Gói hỗ trợ giảm thuế 2% chưa thật sự công bằng

3 giờ trướcBài gốc

Tại kỳ họp thứ 9, Chính phủ đề xuất mở rộng đối tượng được áp dụng và kéo dài thời gian thực hiện chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (GTGT) nhằm thể chế hóa mục tiêu về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên, góp phần tạo nền tảng vững chắc để đạt tốc độ tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030.

Dự thảo Nghị quyết quy định phạm vi áp dụng gồm: Giảm 2% thuế suất thuế GTGT, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: Viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản phẩm kim loại, sản phẩm khai khoáng (trừ than), sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng). Thời gian áp dụng quy định tại khoản 1 điều này, từ ngày 1/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026.

Thảo luận về nội dung này tại phiên họp tổ ngày 21/5, đại biểu Thạch Phước Bình bày tỏ quan điểm ủng hộ tiếp tục gia hạn chính sách giảm 2% thuế GTGT, đồng thời đề xuất nhiều điều chỉnh nhằm tăng hiệu quả hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân và đảm bảo tính bền vững ngân sách.

Đại biểu Thạch Phước Bình, Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Trà Vinh phát biểu

Dẫn số liệu từ Bộ Tài chính, đại biểu cho biết tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2022 tăng 19,8% so với năm 2021, và năm 2023 tăng 9,6% so với năm trước. Điều này cho thấy chính sách đã có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế, đồng thời hỗ trợ kiểm soát lạm phát.

Tuy nhiên, theo đại biểu Thạch Phước Bình dự thảo nghị quyết tồn tại một số bất cập trong quá trình thực hiện và này, cụ thể:

Về phạm vi áp dụng, một số ngành nghề như viễn thông, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, bất động sản, sản phẩm khai khoáng trừ than, và các hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt không được áp dụng giảm thuế giá trị gia tăng. Điều này gây ra sự không đồng bộ trong cơ hội, đặc biệt với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp tư nhân có dư nợ lớn.

Về thời gian áp dụng chính sách, trước đây thường chỉ 6 tháng và gia hạn liên tục. Lần điều chỉnh này từ 1/7 đến 30/6 năm sau, tuy dài hơn nhưng vẫn chưa đủ dài để doanh nghiệp lên kế hoạch dài hạn. Nhiều doanh nghiệp, người dân đã dần coi đây là điều bình thường, không còn hiệu ứng tâm lý tích cực như ban đầu. Theo khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam năm 2024, chỉ 26% doanh nghiệp đánh giá việc giảm thuế giá trị gia tăng tiếp tục có tác động đáng kể đến mở rộng sản xuất (giảm 43% so với năm 2022).

Về cân đối ngân sách, chính sách giảm thuế gây áp lực lớn lên ngân sách Nhà nước. Báo cáo Bộ Tài chính cho thấy việc giảm thuế GTGT 2% trong năm 2023 làm hụt thu khoảng 45.800 tỷ đồng, và năm 2024 tiếp tục giảm hơn 40.000 tỷ đồng. Nếu tiếp tục đến năm 2026, tổng mức hụt thu có thể vượt 200.000 tỷ đồng, trong khi nhu cầu chi cho an sinh xã hội, hạ tầng, chuyển đổi số ngày càng lớn.

Về đối tượng thụ hưởng, chính sách chưa phân biệt rõ đối tượng hỗ trợ. Nhiều doanh nghiệp lớn có lãi cao, ví dụ như trong lĩnh vực thương mại điện tử, vẫn được giảm thuế như doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ đang gặp khó khăn. Ngành bán lẻ có doanh thu tăng mạnh trong mùa dịch cũng hưởng ưu đãi như doanh nghiệp trong ngành nông nghiệp phụ trợ, gây lãng phí nguồn lực và không đúng đối tượng.

Về cải cách thuế, việc duy trì chính sách giảm thuế GTGT nhiều năm ảnh hưởng đến tiến độ cải cách thuế. Chính phủ có thể chậm triển khai các chính sách thuế mới toàn diện như phân loại hợp lý, mở rộng dự trữ thuế đầu ra, chuyển sang phương pháp điện tử... Điều này ảnh hưởng đến tính minh bạch và hiện đại hóa hệ thống thuế.

“Tôi đề xuất chuyển từ phương pháp giảm đồng loạt 2% sang giảm sâu từ 4–5% nhưng chỉ áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ, vừa, startup, khởi nghiệp công nghệ, và các ngành chịu ảnh hưởng lớn như dịch vụ, sản xuất, chế biến nông sản. Thay vì áp dụng theo từng giai đoạn 6 tháng và phải gia hạn, tôi đề xuất mạnh dạn áp dụng thời gian cố định từ tháng 7/2025 đến hết năm 2026 (tức 2 năm) để doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị và đánh giá hiệu quả”, đại biểu Bình nhấn mạnh.

Vân Hồng/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/goi-ho-tro-giam-thue-2-chua-that-su-cong-bang-post1201207.vov