Google với ván cược hai mặt: AI và đế chế tìm kiếm

7 giờ trướcBài gốc

Liz Reid, người đứng đầu bộ phận tìm kiếm của Google, đang đối mặt với nhiệm vụ khó khăn. Bà phải thuyết phục công chúng rằng AI (trí tuệ nhân tạo) không giết chết “con ngỗng đẻ trứng vàng” của Google: Mảng kinh doanh tìm kiếm vốn chiếm hơn một nửa doanh thu của công ty mẹ Alphabet.

Cùng lúc đó, các luật sư đại diện cho Google đang cố gắng thuyết phục thẩm phán liên bang Mỹ, vốn đang xem xét về tương lai công ty, rằng AI thực ra là mối đe dọa nghiêm trọng với các mảng kinh doanh tìm kiếm của họ.

Liz Reid, người đứng đầu bộ phận tìm kiếm của Google - Ảnh: Getty Images

Thực hư ra sao? Trong tập podcast Bold Names mới đây, Liz Reid nói: “Đây là giai đoạn tăng trưởng. Google có thể tiếp tục phát triển và những công ty khác cũng có cơ hội thành công”.

Podcast Bold Names là chương trình trò chuyện của hãng tin Bloomberg, phỏng vấn những nhân vật nổi bật trong giới kinh doanh, công nghệ và tài chính. Chương trình thường khai thác quan điểm cá nhân, chiến lược kinh doanh và hậu trường ra quyết định của các lãnh đạo cấp cao như giám đốc điều hành, nhà sáng lập hoặc nhân vật có tầm ảnh hưởng trong ngành.

Tuy nhiên, giới công nghệ ở Thung lũng Silicon từ lâu tin rằng các chatbot và trợ lý AI sẽ thay thế nhu cầu tìm kiếm truyền thống. Cụ thể là người dùng sẽ chỉ cần hỏi ChatGPT của OpenAI, Google Gemini hay Grok của xAI để có câu trả lời thay vì gõ từ khóa tìm kiếm trên Google như trước.

Liz Reid phản bác rằng sự ra đời của các chatbot AI đang thúc đẩy người dùng muốn tìm hiểu nhiều thông tin hơn. Theo bà, dù tiếp cận theo phương pháp truyền thống (tra cứu trên Google) hay cách mới (hỏi chatbot AI) thì tổng số người muốn khám phá thông tin vẫn đang ngày càng tăng.

Điều đó giúp lý giải vì sao Google nói rằng lượng truy vấn tìm kiếm đang tăng, trong khi thị phần của họ lại sụt giảm nhẹ, xuống dưới 90% vào năm nay, mức thấp nhất một thập kỷ, theo dữ liệu từ hãng nghiên cứu Statcounter.

Một trong những bên hưởng lợi là Microsoft. Gã khổng lồ phần mềm Mỹ đã nhanh chóng tích hợp các mô hình AI của OpenAI, dưới thương hiệu Copilot, vào trang tìm kiếm Bing. Song với thị phần toàn cầu chỉ 3,98%, Bing vẫn quá yếu thế trước Google.

Tại một trong hai vụ kiện chống độc quyền mang tính bước ngoặt của Google, Satya Nadella (Giám đốc điều hành Microsoft) từng nói với thẩm phán rằng chỉ riêng tiến bộ AI thôi là chưa đủ để đánh bại thế thống trị của Google, đặc biệt là trên điện thoại di động.

Vào năm 2023, Satya Nadella nói với thẩm phán rằng Google có lợi thế phân phối quá lớn vì cơ chế độc quyền thông qua việc trả tiền để được thiết lập là công cụ tìm kiếm mặc định trên các trình duyệt. Satya Nadella lo ngại rằng AI, thay vì làm suy yếu thế độc quyền của Google, lại có thể được công ty này sử dụng để củng cố thêm lợi thế và khiến cuộc cạnh tranh trở nên bất khả thi.

Satya Nadella nói rằng để vượt qua sự thống trị của Google trong mảng tìm kiếm, cần nhiều hơn là chỉ những tiến bộ về AI - Ảnh: Getty Images

Lập luận đó càng được củng cố bởi vụ kiện gần đây của Elon Musk chống lại Apple. Vụ kiện xoay quanh mối quan hệ đặc biệt giữa Apple và OpenAI - đối tác tích hợp ChatGPT vào trải nghiệm trên iPhone và máy Mac.

xAI và X lập luận rằng iPhone đóng vai trò then chốt trong việc đưa ChatGPT đến tay người dùng. Elon Musk cáo buộc mối quan hệ hợp tác giữa Apple và OpenAI giúp ChatGPT có lợi thế không công bằng.

Cả Satya Nadella lẫn Elon Musk đều nhấn mạnh tầm quan trọng của người dùng thiết bị di động và dữ liệu họ tạo ra với tương lai của AI.

