Giữ nhịp truyền thống, 'thắp lửa' cho Trường Đại học Văn hóa TP.HCM

3 giờ trướcBài gốc

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng phát biểu tại buổi làm việc với Trường Đại học Văn hóa TP.HCM

Sáng 29.12, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng đã thăm và làm việc với Trường Đại học Văn hóa TP.HCM. Cùng dự lãnh đạo các Vụ, Cục liên quan, lãnh đạo Văn phòng Bộ.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng bày tỏ sự phấn khởi khi trở lại thăm và làm việc với Nhà trường trong thời điểm có ý nghĩa đặc biệt, trước thềm kỷ niệm 50 năm ngày thành lập.

Theo Bộ trưởng, đây không chỉ là dịp để nhìn lại chặng đường đã qua, mà quan trọng hơn là để nhận diện đầy đủ vị trí, vai trò và sứ mệnh mới của Nhà trường trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới của văn hóa và giáo dục đại học.

Giữ nhịp truyền thống, tạo nhịp phát triển mới

Bộ trưởng ghi nhận và đánh giá cao báo cáo của nhà trường, cho rằng thành tựu lớn nhất trong suốt 50 năm xây dựng và phát triển chính là việc Trường Đại học Văn hóa TP.HCM đã “giữ được nhịp và tạo được nhịp”. Đội ngũ cán bộ, giảng viên qua nhiều thế hệ tiếp nối, giữ được sự đoàn kết, hợp tác và trách nhiệm, tiếp tục viết tiếp truyền thống của nhà trường.

Theo Bộ trưởng, từ chất lượng đào tạo, sức hút tuyển sinh của trường những năm gần đây tiếp tục được duy trì và gia tăng. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự gắn kết giữa đào tạo với nhu cầu xã hội, bởi nếu chất lượng không được bảo đảm, sinh viên sẽ có nhiều lựa chọn khác trong một môi trường giáo dục đại học ngày càng cạnh tranh.

Bộ trưởng cũng đánh giá cao những nỗ lực bước đầu của nhà trường trong việc cơ cấu lại nhóm ngành đào tạo, tiếp cận các lĩnh vực gắn với phát triển văn hóa và công nghiệp văn hóa – một định hướng lớn đã được Đảng và Nhà nước xác lập.

Tôi tin rằng, với bề dày truyền thống, với sự đoàn kết, Trường Đại học Văn hóa TP.HCM đã có sẵn ‘ngọn lửa bên trong’. Vấn đề đặt ra hiện nay là thắp lửa. Chúng ta phải thắp lửa để tạo sự bùng lên trong nghiên cứu khoa học, trong đào tạo và phục vụ xã hội, để thực hiện tốt hơn sứ mệnh trở thành trung tâm đào tạo trọng điểm của Việt Nam trong lĩnh vực văn hóa.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng

Báo cáo tại buổi làm việc, PGS.TS Lâm Nhân – Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa TP.HCM đã thông tin khái quát về tình hình hoạt động của Nhà trường về tổ chức bộ máy, đội ngũ nhân sự, công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế và phục vụ cộng đồng.

Công tác tuyển sinh thời gian gần đây được ghi nhận có điểm sáng tích cực. Điểm chuẩn đầu vào hai năm qua ở mức cao, tuyển sinh đạt và vượt chỉ tiêu. Quy mô đào tạo đại học hiện duy trì khoảng 1.000 sinh viên tuyển mới mỗi năm, phù hợp với điều kiện nhân lực.

Ở bậc sau đại học, Trường đào tạo 3 ngành thạc sĩ gồm Quản lý văn hóa, Văn hóa học và Khoa học Thư viện; đào tạo tiến sĩ ngành Quản lý văn hóa. Bên cạnh đó, Nhà trường triển khai mạnh các chương trình đào tạo ngắn hạn, mỗi năm cấp khoảng 2.000 chứng chỉ chức danh nghề nghiệp trong các lĩnh vực thư viện, di sản, du lịch…

Về nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế, Nhà trường tập trung thực hiện các đề tài gắn với thực tiễn địa phương tại khu vực miền Trung, Tây Nguyên và Nam Bộ, đặc biệt trong lĩnh vực di sản văn hóa.

