Hà Nội khuyến cáo tiêm đủ vaccine trước nguy cơ bại liệt xâm nhập

8 giờ trướcBài gốc

Hiểu đúng về bệnh bại liệt

Thông tin từ Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), tại tỉnh Svannakhet của Lào đã ghi nhận 1 trường hợp liệt mềm cấp và 2 trường hợp trẻ khỏe mạnh tiếp xúc với trẻ liệt mềm cấp có kết quả dương tính với vi rút bại liệt týp 1 biến đổi gen có nguồn gốc từ vaccine (VDPV1).

Theo đó, bại liệt (poliomyelitis) là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus bại liệt (poliovirus) thuộc nhóm virus đường ruột ở người gây ra, lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa và hô hấp.

Bệnh có khả năng lan rộng trong cộng đồng và gây thành dịch nếu miễn dịch cộng đồng suy giảm. Virus này có thể khiến người bệnh bị viêm phổi, suy dinh dưỡng, teo cơ, khó thở, liệt cơ hô hấp và tử vong.

Bại liệt (poliomyelitis) là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus bại liệt (poliovirus) thuộc nhóm virus đường ruột ở người gây ra. Ảnh minh họa

Mặc dù Việt Nam đã được công nhận thanh toán bệnh bại liệt từ năm 2000, song thực tế cho thấy vi rút bại liệt vẫn còn lưu hành trên thế giới và có thể xâm nhập bất cứ lúc nào thông qua giao lưu, đi lại, du lịch và thương mại quốc tế. Trước diễn biến này, việc duy trì cảnh giác, bảo đảm miễn dịch cộng đồng và chủ động các biện pháp y tế dự phòng là yêu cầu cấp thiết.

Theo thông tin từ các tổ chức y tế quốc tế, ca bệnh bại liệt được ghi nhận tại Lào không phải do virus bại liệt hoang dại mà liên quan đến vi rút bại liệt có nguồn gốc từ vaccine. Đây không phải là hiện tượng hiếm gặp ở những nơi còn tồn tại nhóm trẻ chưa được tiêm chủng đầy đủ.

Thực tế đã cho thấy, chỉ cần tỷ lệ tiêm chủng suy giảm hoặc bị gián đoạn, vi rút có thể tiếp tục lưu hành trong cộng đồng, biến đổi và gây bệnh, làm suy yếu những thành quả phòng, chống dịch đã đạt được trong nhiều năm.

Bên cạnh đó, vaccine bại liệt đường uống là vaccine sống giảm độc lực, có vai trò quan trọng trong việc tạo miễn dịch niêm mạc đường ruột và ngăn chặn sự lây lan của virus trong cộng đồng. Tuy nhiên, khi xuất hiện "khoảng trống miễn dịch", virus từ vaccine có thể lây truyền kéo dài từ người sang người qua đường phân, miệng.

Trong quá trình nhân lên, virus có thể tích lũy các đột biến di truyền, dần lấy lại khả năng gây bệnh và hình thành các chủng vi rút bại liệt biến đổi. Điều này khẳng định, nguy cơ không nằm ở bản thân vaccine, mà ở việc cộng đồng chưa được bảo vệ đầy đủ bằng tiêm chủng.

Bệnh bại liệt đặc biệt nguy hiểm bởi khả năng lây truyền âm thầm. Phần lớn người nhiễm virus không có triệu chứng hoặc chỉ biểu hiện nhẹ, song vẫn có thể bài tiết virus ra môi trường trong nhiều tuần.

Mặt khác, virus lây lan chủ yếu qua đường phân, miệng thông qua tay bẩn, nước uống hoặc thực phẩm nhiễm bẩn. Chỉ một tỷ lệ rất nhỏ người nhiễm tiến triển thành liệt, nhưng khi đã xảy ra liệt thì không thể hồi phục, để lại di chứng suốt đời. Chính đặc điểm này khiến bệnh bại liệt có thể bị bỏ sót, chỉ được phát hiện khi đã xuất hiện ca liệt điển hình trong cộng đồng.

Miễn dịch vaccine vẫn là "lá chắn" quan trọng và hiệu quả nhất

Trong phòng, chống bệnh bại liệt, miễn dịch vaccine vẫn là "lá chắn" quan trọng và hiệu quả nhất. Hiện nay, chương trình tiêm chủng sử dụng đồng thời vaccine bại liệt đường uống và vaccine bại liệt đường tiêm nhằm bổ trợ cho nhau.

Trong đó, vaccine đường uống giúp cắt đứt chuỗi lây truyền trong cộng đồng, trong khi vaccine đường tiêm bảo vệ cá nhân khỏi nguy cơ virus xâm nhập hệ thần kinh trung ương và gây liệt. Việc tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch không chỉ bảo vệ mỗi trẻ em mà còn góp phần bảo vệ cả cộng đồng, đặc biệt là những nhóm dễ bị tổn thương.

Trạm Y tế phường Hai Bà Trưng triển khai tiêm chủng cho trẻ. Ảnh: Sở Y tế Hà Nội

Trước cảnh báo từ khu vực, ngành Y tế Hà Nội đã và đang triển khai đồng bộ các biện pháp y tế dự phòng như rà soát, tiêm bù, tiêm vét cho trẻ chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đủ vaccine bại liệt; tăng cường giám sát liệt mềm cấp tại các cơ sở y tế và cộng đồng; chủ động xây dựng phương án đáp ứng nhanh khi phát hiện ca bệnh hoặc virus bại liệt lưu hành.

Song song với đó, công tác truyền thông được đẩy mạnh nhằm cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, tránh tâm lý chủ quan hoặc hiểu sai về vaccine.

Để chủ động phòng, chống và bảo vệ vững chắc thành quả thanh toán bệnh bại liệt, ngành Y tế khuyến cáo mỗi gia đình cần đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch các mũi vaccine bại liệt theo chương trình tiêm chủng mở rộng; chủ động tiêm bù cho những trẻ chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ.

Người dân cần thực hiện nghiêm vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng nước sạch, bảo đảm an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường sống.

Khi phát hiện trẻ có biểu hiện yếu liệt bất thường, cần đưa ngay đến cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và xử trí kịp thời, đồng thời phối hợp chặt chẽ với ngành y tế trong công tác giám sát và phòng, chống bệnh bại liệt, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Anh Văn

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/ha-noi-khuyen-cao-tiem-du-vaccine-truoc-nguy-co-bai-liet-xam-nhap-10401061.html