Sáng 9-5, Quốc hội đã nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch – dự luật được kỳ vọng sẽ “gỡ nút thắt” khi sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp…
Đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, cho biết việc sắp xếp đơn vị hành chính sẽ tác động mạnh đến toàn bộ hệ thống quy hoạch quốc gia. Do vậy, cần rà soát, điều chỉnh hệ thống quy hoạch trong bối cảnh không tổ chức cấp huyện và điều chỉnh các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 để phù hợp với việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.
“Việc xây dựng và ban hành dự án Luật trong giai đoạn hiện nay là rất cấp thiết để kịp thời cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước” - ông Thắng nhấn mạnh.
Theo đó, Bộ trưởng Tài chính cho hay dự thảo luật gồm hai điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 33 điều, khoản.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: PHẠM THẮNG
Một điểm đáng chú ý là dự thảo bổ sung quy định về trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch giai đoạn 2021–2030 theo hướng đơn giản hóa, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Chẳng hạn, không yêu cầu lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch; việc thẩm định có thể thực hiện thông qua họp hội đồng hoặc lấy ý kiến bằng văn bản.
Dự luật phân cấp cho các bộ tổ chức thẩm định, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch ngành quốc gia; UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định điều chỉnh quy hoạch tỉnh và Chủ tịch UBND cấp tỉnh là người phê duyệt sau khi HĐND cùng cấp thông qua.
Dự luật cũng phân cấp thẩm quyền của Chính phủ cho Thủ tướng Chính phủ tổ chức lập quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia.
Phân cấp thẩm quyền của Quốc hội cho Chính phủ xác định các vùng cần lập quy hoạch vùng và quyết định quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia.
Phân cấp thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng, Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định danh mục các dự án ưu tiên đầu tư trong kế hoạch thực hiện quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh. Phân cấp cho các Bộ tổ chức thẩm định, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch ngành quốc gia.
Dự luật còn phân cấp cho UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định điều chỉnh quy hoạch tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tỉnh sau khi được HĐND tỉnh thông qua đối với việc điều chỉnh các quy hoạch thời kỳ 2021-2030 để đáp ứng yêu cầu về sắp xếp đơn vị hành chính.
Tập trung giải quyết vấn đề cấp bách
Trình bày báo cáo thẩm tra dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi, cho rằng việc sửa luật lần này chỉ là giải pháp tình thế, chưa xử lý được triệt để các vướng mắc đã được nhiều địa phương phản ánh.
Ông đề nghị cơ quan soạn thảo cần xác định rõ mục tiêu, phạm vi sửa đổi để bảo đảm tính khả thi và kịp tiến độ theo Kết luận 127-KL/TW của Bộ Chính trị.
“Cần tập trung giải quyết các vấn đề cấp bách, nhằm tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy và xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp” - ông Mãi nói.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi. Ảnh: PHẠM THẮNG
Một số ý kiến cho rằng dự thảo mới chỉ quy định chung về điều chỉnh quy hoạch giai đoạn 2021–2030 mà chưa phân loại theo tính chất, quy mô không gian bị thay đổi sau sáp nhập, điều chỉnh địa giới hành chính. Do đó, cần nghiên cứu bổ sung quy định phù hợp hoặc giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết để tránh lúng túng khi triển khai.
Về thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, một số đại biểu đề nghị chưa nên phân cấp cho Chính phủ quyết định các quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, đặc biệt là trong trường hợp lập mới các quy hoạch này vì nội dung này chưa được rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, có thể dẫn đến không đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.
Do đó, cần tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tổng kết thực tiễn khi sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch. Trong trường hợp cần phân cấp cho Chính phủ quyết định việc lập mới quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia thì rà soát, nghiên cứu tích hợp một số nội dung quan trọng của 2 quy hoạch này vào nội dung của quy hoạch tổng thể quốc gia, bảo đảm quyền giám sát tối cao của Quốc hội theo Hiến định đối với các nguồn lực đặc biệt, có tầm quan trọng quốc gia.
NHÓM PHÓNG VIÊN