HĐND TP Hà Nội sẽ xem xét thông qua hai nghị quyết quan trọng liên quan đến vùng phát thải thấp và cơ chế hỗ trợ phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trong kỳ họp thứ 28 (26–28/11). Đây được coi là bước đi lớn trong lộ trình chuyển đổi phương tiện và giảm ô nhiễm đô thị.
Dự kiến, người dân tại Hà Nội sẽ nhận được hỗ trợ từ 5 triệu đồng đến tối đa 20 triệu đồng, tuy nhiên cần đáp ứng một vài tiêu chí.
Theo dự thảo, Hà Nội dự kiến hỗ trợ cho cá nhân có hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú liên tục từ hai năm trở lên trên địa bàn và là chủ sở hữu hợp pháp của xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch (đăng ký trước khi nghị quyết có hiệu lực). Khi chuyển sang xe máy điện trị giá từ 10 triệu đồng trở lên, người dân được hỗ trợ 20% giá trị xe nhưng không vượt quá 5 triệu đồng. Mỗi cá nhân chỉ được nhận hỗ trợ cho một phương tiện từ ngày nghị quyết có hiệu lực đến trước 1/1/2031.
Đối với hộ cận nghèo, mức hỗ trợ lên tới 80% giá trị xe nhưng không quá 15 triệu đồng. Hộ nghèo được hỗ trợ 100% giá trị xe mới, tối đa 20 triệu đồng. Chính sách này nhằm đảm bảo các nhóm yếu thế không bị bỏ lại trong quá trình chuyển đổi xanh của thành phố.
Ngoài khoản hỗ trợ trực tiếp khi mua xe, người dân còn được hưởng nhiều chính sách bổ sung. Hà Nội dự kiến hỗ trợ 30% lãi vay cho các khoản vay trả góp tối đa 12 tháng khi mua xe máy điện tại các đại lý có liên kết với ngân hàng hoặc công ty tài chính. Về lệ phí đăng ký, người dân được giảm 50% phí cấp giấy chứng nhận đăng ký và biển số; riêng hộ nghèo, hộ cận nghèo được miễn hoàn toàn.
Dự thảo cũng đưa ra nhiều cơ chế để thúc đẩy phát triển hạ tầng năng lượng sạch. Các xã, phường sẽ rà soát và đề xuất các vị trí phù hợp để lắp đặt trạm tiếp năng lượng sạch công cộng. Các bãi đỗ xe, công trình công cộng, chung cư trong khu vực vành đai 3 đang khai thác phải chuyển đổi tối thiểu 15% chỗ đỗ xe sang có trạm sạc trước ngày 1/1/2030. Với các khu vực xây dựng mới, yêu cầu nâng lên tối thiểu 30%.
Đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho thuê phương tiện giao thông xanh phục vụ giao thông công cộng và sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố làm điểm đỗ xe, thành phố dự kiến miễn phí sử dụng lòng đường, hè phố trong tối đa 5 năm.
Việc chuyển đổi sang phương tiện điện được xem là bước chuẩn bị cho lộ trình thí điểm vùng phát thải thấp của Hà Nội, dự kiến triển khai từ tháng 7/2026 tại các quận nội đô cũ như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Tây Hồ. Đến năm 2028, phạm vi sẽ mở rộng ra toàn bộ vành đai 1 và một phần vành đai 2, trước khi áp dụng từ vành đai 3 trở vào vào năm 2030. Khi đó, xe máy xăng sẽ bị hạn chế hoặc cấm lưu thông theo khu vực và khung giờ.
Chương trình hỗ trợ dự kiến kéo dài đến trước ngày 1/1/2031. Khoảng thời gian này được đánh giá là “giai đoạn vàng” để người dân đổi sang phương tiện điện, tận dụng nguồn hỗ trợ tài chính và chuẩn bị cho quy hoạch giao thông xanh của Thủ đô.
Chính sách đặt ra yêu cầu về cư trú, quyền sở hữu xe cũ, giá trị phương tiện mới và số lượng phương tiện được hỗ trợ, nhằm đảm bảo nguồn lực ngân sách được sử dụng đúng đối tượng và mang lại hiệu quả thực chất cho môi trường đô thị.
Trung Việt