Đoàn giám sát của Quốc hội làm việc với UBND TP. Hà Nội về công tác bảo vệ môi trường. Ảnh: quochoi.vn
Đến cuối năm 2025, hơn 90% rác sinh hoạt sẽ được xử lý bằng công nghệ đốt phát điện
Tại cuộc làm việc với Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành” mới đây, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết, thời gian qua, UBND thành phố đã chỉ đạo quyết liệt các sở, ngành, đơn vị liên quan triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm giảm ô nhiễm và bảo vệ môi trường; bước đầu đã đạt một số kết quả đáng ghi nhận.
Theo đó, tỷ lệ thu gom rác thải sinh hoạt tại các quận nội thành đạt 100%, trong khi các huyện ngoại thành đạt từ 95% - 100%. Chất thải y tế nguy hại được thu gom và xử lý đạt 100%; chất thải nguy hại từ các cơ sở sản xuất, kinh doanh đã thống kê đạt tỷ lệ xử lý khoảng 99%.
Từ năm 2016-2021, tổng kinh phí dành cho công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn Hà Nội đạt hơn 14.600 tỷ đồng. Giai đoạn 2017-2021, chi sự nghiệp môi trường chiếm bình quân 2,9% tổng chi ngân sách hàng năm.
Thành phố đã đưa vào vận hành 6 nhà máy, trạm xử lý nước thải đô thị tập trung với tổng công suất hơn 414.000 m³/ngày đêm, nâng tỷ lệ nước thải được xử lý đạt chuẩn lên 40,8%. Mục tiêu đến năm 2025, tỷ lệ này sẽ được nâng lên 50 - 55%, khi hệ thống thu gom hoàn thiện và Dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá (công suất 270.000 m³/ngày đêm) chính thức hoạt động.
Về xử lý nước thải công nghiệp, hiện Thành phố có 9/10 khu công nghiệp và Khu công nghệ cao Hòa Lạc đã có trạm xử lý nước thải tập trung vận hành ổn định. Hai khu công nghiệp Sài Đồng B và Khu công viên Công nghệ thông tin sử dụng chung nhà máy xử lý đặt tại khu công viên Công nghệ thông tin. Cụm công nghiệp Hỗ trợ Nam Hà Nội chưa vận hành chính thức, các doanh nghiệp vẫn đang trong giai đoạn đầu tư xây dựng. Tính đến nay, 97,5% các cụm công nghiệp trên địa bàn có hệ thống xử lý nước thải tập trung.
UBND TP. Hà Nội đã ban hành Kế hoạch quản lý chất lượng không khí đến năm 2030, định hướng 2035; đồng thời phát động phong trào thi đua "Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp"; đã trình HĐND thành phố ban hành nghị quyết về vùng phát thải thấp nhằm kiểm soát ô nhiễm hiệu quả hơn.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan và Đoàn giám sát khảo sát tại Nhà máy Điện rác Sóc Sơn. Ảnh: quochoi.vn
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng cho biết, trong quản lý chất thải rắn, Thành phố đã đẩy mạnh xã hội hóa thu gom, xử lý theo quy hoạch. Nhà máy Điện rác Sóc Sơn đã đi vào hoạt động, xử lý khoảng 55% tổng lượng rác phát sinh mỗi ngày (7.300 tấn), với công suất 4.000 tấn/ngày. Nhà máy điện rác Seraphin tại Xuân Sơn (công suất 2.250 tấn/ngày) đã hoàn thành và bắt đầu vận hành thử từ tháng 4/2025.
“Dự kiến đến cuối năm 2025, hơn 90% lượng rác sinh hoạt thu gom sẽ được xử lý bằng công nghệ đốt phát điện. Mô hình phân loại rác tại nguồn cũng đang được thí điểm tại 5 quận từ tháng 6/2024” - ông Nguyễn Xuân Đại thông tin.
Tập trung xử lý các vấn đề “nóng” đặc thù về môi trường
Bên cạnh những kết quả tích cực, đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cũng nhìn nhận, công tác bảo vệ môi trường của Thành phố vẫn còn không ít hạn chế. Đó là, tiến độ triển khai các dự án xử lý chất thải rắn và nước thải sinh hoạt khu vực nội đô còn chậm. Việc đầu tư hệ thống xử lý tại một số cụm công nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu. Nỗ lực xử lý ô nhiễm và phục hồi môi trường các dòng sông như Tô Lịch, Tích, Nhuệ, Đáy còn chưa đạt kỳ vọng.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi - Tổ trưởng Tổ giúp việc của Đoàn giám sát - lưu ý, đến nay, Hà Nội vẫn chưa ban hành 19/22 nội dung thuộc thẩm quyền hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường và toàn bộ 12/12 nội dung theo Nghị định 08/2022/NĐ-CP. Thành phố cũng chưa có chính sách môi trường đặc thù theo Luật Thủ đô như hạn chế rác thải nhựa, khuyến khích tái chế… Đặc biệt, Hà Nội thường xuyên nằm trong nhóm các thành phố ô nhiễm không khí cao nhất thế giới…
Hà Nội phát động Lễ ra quân tổng vệ sinh môi trường trên địa bàn 126 xã, phường. Ảnh: hanoimoi.vn
Tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, với tốc độ đô thị hóa nhanh và mật độ dân cư cao nhất cả nước tại nhiều khu vực nội thành, Hà Nội vừa có lợi thế, vừa đối mặt thách thức lớn trong công tác bảo vệ môi trường. Áp lực từ lượng chất thải sinh hoạt, ô nhiễm không khí, tiếng ồn, ùn tắc giao thông ngày càng gia tăng, đặt ra yêu cầu cấp thiết về giải pháp tổng thể và đồng bộ trong bảo vệ môi trường.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Hà Nội tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các văn bản của Đảng và pháp luật về môi trường, nhất là Kết luận số 81-KL/TW năm 2024 của Bộ Chính trị, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Thủ đô và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đồng thời, quán triệt nghiêm túc chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về bảo đảm Thủ đô phát triển nhanh, bền vững, hài hòa giữa kinh tế, văn hóa và môi trường.
Theo đó, Thành phố cần rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, đề xuất sửa đổi các quy định chưa đồng bộ, nhất là trong phân cấp, phân quyền và trách nhiệm quản lý nhà nước về môi trường. Đặc biệt, Hà Nội cần tập trung vào các vấn đề môi trường đặc thù như: kiểm soát ô nhiễm không khí; khắc phục ô nhiễm tại các dòng sông nội đô và sông Nhuệ - Đáy; đẩy nhanh tiến độ đầu tư các trạm xử lý nước thải cho cụm công nghiệp, làng nghề; triển khai hiệu quả mô hình kinh tế tuần hoàn, phân loại, tái chế chất thải rắn tại nguồn.
Đặc biệt, Hà Nội cần đi đầu thí điểm các cơ chế chính sách mới theo Luật Thủ đô, như phát triển vùng phát thải thấp, tài chính xanh, đấu giá quyền phát thải, chi trả dịch vụ môi trường. Để chính sách khả thi và hiệu quả, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh “hạ tầng phải đi trước một bước”, bảo đảm đồng bộ, tạo đồng thuận xã hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Hà Nội xây dựng lộ trình thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ cấp bách ngăn chặn ô nhiễm môi trường; phát huy vai trò giám sát của HĐND, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, cùng sự tham gia của người dân, doanh nghiệp trong bảo vệ môi trường./.
Đ. KHOA