Điều này càng được củng cố trong các email nội bộ giữa các lãnh đạo Apple, được công bố trong hồ sơ vụ Bộ Tư pháp Mỹ kiện Google. Những tài liệu đó cho thấy mối quan hệ gắn bó giữa hai gã khổng lồ công nghệ Mỹ trong lĩnh vực tìm kiếm.

Có thời điểm Apple từng cân nhắc việc mua lại Bing, nhưng các lãnh đạo của hãng bày tỏ lo ngại rõ ràng.

“Thiếu lượng truy vấn từ người dùng thiết bị di động ở quy mô lớn là bất lợi lớn với Bing, vì yếu tố quan trọng nhất trong tìm kiếm chính là mức độ tương tác”, một lãnh đạo cấp cao của Apple viết cho đồng nghiệp khi nói về Bing. Cuối cùng, Apple đã không tiến hành thương vụ này.

Google là từ khóa được tìm nhiều nhất trên Bing

Trong quá trình biện hộ, các luật sư của Google thường nhấn mạnh rằng từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất trên Bing là “Google”. Đây là luận điểm để giảm nhẹ cáo buộc rằng Google hoàn toàn thống trị lĩnh vực tìm kiếm vì các luật sư cho rằng có sự tương tác hai chiều, khi người dùng từ Bing cũng tìm về Google.

Cuối cùng, thẩm phán ra phán quyết rằng tìm kiếm của Google là độc quyền không hợp pháp, nhưng không áp dụng các hình phạt nặng như Bộ Tư pháp Mỹ mong muốn - phần lớn vì mối đe dọa từ AI tạo sinh. Thẩm phán cho rằng AI có thể thay đổi cách thức người dùng tìm kiếm trong tương lai. Điều này làm thay đổi cân bằng quyền lực trong lĩnh vực tìm kiếm, nên áp dụng biện pháp nặng tay với Google lúc này có thể không phù hợp.

“Việc xuất hiện của AI tạo sinh đã thay đổi cục diện của vụ án này”, Thẩm phán liên bang Amit Mehta viết trong phán quyết ngày 2.9.

Trong vụ kiện chống độc quyền khác, Google lại lập luận rằng AI đang làm gián đoạn mảng quảng cáo của hãng - lĩnh vực khác từng bị tòa án liên bang xác định là độc quyền.

Trước phiên tòa gần đây tại thành phố Alexandria (bang Virginia, Mỹ), các luật sư Google lập luận trong hồ sơ rằng ngành quảng cáo đang chứng kiến những biến động lớn.

“Ngay từ giai đoạn xác định trách nhiệm một năm trước, tòa đã nghe về những sản phẩm công nghệ quảng cáo đang tiếp tục ‘tích hợp các năng lực AI và học máy’, gồm cả các công cụ hỗ trợ việc mua quảng cáo trên nhiều kênh. Kể từ đó, những thay đổi do AI mang lại chỉ càng diễn ra nhanh hơn”, theo hồ sơ.

Trong hơn 20 năm hoạt động, Google luôn thành công trong việc thích ứng với các làn sóng công nghệ mới, gồm cả thương vụ mua lại Android để bước chân vào kỷ nguyên điện toán di động. Quyết định này giúp Google trở thành một cánh cổng đưa người dùng đến với thế giới số thông qua cửa hàng ứng dụng của mình.

Để đối phó với AI, Google đã giới thiệu tính năng AI Overviews - sử dụng mô hình tùy chỉnh dựa trên Gemini để tóm tắt kết quả tìm kiếm kèm các liên kết nguồn trên web.

Theo Google, AI Overviews hiện có hơn 2 tỉ người dùng hàng tháng. Google còn tung ra AI Mode, chế độ cho phép người dùng tương tác trực tiếp với AI, cạnh tranh với các chatbot.

Kết quả tài chính gần đây cho thấy Alphabet vẫn “ăn nên làm ra”. Doanh thu từ mảng tìm kiếm trong quý 2/2025 của Alphabet tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt kỷ lục 54,2 tỉ USD. Tuy nhiên, dữ liệu lại cho thấy người dùng AI Overviews có xu hướng nhấp vào liên kết ít hơn.

Liz Reid không tỏ ra lo lắng vì điều này. Theo bà, dù tra cứu thông tin chuyên sâu về giày thể thao hoặc hỏi AI về các loại giày, người dùng vẫn cần phải nhấp vào liên kết nếu muốn thực sự mua sản phẩm.

“Không có câu trả lời AI nào có thể thay thế cho đôi giày thật. Vì vậy, bạn vẫn sẽ nhấp vào liên kết, ngay cả khi ban đầu chỉ đang tìm hiểu”, Liz Reid nhấn mạnh.

Điều đó mới chính là cốt lõi trong kinh doanh của Google: Kết nối người mua với người bán, chứ không chỉ đơn thuần là tìm kiếm.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/google-voi-van-cuoc-hai-mat-ai-va-de-che-tim-kiem-238772.html