Theo Tờ trình của UBND Thành phố, trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học và công nghệ, khuyến khích phát triển các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới.
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Trần Anh Tuấn trình bày Tờ trình
Tuy nhiên, nhiều sản phẩm công nghệ mới vẫn chưa được pháp luật hiện hành quy định đầy đủ hoặc còn thiếu hành lang pháp lý rõ ràng để kiểm soát và hỗ trợ thử nghiệm.
Việc ban hành Nghị quyết này sẽ tạo cơ sở pháp lý cụ thể cho phép các tổ chức, doanh nghiệp thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ, mô hình mới trong phạm vi, thời gian nhất định với sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý. Qua đó, hỗ trợ thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí, gia tăng năng suất, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của Thủ đô và đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới. Kết quả của các dự án thử nghiệm sẽ là căn cứ thực tiễn để đề xuất sửa đổi, hoàn thiện các quy định pháp luật hiện hành.
Nghị quyết ban hành gồm 4 chương, 27 điều; trong đó, không gian thử nghiệm có kiểm soát bao gồm: Không gian vật lý là khu vực địa lý cụ thể hoặc cơ sở hạ tầng kỹ thuật (phòng thí nghiệm, tòa nhà, tuyến phố, khu phát triển thương mại văn hóa, trung tâm công nghiệp văn hóa, cơ sở y tế, giáo dục, giao thông...) được bố trí và kiểm soát có chủ đích nhằm hỗ trợ triển khai các sản phẩm thử nghiệm trong điều kiện thực tế, với sự cho phép và kiểm soát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Không gian mạng là môi trường số được thiết kế riêng biệt hoặc được tách biệt một phần khỏi hệ thống vận hành chính thức, nhằm cho phép triển khai, vận hành, mô phỏng, kiểm chứng các giải pháp, công nghệ số, phần mềm, dữ liệu hoặc mô hình tương tác trong môi trường an toàn, có kiểm soát. Không gian mạng thử nghiệm có thể bao gồm mạng riêng ảo (VPN), môi trường điện toán đám mây cách ly, API mô phỏng, dữ liệu giả lập, tài khoản giả lập, hoặc các hệ thống giám sát và đánh giá chuyên biệt.
Tổ chức thực hiện thử nghiệm là tổ chức, doanh nghiệp được UBND Thành phố cấp phép thực hiện thử nghiệm có kiểm soát.
Người dùng là các cá nhân, tổ chức được tham gia sử dụng công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, tham gia mô hình kinh doanh mới được thử nghiệm có kiểm soát.
Các đại biểu HĐND TP tham dự Kỳ họp
Nghị quyết cũng nêu mục tiêu của thử nghiệm có kiểm soát nhằm tạo lập môi trường thử nghiệm (bao gồm môi trường thể chế, hạ tầng kỹ thuật, công nghệ, tài chính) để hỗ trợ xây dựng, phát triển các sản phẩm thử nghiệm phù hợp với nhu cầu của thị trường, đánh giá rủi ro, chi phí, lợi ích của các giải pháp thử nghiệm; qua đó, thúc đẩy ứng dụng và thương mại hóa các sản phẩm thử nghiệm mới mang lại giá trị, hiệu quả cao về kinh tế - xã hội, góp phần hình thành và phát triển các doanh nghiệp khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo có khả năng cạnh tranh trong nước và quốc tế, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Hoạt động thử nghiệm có kiểm soát cũng góp phần xây dựng và hoàn thiện các quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức kỹ thuật mới, cơ chế giám sát, hỗ trợ nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và phát triển thị trường cho sản phẩm khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; kiến nghị các giải pháp hoàn thiện pháp luật về các lĩnh vực, nội dung có liên quan làm cơ sở cho việc áp dụng chính thức các sản phẩm công nghệ, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới đã được thử nghiệm.
Theo báo cáo thẩm tra của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND Thành phố, về sự cần thiết và căn cứ pháp lý ban hành Nghị quyết: phát huy vai trò của thành phố Hà Nội là trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghệ cao và khởi nghiệp quốc gia; để tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý, các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Thủ đô 2024, HĐND Thành phố quy định chi tiết về tiêu chí, điều kiện lựa chọn và trình tự, thủ tục cho phép, điều chỉnh, gia hạn và chấm dứt việc thử nghiệm có kiểm soát; cơ chế hướng dẫn, kiểm soát quá trình thử nghiệm; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình thử nghiệm có kiểm soát”.
Việc HĐND Thành phố xem xét, ban hành Nghị quyết trên là cần thiết và đúng thẩm quyền, tạo cơ sở pháp lý cụ thể cho phép các tổ chức, doanh nghiệp thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ, mô hình mới trong phạm vi, thời gian nhất định với sự giám sắt chặt chẽ của cơ quan lý, hỗ trợ thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh của Thủ đô và đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới.
Hồng Thái. Ảnh: Thanh Hải