Hà Tĩnh hướng tới thị trường tín chỉ carbon từ phát triển rừng bền vững

12 giờ trướcBài gốc

Chuyển mình từ “ăn xổi” sang phát triển rừng có chứng chỉ

Với gần 365.000 ha rừng và đất lâm nghiệp, Hà Tĩnh đang nắm trong tay tiềm năng lớn để phát triển kinh tế rừng gắn với bảo vệ môi trường thông qua việc tham gia thị trường tín chỉ Carbon. Ước tính, mỗi năm tỉnh có thể cung cấp khoảng 2 triệu tín chỉ carbon, tương đương nguồn thu lên tới 10 triệu USD từ các đối tác quốc tế. Tuy nhiên, tiềm năng này đến nay vẫn chưa được khai thác tương xứng.

Sau gần một thập kỷ thực hiện chủ trương đóng cửa rừng tự nhiên theo chỉ đạo của Chính phủ, hơn 314.000 ha rừng tự nhiên tại Hà Tĩnh đã được bảo vệ nghiêm ngặt. Tỷ lệ che phủ rừng của tỉnh hiện đạt gần 53%, đóng góp quan trọng vào việc điều hòa khí hậu và chống xói mòn đất. Tuy nhiên, đời sống của hàng nghìn hộ dân sống gần rừng ở các huyện Hương Sơn, Hương Khê, Vũ Quang, Kỳ Anh, Cẩm Xuyên vẫn chủ yếu dựa vào rừng trồng, trong đó keo là cây trồng chính với chu kỳ khai thác ngắn.

Để thay đổi tư duy sản xuất ngắn hạn, chính quyền Hà Tĩnh đang đẩy mạnh việc phát triển rừng gỗ lớn theo tiêu chuẩn quốc tế FSC (Hội đồng Quản lý Rừng) nhằm tạo ra giá trị kinh tế cao hơn và mở đường cho việc tham gia thị trường tín chỉ carbon toàn cầu.

Liên hiệp Hợp tác xã (HTX) Chứng chỉ rừng Tây Kim (huyện Hương Sơn) là đơn vị tiên phong trong “cuộc cách mạng” xanh này. Sau khi được kiện toàn vào năm 2017, Liên hiệp đã tổ chức nhiều lớp tập huấn cho người dân tại các xã Sơn Kim 1, Sơn Lĩnh và Sơn Hồng về tầm quan trọng của quản lý rừng bền vững. Chỉ một năm sau, hàng trăm ha rừng keo tại đây đã được Tổ chức GFA của Đức cấp chứng chỉ FSC.

Ông Võ Văn Biển (áo trắng) Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Liên hiệp HTX Tây Kimtrao đổi với Phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường.

Chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Môi trường, ông Võ Văn Biển – Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Liên hiệp HTX Tây Kim cho biết, đến nay đơn vị đã quản lý gần 1.000 ha rừng có chứng chỉ FSC tại ba xã: Sơn Lĩnh, Sơn Tây và Sơn Kim 2, với sự tham gia của hơn 100 hộ dân. Tổng trữ lượng carbon đo được đạt khoảng 12.000 tấn. Tuy nhiên, việc bán tín chỉ carbon vẫn còn gặp khó khăn do thiếu cơ chế cụ thể và thị trường giao dịch còn sơ khai.

Dù vậy, ông Biển lạc quan rằng, một khi tín chỉ carbon được thương mại hóa hiệu quả, HTX sẽ trích 50% nguồn thu để chi trả trực tiếp cho người dân tham gia quản lý và bảo vệ rừng, từ đó tạo động lực lan tỏa mô hình rừng bền vững.

Hướng tới mục tiêu 37.000 ha rừng đạt chứng chỉ FSC

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển rừng bền vững, Hà Tĩnh đang hướng tới con số 37.000 ha rừng được cấp chứng chỉ FSC vào năm 2030, trong đó có 32.000 ha rừng trồng sản xuất và 5.000 ha rừng cao su. Cùng với đó là chiến lược chuyển đổi sang trồng rừng gỗ lớn, sử dụng giống cây chất lượng cao, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị và củng cố hoạt động của các HTX lâm nghiệp.

Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp và Dịch vụ Hương Sơn là một trong những đơn vị nhà nước đầu tiên trên địa bàn đi đầu trong việc tính toán trữ lượng carbon rừng. Trước đó, từ năm 2012, công ty đã đăng ký bảo vệ rừng tự nhiên hơn 19.800 ha theo tiêu chuẩn FSC và đến năm 2014, toàn bộ diện tích này đã được chứng nhận. Theo ước tính, mỗi năm diện tích rừng này cô lập và lưu giữ khoảng 150.000 tấn carbon. Nếu bán với giá 5 USD/tấn, công ty có thể thu về khoảng 18 tỷ đồng/năm – một nguồn thu bền vững để tái đầu tư vào bảo vệ và phát triển rừng.

Hương Sơn là huyện có diện tích rừng tự nhiên rất lớn.

Năm 2022, Chính phủ ban hành Nghị định 107 về việc thí điểm chuyển nhượng kết quả giảm phát thải và quản lý tài chính thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính cho 6 tỉnh Bắc Trung Bộ, trong đó có Hà Tĩnh. Đến năm 2023, tỉnh được Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Việt Nam điều phối gần 123 tỷ đồng từ nguồn tín chỉ carbon. Tuy nhiên, tiến trình giải ngân vẫn gặp nhiều vướng mắc do chưa hoàn thiện về mặt thủ tục pháp lý và cơ chế điều phối.

Theo ông Hoàng Quốc Huấn – Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hà Tĩnh, để phát triển bền vững lâm nghiệp gắn với thị trường tín chỉ carbon, tỉnh cần tiếp tục hoàn thiện chính sách, nâng cao năng lực cho các chủ rừng, HTX, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để họ sẵn sàng tiếp cận sàn giao dịch tín chỉ carbon quốc gia – dự kiến đi vào hoạt động chính thức vào năm 2028.

Với lợi thế rừng lớn và sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền cùng người dân, Hà Tĩnh đang từng bước khẳng định vai trò là địa phương đi đầu trong phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững. Tín chỉ carbon không chỉ là cơ hội để tạo nguồn thu mới, mà còn là công cụ hữu hiệu giúp địa phương gìn giữ tài nguyên thiên nhiên, nâng cao sinh kế cho người dân và đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải toàn cầu.

Phan Quý

Nguồn Kinh tế Môi trường : https://kinhtemoitruong.vn/ha-tinh-huong-toi-thi-truong-tin-chi-carbon-tu-phat-trien-rung-ben-vung-99744.html