Trường là đơn vị đại học đầu tiên trực tiếp xây dựng hồ sơ di sản trình UNESCO, tiêu biểu là hồ sơ Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được ghi danh ngày 4.12.2024; đồng thời đang triển khai các hồ sơ về Văn hóa trà Việt Nam và Tri thức trồng, chế biến cà phê.

Về công tác bảo đảm chất lượng và kiểm định, ngày 25.12 vừa qua, Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục – Đại học Quốc gia TP.HCM đã chính thức cấp giấy chứng nhận đạt chuẩn chất lượng giáo dục cho Nhà trường…

PGS.TS Lâm Nhân – Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa TP.HCM báo cáo tình hình Nhà trường với Bộ trưởng và đoàn công tác Bộ

Theo Hiệu trưởng Nhà trường, bên cạnh kết quả đạt được, trường gặp khó khăn về công tác nhân sự, đội ngũ giảng viên thiếu so với nhu cầu. Về cơ sở vật chất, Nhà trường mong sớm được triển khai các nguồn vốn trung hạn đã được Bộ quan tâm, trong đó ưu tiên xây dựng thư viện đạt chuẩn và nhà thi đấu phục vụ nhu cầu học tập, rèn luyện của khoảng 4.000 sinh viên hiện nay.

Báo cáo với Bộ trưởng, TS Trịnh Đăng Khoa - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường thông tin thêm về định hướng phát triển trong giai đoạn tới, tập trung vào chiến lược đào tạo nguồn nhân lực và mô hình quản trị.

Theo TS Trịnh Đăng Khoa, Nhà trường đã quán triệt và triển khai tinh thần Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Đột phá phát triển giáo dục và đào tạo Việt Nam trong thời kỳ mới”, trong đó xác định rõ nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển văn hóa, đặc biệt là công nghiệp văn hóa.

Trên thực tế, Trường đã có khoảng 15 năm kinh nghiệm đào tạo liên quan đến lĩnh vực này, song hiện mới dừng ở mức chuyên ngành. Thời gian tới, Nhà trường tiếp tục đề xuất Bộ VHTTDL cho phép mở các mã ngành chính thức như Quản trị nghệ thuật và Quản trị công nghiệp văn hóa, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của thực tiễn.

Về tổ chức bộ máy và mô hình quản trị, TS Trịnh Đăng Khoa cho biết, thực hiện tinh thần Nghị quyết 71 và Luật Giáo dục đại học sửa đổi, Nhà trường đang chuẩn bị chuyển sang mô hình quản trị mới.

Theo đó, Đảng lãnh đạo toàn diện, trực tiếp đối với mọi hoạt động của Nhà trường; kết thúc nhiệm kỳ Hội đồng trường và chuyển sang mô hình tổ chức không còn Hội đồng trường; Bí thư Đảng ủy đồng thời kiêm nhiệm chức danh Hiệu trưởng. Dự kiến, những thay đổi này sẽ bắt đầu được triển khai rõ nét từ khoảng tháng 5.2026, trên cơ sở chờ hướng dẫn cụ thể từ Bộ.

Bộ trưởng và các đại biểu tham quan không gian trưng bày chuyên đề "Gốm Nam Bộ xưa và nay", hoạt động trong khuôn khổ hướng đến Kỷ niệm 50 năm thành lập trường (3.1.1976 - 3.1.2026)

Cùng với lãnh đạo Nhà trường, đại diện các phòng, khoa Trường Đại học Văn hóa TP.HCM đã nêu những kết quả, điểm sáng trong hoạt động đào tạo, nghiên cứu và phục vụ cộng đồng, đồng thời kiến nghị Bộ VHTTDL hỗ trợ tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình phát triển.

