Tại thành phố Nuuk - Greenland, cư dân bày tỏ sự giận dữ trước ý định của Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn tiếp quản Greenland và coi chuyến thăm của Phó Tổng thống Vance như một cách gây sức ép lên vùng tự trị của họ. Cư dân cho biết những tuyên bố liên tục của ông Trump rằng Mỹ muốn sở hữu Greenland, vì vị trí chiến lược cho an ninh quốc gia và quốc tế, đã tạo ra "nỗi sợ hãi và bất ổn" ở vùng lãnh thổ tự trị của họ.
Đảo Greenland. Ảnh: Shutterstock
“Chúng tôi vừa bầu một quốc hội mới, nhưng quốc hội vẫn chưa thành lập một chính phủ mới. Tổng thống Trump và chính quyền của ông biết điều đó. Họ đang lợi dụng tình hình Greenland chưa có chính phủ, đây sẽ không phải là ý tưởng tốt nếu chuyến thăm được thực hiện”, một người dân địa phương cho biết.
Phó Tổng thống Vance lên kế hoạch thăm căn cứ quân sự Mỹ đặt tại Pituffik, phía bắc hòn đảo vào ngày 28/3 (giờ địa phương) nhưng kế hoạch xem cuộc đua xe trượt tuyết do chó kéo của Đệ nhị phu nhân Mỹ đã bị hủy vì các cuộc biểu tình của dân địa phương. Đa phần người dân Greenland qua điều tra thăm dò ý kiến đều phản đối việc trở thành một phần của Mỹ và giới lãnh đạo Đan Mạch cũng liên lục tuyên bố hòn đảo này “không phải để bán”. Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Poulsen chỉ trích những bình luận mới của Tổng thống Trump về Greenland là “hành động leo thang”, khẳng định người dân Greenland mới có quyền quyết định tương lai của họ, trong khi Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen ca ngợi cư dân hòn đảo vì đã "kháng cự mạnh mẽ" trước áp lực từ Mỹ.
Greenland, một vùng lãnh thổ tự trị thuộc Đan Mạch có tầm quan trọng về an ninh hàng hải cũng như giàu khoáng sản, đặc biệt là đất hiếm, vật liệu chiến lược đối với sự phát triển của các ngành công nghệ cao. Đây cũng là khu vực cạnh tranh quân sự.
Các nhà phân tích quốc phòng cho biết Nga đã đi trước phương Tây một bước khi xây dựng sự hiện diện của mình tại đây bằng cách mở lại các căn cứ thời Liên Xô và hiện đại hóa hải quân.
Trong bài phát biểu ngày 27/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng sự cạnh tranh địa chính trị đang gia tăng ở Bắc Cực nhưng Nga sẵn sàng hợp tác với các đối tác nước ngoài, bao gồm cả phương Tây trong các dự án kinh tế sẽ mang lại lợi ích cho tất cả các bên.
Theo Tổng thống Putin ý định mua lại Greenland của Tổng thống Donald Trump là "nghiêm túc" và rõ ràng Mỹ sẽ tiếp tục thúc đẩy lợi ích của mình ở Bắc Cực. Ông cho biết vấn đề Greenland không liên quan gì đến Nga nhưng Mátxcơva lo ngại "các nước NATO nói chung đang ngày càng coi vùng cực bắc là “bàn đạp” cho các cuộc xung đột có thể xảy ra, cụ thể là đã huấn luyện triển khai quân đội trong những điều kiện ở Bắc cực, bao gồm sự tham gia của 2 thành viên NATO mới là Phần Lan và Thụy Điển.
“Tôi muốn nhấn mạnh, Nga chưa bao giờ đe dọa bất kỳ ai ở Bắc Cực. Nhưng chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ diễn biến của tình hình và có phản ứng phù hợp bằng cách tăng cường khả năng chiến đấu của lực lượng vũ trang và hiện đại hóa các cơ sở hạ tầng quân sự. Chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ sự xâm phạm nào đến chủ quyền của đất nước chúng tôi và bảo vệ các lợi ích quốc gia của chúng tôi”, Tổng thống Nga nói.
Rõ ràng vai trò và tầm quan trọng của Bắc Cực đang ngày càng tăng, kéo theo sự cạnh tranh địa chính trị, tranh giành vị thế trong khu vực này. Tất cả những yếu tố đó khiến Mỹ rất khó từ bỏ tham vọng thâu tóm vùng lãnh thổ Greenland.
Trần Nga/VOV1 Tổng hợp