Hà Nội rút ngắn 5 năm lộ trình vùng phát thải thấp: Cú hích đô thị xanh

4 giờ trướcBài gốc

UBND TP Hà Nội đang lấy ý kiến người dân về dự thảo quy định thực hiện vùng phát thải thấp (LEZ). Theo đó, dự thảo mới rút ngắn lộ trình 5 năm và mở rộng phạm vi: Từ ngày 1/7/2026, LEZ sẽ được áp dụng trong Vành đai 1; từ 1/1/2028 mở rộng ra Vành đai 2; và đến 1/1/2030 sẽ phủ khắp Vành đai 3. Các khu vực đáp ứng một trong ba tiêu chí tại Điều 4 Nghị quyết 47 sẽ phải thực hiện LEZ từ năm 2031.

Theo dự thảo, từ ngày 1/7/2026, vùng phát thải thấp sẽ được áp dụng trong Vành đai 1.

Trong vùng phát thải thấp, TP sẽ cấm xe tải hạng nặng chạy dầu diesel, cấm xe mô tô và xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Ô tô không đạt tiêu chuẩn khí thải mức 4 sẽ bị hạn chế hoặc cấm lưu thông theo khung giờ, thời điểm hoặc khu vực. Bên cạnh đó, UBND Hà Nội sẽ áp dụng phí, lệ phí đối với phương tiện phát thải cao, đồng thời nghiên cứu chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp chuyển đổi sang phương tiện năng lượng sạch, không phát thải.

Dự thảo nghị quyết dự kiến trình HĐND TP xem xét cuối năm 2025 và có hiệu lực từ năm 2026.

Nhiều người dân Thủ đô kỳ vọng vào chính sách này. Chị Ngô Thủy Lan, sống tại phường Hoàn Kiếm, chia sẻ: "Tôi rất ủng hộ việc triển khai LEZ, đặc biệt thời gian thực hiện lộ trình càng sớm càng tốt. Là người bị bệnh hô hấp, tôi cảm nhận rõ rệt sự cải thiện chất lượng không khí khi đi bộ trong khu vực ít xe cộ. Việc hạn chế phương tiện phát thải cao sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng."

Ông Minh, một người cao tuổi tại phường Cửa Nam, nhấn mạnh: "Tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng. LEZ là cần thiết để bảo vệ sức khỏe người dân, đặc biệt là người già như tôi."

Bên cạnh đó, anh Trịnh Quốc Tuấn, một người đã chuyển sang xe điện, nói: "Xe điện không chỉ giúp giảm ô nhiễm mà còn tiết kiệm chi phí nhiên liệu. Tôi hy vọng LEZ sẽ thúc đẩy nhiều người chuyển sang phương tiện xanh."

Xe điện – chìa khóa vùng phát thải thấp

LEZ là bước chuyển chiến lược, được kỳ vọng giúp cải thiện chất lượng không khí vốn nhiều lần rơi vào mức "xấu" tại Hà Nội do khí thải CO, NOx, bụi mịn PM2.5, đồng thời mở ra cơ hội tái định hình đô thị theo hướng xanh, thông minh và bền vững.

TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, cho rằng: "Thiết lập LEZ có thể cho phép xe điện, xe hybrid hoặc xe đạt tiêu chuẩn Euro5 trở lên hoạt động. Xe nào không đạt chuẩn thì hạn chế lưu thông. Ngay cả xe thu gom, vận chuyển rác cũng nên chuyển sang phương tiện xanh trước năm 2030."

TS. Nguyễn Đình Thạo phân tích: "Trung bình xe ô tô con xả 250g CO2 mỗi km. Trong một năm, một xe có thể thải tới 3 tấn CO2. Nguyên tắc giảm ô nhiễm là chuyển từ phát thải cao sang thấp, rồi về '0'. Xe điện là lời giải duy nhất cho bài toán giảm phát thải từ nhiên liệu hóa thạch ở Việt Nam và trên thế giới."

Ông Nguyễn Văn Thanh, chuyên gia giao thông – nhấn mạnh cần chuyển đổi xanh cả phương tiện vận tải hàng hóa, kết hợp chính sách ưu đãi để nhanh chóng thay thế bằng phương tiện điện, vừa vận chuyển hành khách vừa vận chuyển hàng hóa, sẽ cải thiện môi trường không khí Hà Nội tích cực.

Hà Nội cũng đặt lộ trình đến 2030 chuyển toàn bộ xe buýt sang năng lượng điện, đồng thời tăng cường xe buýt trung bình khổ nhỏ phù hợp hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt ở Vành đai 1, 2.

Khu vực phát thải cực thấp tại Anh

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy hiệu quả rõ rệt. Khu vực phát thải cực thấp (ULEZ), được thiết lập nhằm hạn chế phương tiện có mức phát thải cao - góp phần đáng kể vào việc cải thiện chất lượng không khí đô thị tại London, Anh, đã giúp cải thiện chất lượng không khí đáng kể. Sau khi mở rộng năm 2023, nồng độ NO₂ giảm 27% và bụi mịn PM2.5 giảm 31%.

Báo cáo từ chính quyền London cho thấy ULEZ không chỉ giảm ô nhiễm không khí mà còn mang lại lợi ích sức khỏe rõ rệt. Trước khi mở rộng, mỗi năm có khoảng 4.000 người tử vong tại London do ô nhiễm không khí. Với mức giảm gần 1/3 các chất ô nhiễm độc hại, chính sách này ước tính có thể cứu sống hơn 1.000 người mỗi năm, đồng thời giúp giảm đáng kể chi phí y tế liên quan.

Bên cạnh đó, báo cáo Tổ chức Giao thông & Môi trường (T&E) cho biết, lượng khí thải từ ngành giao thông châu Âu năm 2024 đạt 1,05 tỷ tấn CO2, giảm 5% so với 2019 nhờ gần 9 triệu xe điện, tiết kiệm khoảng 20 triệu tấn CO2, tương đương lượng phát thải của bảy nhà máy nhiệt điện than.

Thanh Trà

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/ha-noi-rut-ngan-5-nam-lo-trinh-vung-phat-thai-thap-cu-hich-do-thi-xanh-ar963873.html