự trọng nghề nghiệp.

Hà Anh

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/giu-dong-chay-sach-cho-am-nhac-viet-721647.html