Những chuyển biến rõ nét trong chỉ đạo, điều hành cùng việc nhận diện thẳng thắn các điểm nghẽn cho thấy quyết tâm của Thành phố trên hành trình xây dựng Thủ đô trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu.
Trải nghiệm ứng dụng chuyển đổi số dùng chung 3 cấp trong các cơ quan Đảng, chính quyền, đoàn thể thành phố Hà Nội. Ảnh: Viết Thành
Chuyển động mạnh từ thể chế đến hạ tầng số
Tại hội nghị đánh giá tiến độ triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW do Ban Chỉ đạo 57 Thành ủy Hà Nội tổ chức mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP Trương Việt Dũng cho biết, Ban Chỉ đạo 57 đã giao gần 200 nhiệm vụ cho các sở, ngành và địa phương từ đầu năm 2025 đến nay, trải rộng trên các lĩnh vực khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Trong số 187 nhiệm vụ do Trung ương giao, Hà Nội đã hoàn thành hơn một nửa – một kết quả được đánh giá là tích cực trong bối cảnh yêu cầu đổi mới diễn ra nhanh và đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ.
Nhìn rộng hơn, sau gần một năm triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW, diện mạo chuyển đổi số của Thủ đô đã có bước tiến rõ rệt. Cách thức chỉ đạo của Thành ủy và Ban Chỉ đạo 57 được tổ chức bài bản hơn, nhất quán hơn; hạ tầng số và năng lực triển khai tại các cơ quan, đơn vị được cải thiện đáng kể. Không ít mô hình thí điểm về chính quyền số, đô thị thông minh ở cấp phường, xã đã chứng minh tính hiệu quả, tạo tiền đề nhân rộng trong thời gian tới.
Hà Nội cũng ghi nhận bước tiến mạnh mẽ trong cải cách thủ tục hành chính. Toàn thành phố hiện vận hành hơn 2.100 thủ tục với 100% được số hóa ở các mức độ khác nhau. Chỉ trong bốn tháng (từ 1/7 - 12/11/2025), thành phố tiếp nhận và xử lý hơn 1,24 triệu hồ sơ trực tuyến; tỷ lệ đồng bộ lên Cổng Dịch vụ công quốc gia đạt 100%. Tỷ lệ số hóa hồ sơ đạt gần 86%, tỷ lệ trả kết quả điện tử đạt hơn 87%, còn thanh toán trực tuyến gần như tuyệt đối.
Tuy nhiên, thay vì chỉ dừng lại ở các con số tích cực, Phó Chủ tịch UBND TP Trương Việt Dũng cũng chỉ ra bảy “điểm nghẽn” đang trực tiếp cản trở tiến độ thực thi nghị quyết từ hạ tầng lạc hậu, dữ liệu phân tán đến sự thiếu thống nhất trong tổ chức thực hiện. Quan điểm của Thành phố là không né tránh hạn chế, không ngại khó để mở đường cho bước phát triển cao hơn.
Từ đó, Hà Nội xác lập “trạng thái hành động mới”: chỉ đạo dựa trên tầm nhìn – dữ liệu – nêu gương, vận hành theo OKR – KPI – dashboard số, yêu cầu tất cả nhiệm vụ phải rõ người, rõ việc và rõ trách nhiệm. Các đơn vị chậm tiến độ sẽ được đưa vào danh sách cảnh báo hằng tuần. Những bước đi quyết liệt này cho thấy Hà Nội không chỉ đặt mục tiêu cao mà còn chủ động xây dựng cơ chế đảm bảo thực thi đến cùng.
Một loạt nhiệm vụ cấp bách được triển khai ngay trong năm 2025: chuyển giao toàn bộ Điểm phục vụ hành chính công cấp xã/phường về Trung tâm dịch vụ hành chính công Thành phố; nâng cấp hạ tầng công nghệ; xây dựng iHanoi thành “siêu ứng dụng” đa dịch vụ trong quý I/2026; triển khai Trung tâm dữ liệu Hà Nội và hạ tầng điện toán đám mây… Đây được xem là các “mảnh ghép nền tảng” để Thủ đô bước vào giai đoạn bứt phá tiếp theo trong khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Một trong ba điểm “Bình dân học vụ số” lưu động của phường Láng.
Đặt người dân và doanh nghiệp vào trung tâm chuyển đổi
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Nguyễn Duy Ngọc - Trưởng ban Chỉ đạo 57 của Thành ủy Hà Nội đánh giá cao những kết quả đầu tiên nhưng nhấn mạnh tinh thần “không thỏa mãn với thành công bước đầu”. Theo Bí thư Thành ủy, việc triển khai nghị quyết đã chỉ ra 17 nhóm tồn tại, 11 nguyên nhân và 18 điểm nghẽn – đủ rõ để thành phố định hướng hành động mạnh mẽ hơn.
Điểm nghẽn đầu tiên theo Bí thư Thành ủy chính là kỷ luật thực thi: thể chế đã mở, nhưng năng lực tổ chức còn yếu; có nơi “trên nóng, dưới lạnh”, báo cáo không đầy đủ, phối hợp thiếu nhịp nhàng. Không ít xã, phường chưa đạt đủ tiêu chí chuyển đổi số.
Dữ liệu và hạ tầng – yếu tố cốt lõi của chuyển đổi số cũng bộc lộ nhiều bất cập: dữ liệu phân mảnh, không chia sẻ; tư duy “cát cứ thông tin” cản trở điều hành. Khảo sát tại 126 xã, phường cho thấy nhiều nơi chưa bảo đảm điều kiện thiết bị, hạ tầng mạng và nhân lực.