Nhận diện thẳng thắn những "điểm nghẽn"

Sau khi nghe báo cáo và các kiến nghị, lãnh đạo các vụ chuyên môn của Bộ VHTTDL đã trao đổi, làm rõ nhiều nội dung liên quan.

Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Đào tạo và Môi trường Đặng Hà Việt đánh giá Trường Đại học Văn hóa TP.HCM đã triển khai tương đối bài bản công tác quản trị đại học, đánh giá cơ sở giáo dục và xây dựng văn hóa chất lượng theo các thông tư, hướng dẫn hiện hành.

Đội ngũ cán bộ khoa học, đặc biệt là lực lượng tiến sĩ, thạc sĩ, được đánh giá tương đối tốt so với mặt bằng chung các cơ sở đào tạo trực thuộc Bộ VHTTDL hiện nay.

Công tác tuyển sinh của Nhà trường đạt kết quả tích cực. Hoạt động khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế có nhiều chuyển biến, đóng góp thiết thực cho lĩnh vực di sản văn hóa quốc gia. Trường từng bước hình thành hệ sinh thái học thuật thông qua các hội thảo quốc tế, mạng lưới hơn 60 đối tác nước ngoài và các hoạt động khởi nghiệp dành cho sinh viên.

Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Đào tạo và Môi trường Đặng Hà Việt trao đổi với Nhà trường

Bên cạnh những kết quả đạt được, Vụ trưởng Đặng Hà Việt chỉ rõ một số hạn chế và “điểm nghẽn” lớn, đặc biệt là về cơ sở vật chất và quỹ đất. Hiện tổng diện tích sử dụng của Trường còn hạn chế; theo chuẩn của Bộ GD&ĐT, chỉ đáp ứng quy mô đào tạo hơn 1.100 sinh viên chính quy, trong khi quy mô người học thực tế cao hơn nhiều.

“Nếu không sớm giải quyết bài toán diện tích để đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm định, Nhà trường sẽ gặp khó khăn trong mở rộng quy mô, thậm chí đối mặt nguy cơ bị thu hẹp hoạt động.

Do đó, Trường cần xây dựng lộ trình và cam kết cụ thể nhằm đạt chuẩn vào năm 2030. Ngoài ra, một số chuyên ngành đặc thù vẫn còn thiếu giảng viên, ảnh hưởng đến việc mở ngành và phát triển bền vững”, Vụ trưởng Đặng Hà Việt nói.

Về định hướng chiến lược dài hạn, Vụ trưởng Đặng Hà Việt đề nghị Nhà trường xác định rõ vị thế là cơ sở đào tạo chuyên ngành trọng điểm quốc gia trong các lĩnh vực văn hóa, di sản, công nghiệp văn hóa, sáng tạo và du lịch.

Giai đoạn 2035–2045, Nhà trường cần từng bước chuyển dịch theo mô hình đại học nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, gắn đào tạo với thực tiễn sáng tạo văn hóa; hình thành từ 3–5 nhóm nghiên cứu mạnh trong các lĩnh vực như Di sản học, chính sách di sản, công nghiệp văn hóa, truyền thông số...

Ông Nguyễn Anh Tuấn – Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ cũng đã trao đổi, làm rõ một số nội dung liên quan đến sắp xếp bộ máy, công tác nhân sự và định hướng tự chủ của Nhà trường trong thời gian tới.

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, thực hiện Nghị quyết 18, thời gian qua Bộ VHTTDL đã sắp xếp, tinh gọn và giảm được 5 đơn vị sự nghiệp trực thuộc, bảo đảm yêu cầu của Chính phủ và Ban Chỉ đạo Trung ương.

Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Nguyễn Anh Tuấn phát biểu tại buổi làm việc

Trong thời gian tới, việc tiếp tục sắp xếp lại hệ thống các trường đại học, cao đẳng, cơ sở đào tạo nghề thuộc Bộ là xu thế tất yếu, số lượng cơ sở đào tạo chắc chắn sẽ tiếp tục giảm. Trên cơ sở đó, Bộ VHTTDL đã kiến nghị Bộ GD&ĐT cho phép Bộ VHTTDL chủ động xây dựng phương án sắp xếp khối trường của ngành.

Các cơ sở đào tạo cần bám sát các nguyên tắc, tiêu chí theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, trong đó đặc biệt chú trọng việc đạt chuẩn chất lượng và làm rõ các ngành đào tạo đặc thù, mũi nhọn, đáp ứng nhu cầu xã hội.

Ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết, theo Nghị quyết 71 và Luật Giáo dục đại học, mô hình Hội đồng trường sẽ kết thúc hoạt động từ ngày 1.1.2026. Hội đồng trường có trách nhiệm chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, tài liệu để bàn giao cho Hiệu trưởng theo đúng quy định pháp luật.

Sau thời điểm này, Nhà trường sẽ được kiện toàn theo mô hình mới; các bước triển khai tiếp theo sẽ được thực hiện theo lộ trình, trên cơ sở hướng dẫn cụ thể của Trung ương và Bộ.

“Yếu tố quyết định đối với một cơ sở đào tạo là người thầy”

Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng yêu cầu Nhà trường nhìn thẳng vào những khó khăn, thách thức đang đặt ra, trước hết là vấn đề đội ngũ giảng viên.

“Dù đã có nhiều cố gắng trong việc nâng cao chất lượng nhân sự, song đội ngũ hiện nay vẫn chưa theo kịp yêu cầu ngày càng cao của xã hội và của công tác kiểm định chất lượng. Trong số 8 ngành đào tạo hiện có, có tới 5 ngành đứng trước nguy cơ thiếu giảng viên cơ hữu đạt chuẩn”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, đối với một cơ sở đào tạo đại học, cơ sở vật chất có thể từng bước đầu tư, nhưng yếu tố quyết định vẫn là người thầy. Nếu không tập trung đúng trọng tâm vào xây dựng đội ngũ, nhà trường sẽ rất khó phát triển bền vững.

Một điểm nghẽn khác là cơ chế huy động nguồn lực. Lâu nay, nhà trường chủ yếu dựa vào đầu tư công, trong khi các cơ chế mới về liên kết, cho thuê, hợp tác đầu tư đã được mở ra nhưng chưa được khai thác hiệu quả.

Bộ trưởng dẫn ví dụ trong lĩnh vực nghệ thuật, nếu biết cách hợp tác, liên kết, hoàn toàn có thể tạo ra nguồn lực mới, vừa phát triển chuyên môn, vừa tăng tính tự chủ.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng lưu ý đến tính năng động, sáng tạo trong công tác lãnh đạo, quản lý. Sự đoàn kết là cần thiết, nhưng phải đi kèm với tinh thần chủ động tham mưu, hiến kế, đề xuất chính sách. Bộ sẵn sàng lắng nghe và đồng hành, song sự khởi xướng và quyết tâm phải bắt đầu từ chính nhà trường.

Nắm bắt cơ hội từ các nghị quyết lớn

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng giai đoạn tới mở ra nhiều cơ hội lớn cho Trường Đại học Văn hóa TP.HCM, khi cùng lúc có Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị và Nghị quyết mới về phát triển văn hóa trong kỷ nguyên mới sắp được ban hành, cùng với các chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa và giáo dục. Đây là sức mạnh tổng hợp mà nhà trường cần chủ động nắm bắt.

“Trước mắt và lâu dài, Nhà trường cần nghiên cứu sâu các nghị quyết này, đồng thời bám sát Luật Giáo dục đại học để thay đổi tư duy tiếp cận, đặc biệt là tư duy về tự chủ. Trên cơ sở đó, xây dựng một kế hoạch phát triển sát thực, có lộ trình rõ ràng”, Bộ trưởng chỉ đạo.

