Nam thanh niên 21 tuổi (ở Cao Bằng) cho biết cách đây 3 năm, anh phát hiện vùng da đổi màu ở thắt lưng, không đau, không ngứa. Vết này dần lan rộng, viền đỏ bằng cả lòng bàn tay.
Anh đến khám tại một bệnh viện ở Quảng Ninh, nơi anh đang làm việc, và được chẩn đoán viêm da tiếp xúc. Bác sĩ kê thuốc bôi và uống, nhưng bệnh không đỡ.
Nam thanh niên phát hiện mắc bệnh phong từ vết chấm nhỏ đổi màu trên da. Ảnh: Thanh Hương
Trong một đợt khám sàng lọc tại tỉnh Cao Bằng của Bệnh viện Da liễu Trung ương, nam thanh niên cùng bố đều được chẩn đoán mắc bệnh phong. Người cha cũng có vết đổi màu trên da từ ba năm trước, kèm cảm giác tê bì khi chạm vào. Gần đây, tổn thương lan rộng, xuất hiện nhiều đốm đỏ loang lổ, kèm và vùng da thâm tím như sắp hoại tử.
Theo bác sĩ Lê Thị Mai, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến Bệnh viện Da liễu Trung ương, cả hai cha con đều mắc bệnh phong và có chỉ định nhập viện điều trị. Trong đó, người bố thuộc thể nhiều khuẩn – thể bệnh có nguy cơ lây lan cao hơn.
Nam thanh niên cho biết trước đó mẹ anh cũng từng xuất hiện triệu chứng tương tự như bố, nhưng sau đó đã qua đời vì một căn bệnh khác.
Hiện hai bệnh nhân đang điều trị nội trú tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, dự kiến sau hai tuần sẽ chuyển về địa phương để tiếp tục dùng thuốc theo phác đồ.
Bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và phục hồi chức năng, cho biết tình trạng phát hiện muộn đang gia tăng do khó triển khai khám sàng lọc diện rộng như trước. Nhiều ca bệnh hiện được phát hiện qua các đợt khám của Bệnh viện Da liễu Trung ương tại các địa phương.
Tổn thương da trên tay người đàn ông được chẩn đoán mắc bệnh phong
Những năm gần đây, dù số ca mắc mới bệnh phong có xu hướng giảm, song tỉ lệ tàn tật ở các ca mới phát hiện lại tăng lên. Nguyên nhân do hoạt động sàng lọc, phát hiện chủ động không còn được ưu tiên như trước.
Phần lớn bệnh nhân chỉ đến cơ sở y tế khi đã xuất hiện biến chứng như loét lòng bàn chân tái đi tái lại, cụt rụt ngón tay hoặc ngón chân, mất cảm giác, liệt dây thần kinh… dẫn đến chẩn đoán muộn và để lại nhiều di chứng, ảnh hưởng đến sinh hoạt.
Theo bác sĩ Mai, bệnh phong là bệnh nhiễm trùng mạn tính do vi khuẩn Mycobacterium leprae gây ra. Bệnh có thể lây nhưng tỉ lệ lây nhiễm rất thấp. Nếu phát hiện sớm, bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi mà không để lại biến chứng. Thuốc điều trị bệnh phong được Tổ chức Y tế Thế giới tài trợ và cung cấp miễn phí tại Việt Nam.
Hiện mỗi năm cả nước phát hiện chưa tới 100 ca phong mới, riêng năm 2024 ghi nhận hơn 45 trường hợp. Tuy nhiên, các ca bệnh mới ngày càng phức tạp, phần lớn thuộc thể nhiều khuẩn với biểu hiện lâm sàng không điển hình, dễ bị chẩn đoán nhầm. Bệnh phong cũng bị xem là "căn bệnh lãng quên", khiến người dân và nhân viên y tế dễ bỏ sót.
N.Dung