Nguồn lực đầu tư, đặc biệt là chi cho khoa học công nghệ, giải ngân thấp; chính sách thu hút nhân tài chưa hiệu quả, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo thiếu sự dẫn dắt từ đội ngũ chất lượng cao.
Về chất lượng phục vụ, dù tỷ lệ trực tuyến tăng mạnh, tình trạng hồ sơ chậm, bổ sung nhiều lần vẫn xảy ra; một số cơ quan còn giao dịch văn bản ngoài hệ thống điện tử; an toàn thông tin chưa được đầu tư đúng mức.
Từ thực tế đó, Bí thư Thành ủy nêu rõ quan điểm và phương châm hành động để tạo chuyển biến thực chất. Trước hết, phải kiên định nguyên tắc “Kỷ cương đi trước – Nguồn lực đi cùng – Kết quả là thước đo”, bảo đảm mọi nỗ lực đều được lượng hóa bằng kết quả cụ thể. Đồng thời, ưu tiên tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, đặc biệt là chia sẻ dữ liệu nhằm phá vỡ tư duy cục bộ, cùng cơ chế bảo vệ cán bộ dám nghĩ dám làm.
Tư duy quản lý phải chuyển sang kiến tạo, phục vụ; dữ liệu là tài sản chung, chia sẻ dữ liệu là trách nhiệm bắt buộc. Thành phố cũng xác định doanh nghiệp là trung tâm của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo, dẫn dắt. Cuối cùng, người dân và doanh nghiệp phải là trung tâm của mọi chính sách; mức độ hài lòng là thước đo quan trọng nhất.
Về mục tiêu chiến lược, Hà Nội đặt mục tiêu trở thành Thủ đô hàng đầu ASEAN về phát triển bền vững và sáng tạo. Kinh tế số dự kiến chiếm 40-50% GRDP vào năm 2030; tăng trưởng đạt tối thiểu 11%/năm; chi cho khoa học – công nghệ đạt trên 4% GRDP. Thành phố hướng tới đào tạo 50% lao động có kỹ năng số, phát triển 50.000 nhân lực số/năm thông qua liên kết với các trường đại học lớn; xây dựng cơ chế visa Hà Nội Talent cho chuyên gia quốc tế.
Về hệ sinh thái, thành phố đặt mục tiêu có 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp, 20% trong số đó đạt doanh thu từ 100 tỷ đồng; hình thành quỹ đầu tư mạo hiểm tối thiểu 1.000 tỷ đồng. Về hạ tầng, Hà Nội sẽ phát triển Khu Công nghệ cao Hòa Lạc thành cực tăng trưởng, bảo đảm 100% hộ dân và doanh nghiệp tiếp cận internet tốc độ cao, xây dựng thành phố thông minh xanh với mạng lưới IoT, AI và 5G/6G.
Để hiện thực hóa khát vọng đó, Bí thư Thành ủy yêu cầu nhanh chóng hoàn thiện hệ thống thể chế; triển khai ngay bảy nghị quyết của HĐND về đổi mới sáng tạo, khoa học – công nghệ; hoàn thành quy chế phối hợp liên ngành trong tháng 11/2025. Các cơ sở dữ liệu phải đáp ứng tiêu chí “đúng – đủ – sạch – sống – thống nhất – dùng chung”, danh mục dữ liệu chia sẻ của Thành phố phải được công bố trước ngày 31/12/2025.
Cùng với đó, Bí thư Thành ủy yêu cầu giải quyết triệt để điểm nghẽn hạ tầng cấp xã ngay trong đầu năm 2026; kiện toàn Ban Chỉ đạo 57 theo hướng tinh gọn, chuyên sâu; thành lập Tổ công tác đặc biệt về giải ngân và hạ tầng số; xây dựng chính sách thu hút nhân tài. Đáng chú ý, thành phố sẽ triển khai chương trình đào tạo “Công chức số Thủ đô”, hướng đến đội ngũ cán bộ có năng lực làm chủ công nghệ.
Trong cải cách thủ tục hành chính, Hà Nội đặt mục tiêu tái cấu trúc 50 thủ tục trọng điểm, đưa 100% thủ tục liên quan đến doanh nghiệp lên dịch vụ công trực tuyến toàn trình trước 20/12/2025. Trung tâm Phục vụ hành chính công TP phải hoàn thành kiện toàn theo mô hình tập trung, thống nhất và hiện đại trước 5/12/2025.
Đối với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, Thành phố yêu cầu đưa vào vận hành Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội, Sàn Giao dịch công nghệ và Quỹ Đầu tư mạo hiểm ngay trong tháng 12/2025. Năm lĩnh vực công nghệ chiến lược gồm AI, dữ liệu lớn, y-sinh học, lượng tử và công nghệ vũ trụ sẽ được ưu tiên đầu tư tập trung.
Có thể nói, Nghị quyết 57-NQ/TW mở ra cơ hội lớn nhưng cũng đặt ra thách thức không nhỏ đối với TP Hà Nội trong bối cảnh cạnh tranh đổi mới sáng tạo ngày càng gay gắt. Sau gần một năm triển khai, thành phố đã có những kết quả rõ nét, từ hoàn thiện thể chế, nâng cấp hạ tầng số đến cải thiện chất lượng dịch vụ công và xây dựng các mô hình đổi mới sáng tạo mới.
Nhưng quan trọng hơn cả, Hà Nội đã chỉ ra những điểm nghẽn để hành động quyết liệt hơn, đặt người dân và doanh nghiệp vào trung tâm của chuyển đổi số, lấy kỷ cương và kết quả làm thước đo. Với tinh thần “đã nói là làm – làm nhanh, làm đúng, làm hiệu quả, làm đến cùng”, Hà Nội đang cho thấy quyết tâm bứt phá, trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ hàng đầu của cả nước, hướng tới tầm khu vực.
Nguyên Bảo