Phong trào Hồi giáo Hamas ngày 2/8 ra tuyên bố cứng rắn, khẳng định sẽ không hạ vũ khí cho đến khi một Nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền đầy đủ với thủ đô là Jerusalem được thành lập. Là lực lượng kiểm soát Dải Gaza từ năm 2007, Hamas nhấn mạnh quyền đấu tranh vũ trang là “không thể từ bỏ” nếu các quyền dân tộc chính đáng chưa được khôi phục.
Về phía Israel, nước này tuyên bố sẽ duy trì chiến dịch quân sự tại Dải Gaza nếu không đạt được thỏa thuận trao đổi con tin với phong trào Hamas. Trong chuyến thị sát Dải Gaza, Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Trung tướng Eyal Zamir, cho rằng trong những ngày tới sẽ xác định được liệu hai bên có đạt được thỏa thuận trao đổi con tin hay không. Nếu không đi tới thