Giúp bệnh nhân ung thư tiếp cận thuốc điều trị mới

4 giờ trướcBài gốc

Phát hiện bị ung thư mật - tụy giai đoạn 4, ông Đoàn Văn Q. (72 tuổi, ở Hà Nội) được chỉ định điều trị bằng thuốc trúng đích để ngăn tế bào ung thư lan rộng. Bác sĩ nói rõ đây là lựa chọn duy nhất vì phẫu thuật hay xạ trị không còn khả thi.

"Án tử" lơ lửng

Với mỗi liệu trình điều trị cho ông Q, hằng tháng gia đình tốn khoảng 70 triệu đồng. Sau 6 liệu trình, sức khỏe dù cải thiện nhưng chi phí vượt quá khả năng, ông buộc phải dừng điều trị.

"Vợ chồng tôi đều đã già, lương hưu tổng cộng chỉ hơn 15 triệu đồng, con cái cũng không khá giả. Mỗi tháng tốn gần 70 triệu đồng để chữa bệnh, chúng tôi không kham nổi" - ông Q. than thở.

Bà Trần Thị H. (77 tuổi, ở Hải Phòng) bị ung thư phổi giai đoạn 4, được tư vấn điều trị bằng thuốc miễn dịch với chi phí một liệu trình 21 ngày khoảng 60 triệu đồng. Với tổng chi phí ước tính gần 2 tỉ đồng, gia đình đã nhiều lần họp bàn và cuối cùng phải bán đất để có tiền cho bà điều trị.

Chung cảnh ngộ, bà Lê Kim V. (45 tuổi, ở Ninh Bình) sau nhiều năm điều trị ung thư buồng trứng, các khối u đã được khống chế song mỗi lần tái khám tại bệnh viện tuyến trung ương vẫn tốn hàng chục triệu đồng. Không chỉ thuốc đặc trị ngoài danh mục BHYT, bà còn phải tốn kém nhiều khoản khác, từ dịch vụ chăm sóc đến những "chi phí không tên".

Chi phí điều trị là gánh nặng đối với nhiều bệnh nhân ung thư

"Bác sĩ khuyên tôi nên điều trị bằng liệu pháp miễn dịch - hướng khả quan nhất song cũng khó nhất vì thuốc quá đắt, không được BHYT chi trả. Muốn theo phác đồ này, tôi phải chuẩn bị sẵn vài tỉ đồng, trong khi cả nhà gom góp được chục triệu cho tôi đi khám đã chật vật" - bà V. ngậm ngùi.

Một phụ nữ 35 tuổi ở Bắc Giang, bị ung thư vú di căn đang điều trị tại Bệnh viện K, cho biết suốt 5 năm qua, chị sống trong vòng xoáy "vay tiền - chữa bệnh - trả nợ". Trải qua phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và điều trị thuốc trúng đích khiến cơ thể chị kiệt quệ, nhiều lần như "chết đi sống lại".

Sau 3 lần tái phát, bệnh đã di căn đến gan, xương, hạch và phổi của chị. Chị được khuyên điều trị theo phác đồ mới với thuốc miễn dịch, song giá hơn 60 triệu đồng/ liệu trình 3 tuần - vượt xa khả năng của gia đình.

Bỏ ngang điều trị

Theo các bác sĩ, dù BHYT đã bao phủ hơn 93% dân số song tại các bệnh viện chuyên khoa lớn, mỗi bệnh nhân ung thư vẫn phải tốn trung bình hàng trăm triệu đồng mỗi năm, trong đó họ tự gánh chịu phần lớn chi phí.

Khảo sát của Bộ Y tế cho thấy gánh nặng kinh tế là hệ lụy nghiêm trọng với phần lớn bệnh nhân ung thư - hơn một nửa rơi vào khủng hoảng tài chính chỉ sau một năm phát hiện bệnh; nhiều người phải vay mượn, bán tài sản hoặc cầm cố nhà cửa để tiếp tục điều trị. Khoảng 1/3 bệnh nhân không đủ khả năng mua thuốc đặc trị sau 12 tháng, trong khi gần 25% gia đình lâm vào cảnh khánh kiệt, sống nhờ sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè.

Thống kê từ Quỹ BHYT cũng cho thấy chỉ riêng chi phí điều trị 6 nhóm ung thư phổ biến (vú, phổi, gan, đại tràng, dạ dày, tiền liệt tuyến) đã gần 6.200 tỉ đồng mỗi năm. Trong đó, với ung thư cổ tử cung - một trong những loại ung thư hay gặp ở nữ giới, chi phí điều trị trung bình mỗi năm của bệnh nhân các giai đoạn từ 1 đến 4 lần lượt là 89,8 triệu, 136,9 triệu, 138,4 triệu và 136,8 triệu đồng. Số tiền bệnh nhân và BHYT đồng chi trả khi phát hiện ung thư ở giai đoạn muộn sẽ tốn kém hơn rất nhiều.

Trong khi đó, khả năng bệnh nhân tiếp cận các loại thuốc tiên tiến như thuốc trúng đích hay thuốc miễn dịch vẫn rất hạn chế, do giá cao gấp 40-50 lần thu nhập bình quân đầu người. Chẳng hạn, tại Bệnh viện K, chi phí điều trị trung bình với một bệnh nhân ung thư trên 176 triệu đồng mỗi năm. Trong đó, BHYT chi trả khoảng 52 triệu đồng, bệnh nhân phải tự chi trả 124 triệu đồng - chiếm 70% tổng chi phí điều trị.

Bộ Y tế cho biết cứ sau 10 năm, chi phí điều trị ung thư lại tăng 1,5-2 lần vì bệnh nhân được tiếp cận những phương pháp chẩn đoán và điều trị tiên tiến hơn, áp dụng các xét nghiệm hiện đại và phẫu thuật theo kỹ thuật mới hơn.

Theo PGS-TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu - Bệnh viện Bạch Mai, chi phí điều trị luôn là gánh nặng lớn nhất với bệnh nhân ung thư. "Nhiều người được chỉ định dùng thuốc miễn dịch, chi phí 60-70 triệu đồng mỗi tháng. Nếu họ kiên trì, thời gian sống có thể kéo dài thêm vài năm nhưng không ít người buộc phải từ bỏ vì hết tiền" - PGS Phương trăn trở.

Hỗ trợ thiết thực, hiệu quả

Tại Việt Nam, khoảng 70% bệnh nhân bị phát hiện ung thư khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, khối u di căn, khiến hiệu quả điều trị giảm mạnh và chi phí tăng gấp nhiều lần. Đa phần bệnh nhân phải điều trị thuốc trúng đích, thuốc miễn dịch đều là trường hợp ung thư giai đoạn muộn hoặc tiến triển, tức là đang điều trị nhưng không đáp ứng các phương pháp trước đó như hóa trị, xạ trị...

Với bệnh nhân ung thư nghèo, không có điều kiện kinh tế, dùng liệu pháp miễn dịch hay thuốc trúng đích rất tốn kém. Giá thuốc miễn dịch có thể lên đến hàng trăm triệu đồng - khoảng tiền lớn với nhiều người, nên không phải bệnh nhân nào cũng có thể tiếp cận.

Dù hầu hết kỹ thuật điều trị ung thư như hóa trị, xạ trị, phẫu thuật đều được BHYT chi trả một phần, song chi phí về thuốc vẫn là gánh nặng lớn nhất vối bệnh nhân. Gần đây, cử tri nhiều địa phương đã kiến nghị bổ sung một số loại thuốc ung thư mới vào danh mục được BHYT chi trả nhằm giảm bớt khó khăn cho bệnh nhân.

Bộ Y tế cũng đang sửa đổi và hoàn thiện chính sách BHYT, trong đó cập nhật danh mục thuốc, vật tư y tế, đặc biệt là gói quyền lợi về thuốc điều trị, nhằm hỗ trợ người có thẻ BHYT thiết thực, hiệu quả hơn. Điều này có thể giúp bác sĩ sử dụng các liệu pháp tốt nhất và bệnh nhân ung thư có cơ hội tiếp cận thuốc tiên tiến, kéo dài sự sống.

Bác sĩ Ông Thế Duệ, Viện Chiến lược và Chính sách y tế, nhấn mạnh Bộ Y tế đang hướng tới cơ chế đánh giá công nghệ y tế (HTA) nhằm xác định hiệu quả - chi phí - lợi ích xã hội trước khi đưa thuốc mới vào danh mục BHYT chi trả. Các đề xuất, như thỏa thuận chia sẻ rủi ro giữa doanh nghiệp dược và cơ quan BHYT, cũng đang được nghiên cứu, giúp bệnh nhân tiếp cận thuốc tiên tiến hơn mà vẫn bảo đảm tính bền vững của quỹ BHYT.

Các chuyên gia cũng lưu ý tầm quan trọng của chương trình sàng lọc quốc gia đối với những bệnh ung thư phổ biến, nhằm góp phần tiết kiệm hàng ngàn tỉ đồng chi phí điều trị mỗi năm.

Tự chi trả 45% chi phí y tế

Tại Việt Nam, ung thư đang trở thành thách thức lớn trong bản đồ sức khỏe cộng đồng. Theo GLOBOCAN, năm 2024, cả nước ghi nhận gần 200.000 ca ung thư mới và hơn 120.000 ca tử vong. Ước tính Việt Nam hiện có khoảng 350.000 người sống chung với căn bệnh này.

Cần quyết sách hỗ trợ để đưa thuốc mới nhanh đến với người bệnh hơn

Các nghiên cứu cho thấy ung thư là nhóm bệnh có chi phí điều trị cao nhất trong các bệnh không lây nhiễm. Trong đó, thuốc chiếm hơn 60% tổng chi phí, với giá trung bình đã tăng gấp 10 lần trong 2 thập kỷ qua, lên hơn 120.000 USD mỗi năm. Bệnh nhân ung thư tự chi trả tới 45% tổng chi phí y tế, khiến nhiều gia đình rơi vào cảnh túng quẫn.

Chi tiêu y tế quốc gia cũng tăng nhanh qua các năm, trong đó tiền thuốc chiếm gần 1/3.

Bài và ảnh: NGỌC DUNG

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/giup-benh-nhan-ung-thu-tiep-can-thuoc-dieu-tri-moi-196251120212347443.htm