Gỡ nút thắt về phân luồng học sinh sau bậc THCS

2 giờ trướcBài gốc

Nếu khái niệm “trung cấp nghề tương đương với THPT” được xác lập đúng theo thông lệ quốc tế sẽ mở ra cơ hội bình đẳng cho người học, góp phần giải quyết được nút thắt về phân luồng sau bậc THCS hiện nay.

Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đặt mục tiêu đến năm 2030 có 85% thanh niên hoàn thành THPT. Ảnh minh họa

PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, Nghị quyết 71 yêu cầu bổ sung cấp học “trung học nghề” tương đương cấp THPT. Điều này đồng nghĩa với việc sẽ mở ra cơ hội về lộ trình song song cho học sinh sau THCS: Các em có thể vào học trung học nghề (tích hợp học văn hóa THPT với học nghề) thay vì phải học THPT thông thường rồi mới học nghề và quan trọng hơn, hai tấm bằng đều có giá trị tương đương. Bước đi đột phá này sẽ biến con đường giáo dục nghề nghiệp trở nên rộng mở và hấp dẫn hơn với người học vì các em vừa có bằng THPT vừa sớm có một nghề trong tay.

Ngoài ra, Nghị quyết 71 cũng yêu cầu việc liên thông giữa hệ thống giáo dục nghề nghiệp với giáo dục đại học phải được chú trọng theo hướng thúc đẩy liên kết giữa trường nghề với đại học thực hành; cho phép sinh viên trường nghề có thể liên thông lên đại học phù hợp. Những giải pháp này được kỳ vọng sẽ góp phần hiện thực hóa quan điểm coi giáo dục nghề nghiệp là trụ cột chứ không phải lựa chọn thứ yếu, từ đó góp phần tháo gỡ các nút thắt về phân luồng học sinh sau bậc THCS hiện nay.

Thực tế những năm qua cho thấy, chủ trương phân luồng sau bậc THCS từng được kỳ vọng sẽ giúp giảm lãng phí nguồn lực và tăng số lao động kỹ thuật, có tay nghề nhằm giải bài toán “thừa thầy, thiếu thợ”, nhưng kết quả đạt được còn xa so với mục tiêu.

Theo thống kê của Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên, Bộ GD&ĐT, tùy từng địa phương, tỷ lệ học sinh sau tốt nghiệp THCS vào học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp mới chỉ chiếm 19-21% và sau tốt nghiệp THPT cũng chỉ đạt khoảng 22-23%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu cứng là 40%.

Tình trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trước hết là quan niệm xã hội khi phần lớn phụ huynh học sinh không muốn con học nghề từ sớm, ai cũng mong con mình học xong THPT, có bằng tốt nghiệp để có thể vào đại học. Bên cạnh đó, hệ thống các trường trung cấp nghề hiện vẫn còn thiếu và yếu, từ đào tạo đến cơ sở vật chất, đầu ra không rõ ràng khiến phụ huynh, học sinh chưa yên tâm lựa chọn hướng đi này.

Chia sẻ thêm với PV Báo CAND về vấn đề này, TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ GD&ĐT cho rằng, khái niệm “trung cấp nghề tương đương với cấp THPT” mà Nghị quyết 71 đặt ra nếu được xác lập đúng theo thông lệ quốc tế sẽ là bước ngoặt để mở rộng cơ hội công bằng cho người học, xóa bỏ định kiến về học nghề và mang lại lợi ích thiết thực cho người học.

Tuy vậy, theo ông Vinh, trước hết, cần phải làm rõ về khái niệm này, trong đó, “tương đương” ở đây cần được hiểu là các lộ trình khác nhau cùng được công nhận về giá trị pháp lý và cơ hội phát triển. Nói cách khác, để “trung cấp nghề tương đương với cấp THPT” phải đảm bảo đủ các điều kiện. Trước hết, phải cùng được công nhận ở Level 4 của Khung trình độ quốc gia. Dù theo THPT, trung học nghề hay lộ trình linh hoạt khác, miễn đạt chuẩn đầu ra, học sinh đều có quyền ngang nhau trong việc học tiếp lên cao đẳng, đại học; tham gia thị trường lao động; được công nhận bằng cấp khi ra nước ngoài. Tiếp đó, chuẩn đầu ra phải thống nhất; văn bằng cũng cần được đối sánh với Khung tham chiếu trình độ ASEAN (AQRF) và ISCED.

Để chủ trương đột phá, nhân văn trong Nghị quyết 71 thực sự đi vào cuộc sống, góp phần giải quyết tốt bài toán phân luồng đang tắc hiện nay, theo TS Hoàng Ngọc Vinh, cần xây dựng chuẩn đầu ra thống nhất áp dụng cho cả THPT và trung học nghề; sửa đổi Luật Giáo dục và Luật Giáo dục nghề nghiệp, ghi rõ sự công nhận ngang hàng giữa hai con đường trong Khung trình độ quốc gia (bậc 4).

Cùng với đó, phải tích cực đẩy mạnh truyền thông thay đổi nhận thức, giúp phụ huynh và học sinh hiểu học nghề không hề thấp kém mà là một lựa chọn khác, con đường khác để đạt cùng trình độ. Ngoài ra, Nhà nước cũng cần quan tâm đầu tư mạnh cho trường nghề, từ cơ sở vật chất đến đội ngũ để học sinh có trải nghiệm học tập chất lượng; đẩy mạnh hội nhập quốc tế bằng cách công bố chuẩn đầu ra song ngữ, ban hành phụ lục văn bằng minh bạch, giúp học sinh có thể học tập và làm việc ở nước ngoài.

Huyền Thanh

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/giao-duc/go-nut-that-ve-phan-luong-hoc-sinh-sau-bac-thcs-i783517/