Hải quân Nga thách thức ưu thế của Châu Âu tại Đại Tây Dương

3 giờ trướcBài gốc

Theo ông Jenkins, phương Tây đang cố gắng duy trì thế cân bằng, nhưng "thời gian không còn nhiều". Các đối thủ tiềm tàng, đặc biệt là Nga, đang đầu tư hàng tỷ USD để hiện đại hóa lực lượng hải quân. "Nếu chúng ta không nhanh chóng tăng cường năng lực, lợi thế mà chúng ta từng có sẽ biến mất", ông nhấn mạnh.

Tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Yasen-M của Hải quân Nga. (Nguồn: MW)

Nga hiện là quốc gia duy nhất ngoài phương Tây có hoạt động quân sự đáng kể tại Đại Tây Dương. Trong hai năm qua, Hải quân Hoàng gia Anh ghi nhận số vụ tàu Nga tiếp cận các khu vực biển nhạy cảm tăng tới 30%. Trước thực tế này, Hải quân Anh đang thúc đẩy các chương trình nâng cấp năng lực phát hiện và theo dõi tàu ngầm, với các hợp đồng quan trọng dự kiến được ký kết vào năm tới.

Những cảnh báo trên được đưa ra chỉ vài tháng sau khi ông Jenkins chính thức nhậm chức Tư lệnh Hải quân vào tháng 5/2025, trong bối cảnh ngày càng nhiều lo ngại về sự suy giảm năng lực tổng thể của Lực lượng vũ trang Anh, không chỉ trên biển, mà cả trên bộ và trên không. Trái ngược với xu hướng đó là sự trỗi dậy rõ rệt của hạm đội tàu ngầm tấn công hạt nhân Nga.

Dù không sở hữu căn cứ thường trực tại Đại Tây Dương, Nga triển khai phần lớn tàu ngầm hạt nhân dưới quyền Hạm đội phương Bắc ở Bắc Cực. Từ đây, các tàu ngầm này có thể dễ dàng tiến vào Đại Tây Dương thông qua nhiều tuyến hàng hải chiến lược. Đặc biệt, lớp tàu ngầm tấn công hạt nhân Yasen-M đang khiến phương Tây lo ngại sâu sắc. Khi chiếc đầu tiên của lớp này được hạ thủy vào cuối năm 2019, tạp chí The National Interest từng gọi đây là "tàu ngầm nguy hiểm nhất thế giới", phản ánh đánh giá phổ biến rằng Yasen-M có thể làm thay đổi cán cân sức mạnh trên biển.

Tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Astute của Anh. (Nguồn: MW)

Tàu ngầm lớp Yasen-M được trang bị 32 ống phóng thẳng đứng dành cho tên lửa hành trình, 10 ống phóng ngư lôi, cùng hệ thống phòng không tầm ngắn Igla-M. Đáng chú ý hơn, đây là nền tảng ưu tiên để triển khai tên lửa hành trình siêu thanh Zircon – loại vũ khí được xem là bước đột phá trong tác chiến hải quân hiện đại.

Vụ phóng thử nghiệm đầu tiên Zircon từ tàu lớp Yasen diễn ra vào tháng 10/2021, với tầm bắn lên tới 1.000 km và tốc độ khoảng Mach 9, khiến việc đánh chặn gần như bất khả thi với các hệ thống phòng thủ hiện nay.

Sự kết hợp giữa hỏa lực mạnh, tầm hoạt động gần như không giới hạn và công nghệ giảm tiếng ồn tiên tiến cho phép các tàu Yasen-M đe dọa nghiêm trọng ngay cả những mục tiêu được bảo vệ tốt nhất, như tàu sân bay hoạt động trong các nhóm tác chiến. Ngày 24/7, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chỉ thị tiếp tục sản xuất hàng loạt tàu ngầm lớp Yasen-M, khẳng định vai trò trung tâm của chúng trong cấu trúc lực lượng đa năng của Hải quân Nga.

Trong khi hạm đội tàu nổi của Nga suy giảm đáng kể kể từ sau khi Liên Xô tan rã, với rất ít tàu khu trục hay tuần dương mới được đưa vào biên chế, lực lượng tàu ngầm tấn công của nước này vẫn duy trì vị thế hàng đầu thế giới. Ngược lại, chương trình tàu ngầm hạt nhân của Anh đang đối mặt với những nghi ngờ nghiêm trọng về khả năng vận hành lâu dài.

Chuẩn Đô đốc Philip Mathias, cựu Giám đốc chính sách hạt nhân tại Bộ Quốc phòng Anh, gần đây cho rằng Vương quốc Anh "không còn đủ năng lực để điều hành hiệu quả chương trình tàu ngầm hạt nhân". Theo ông, nhiều năm quản lý yếu kém đã khiến tỷ lệ sẵn sàng chiến đấu của hạm đội rơi xuống mức "thấp đáng báo động", trong khi cắt giảm ngân sách và thất bại trong quản lý nhân sự chủ chốt càng làm tình hình trầm trọng hơn.

Không chỉ lực lượng tàu ngầm, hạm đội tàu nổi của Hải quân Hoàng gia Anh cũng bộc lộ nhiều hạn chế nghiêm trọng về độ tin cậy và hiệu quả chi phí. Những vấn đề mang tính hệ thống này đặt ra câu hỏi lớn: liệu việc tăng ngân sách quốc phòng đơn thuần có đủ để đảo ngược xu hướng suy giảm năng lực hải quân của Anh, trong bối cảnh Nga đang từng bước củng cố vị thế tại Đại Tây Dương.

Xuân Minh

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/hai-quan-nga-thach-thuc-uu-the-cua-chau-au-tai-dai-tay-duong-169251222160140457.htm