Giữ việc lấy ý kiến dân khi điều chỉnh đơn vị hành chính

18 giờ trướcBài gốc

Chiều 13/6/2025, Quốc hội tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 9, khóa XV, với nội dung xem xét việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Ông Hoàng Thành Tùng, đại diện Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 (Ủy ban), đã trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến Nhân dân, ý kiến thảo luận tại tổ và hội trường (lần thứ nhất) của các đại biểu Quốc hội, đồng thời chỉnh lý dự thảo Nghị quyết.

Theo báo cáo, thời gian qua, việc lấy ý kiến Nhân dân được triển khai khẩn trương, đồng bộ, dân chủ với nhiều hình thức sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin. Đặc biệt, ứng dụng VNeID lần đầu tiên được sử dụng làm kênh góp ý trực tiếp, nhanh chóng, minh bạch, giúp người dân có thể tham gia xây dựng chính sách mọi lúc, mọi nơi.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng.

Đợt lấy ý kiến lần này được đánh giá là sinh hoạt chính trị sâu rộng, thể hiện rõ quyền làm chủ và trách nhiệm của Nhân dân với Đảng, Nhà nước và dân tộc. Tính đến ngày 5/6, theo Báo cáo 472/BC-CP của Chính phủ, đã có hơn 280 triệu lượt ý kiến góp ý từ các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Các ý kiến được tập hợp thành 3.400 trang báo cáo và phụ lục, trong đó tuyệt đại đa số (99,75%) tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, đồng thời thống nhất với phạm vi, nội dung và định hướng sửa đổi.

Trên cơ sở tiếp thu, Ủy ban dự thảo đã báo cáo trước Quốc hội quá trình giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết. Trong đó, tại khoản 1 Điều 110, nhiều ý kiến đề nghị cần quy định rõ các đơn vị hành chính cấp cơ sở gồm xã, phường, đặc khu; đồng thời làm rõ cụm từ “đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương”. Giải trình vấn đề này, Ủy ban cho rằng quy định hiện tại nhằm bảo đảm tính ổn định lâu dài, tránh phải sửa đổi thường xuyên nếu sau này mô hình hành chính thay đổi.

Theo dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), hệ thống hành chính hiện nay gồm: cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) và cấp xã (xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh), không còn cấp hành chính dưới xã. Vì vậy, khoản 1 Điều 110 được chỉnh lý như sau: “Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức thành hai cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương do luật định.”

Về khoản 2 Điều 110, liên quan đến đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, một số ý kiến đề nghị làm rõ địa vị pháp lý, cấp quản lý, tiêu chí thành lập. Ủy ban cho biết, đơn vị này đã được ghi nhận từ Hiến pháp 1992, nhưng đến nay vẫn chưa có thực tế thành lập. Do tính chất đặc thù, mỗi đơn vị có thể có mô hình tổ chức, quy mô, chính sách khác nhau, nên chưa thể quy định cứng các tiêu chí cụ thể trong Hiến pháp. Khi đủ điều kiện, Chính phủ sẽ trình Quốc hội quyết định chi tiết cho từng trường hợp cụ thể.

Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) cũng đã bổ sung nội dung xác định đây là các địa bàn có vị trí chiến lược, áp dụng cơ chế ưu đãi vượt trội nhằm thu hút đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Ủy ban đề xuất bổ sung khoản 3 vào Điều 111: “Chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định khi thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt đó.”

Riêng tại khoản 3 Điều 110, nhiều ý kiến đề nghị giữ lại quy định việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến Nhân dân địa phương như Hiến pháp hiện hành. Theo Ủy ban, việc lấy ý kiến dân là một bước trong quy trình xem xét, quyết định điều chỉnh đơn vị hành chính. Dù không ghi nhận trong Hiến pháp thì vẫn được thể hiện trong các quy trình pháp luật hiện hành. Tuy nhiên, trước sự quan tâm lớn của cử tri và đại biểu, Ủy ban đề xuất tiếp thu, giữ lại quy định này ngay trong Hiến pháp để khẳng định rõ nét hơn quyền làm chủ của Nhân dân.

Trần Nam

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/giu-viec-lay-y-kien-dan-khi-dieu-chinh-don-vi-hanh-chinh-339864.htm