Trong chiến lược đó, Bộ trưởng đặt ra những câu hỏi mang tính nền tảng mà nhà trường phải tự trả lời: Vị trí của Trường Đại học Văn hóa TP.HCM đang ở đâu trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam? Trường cần gì để trở thành cơ sở đào tạo trọng điểm về văn hóa, nghệ thuật, quản trị văn hóa, công nghiệp sáng tạo và kinh tế sáng tạo? Đây không phải là quản lý hành chính đơn thuần, mà là quản trị theo hướng kiến tạo và phát triển.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng và các đại biểu chụp ảnh lưu niệm cùng cán bộ, giảng viên Trường Đại học Văn hóa TP.HCM

Theo Bộ trưởng, đã đến lúc nhà trường phải mạnh dạn cơ cấu lại nhóm ngành đào tạo, lựa chọn những lĩnh vực mũi nhọn gắn với công nghiệp văn hóa và kinh tế sáng tạo – những lĩnh vực được kỳ vọng đóng góp khoảng 8% GDP trong thời gian tới. Muốn đạt được mục tiêu đó, cần chuẩn bị nguồn nhân lực từ sớm.

Bộ trưởng gợi mở một số hướng đi cụ thể như truyền thông và văn hóa số, du lịch và du lịch văn hóa, quản trị và quản trị sáng tạo trong lĩnh vực văn hóa. Theo đó, TP.HCM có đầy đủ điều kiện, từ hệ thống cơ quan quản lý, cơ sở văn hóa, nghệ thuật đến thị trường lao động năng động, để nhà trường liên kết, hợp tác và phát triển các ngành này.

Bộ trưởng yêu cầu nhà trường phải chủ động nắm bắt nhu cầu xã hội hằng năm thông qua các kênh của TP.HCM, đồng thời xây dựng cơ chế giám sát, dự báo nhu cầu nhân lực bằng kênh riêng của mình.

Đối với công tác khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, Bộ trưởng yêu cầu Vụ Khoa học công nghệ, Đào tạo và Môi trường định hướng, hỗ trợ nguồn lực cho Nhà trường, nhưng nhấn mạnh điều kiện tiên quyết là Nhà trường phải chủ động đề xuất và đăng ký các đề tài cụ thể.

“Nhà trường cần ‘dám mơ lớn’, mạnh dạn tham gia các đề tài cấp quốc gia, không chỉ dừng lại ở cấp Bộ, để khẳng định dòng nghiên cứu và nâng cao chất lượng đội ngũ”, Bộ trưởng nhấn mạnh và đặt kỳ vọng Trường Đại học Văn hóa TP.HCM sẽ từng bước trở thành trung tâm tri thức, tư vấn chính sách và sáng tạo về văn hóa.

Kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng bày tỏ niềm tin vào truyền thống, sự đoàn kết và “ngọn lửa bên trong” của Trường Đại học Văn hóa TP.HCM. Vấn đề đặt ra hiện nay là phải thắp lửa, thổi bùng lên ngọn lửa ấy để tạo động lực mới cho nghiên cứu khoa học, đào tạo và phục vụ xã hội.

Bộ trưởng khẳng định, Bộ VHTTDL sẽ đồng hành, hỗ trợ Nhà trường, nhưng sự phát triển bền vững phải bắt đầu từ chính nội lực, tầm nhìn và khát vọng của trường. Với tinh thần đó, Trường Đại học Văn hóa TP.HCM cần vươn lên trở thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu và sáng tạo văn hóa trọng điểm không chỉ của TP.HCM và khu vực Nam Bộ, mà còn có vị thế trên bản đồ giáo dục đại học Việt Nam và xa hơn nữa.

THÙY TRANG

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/van-hoa/giu-nhip-truyen-thong-thap-lua-cho-truong-dai-hoc-van-hoa-tphcm-193552.html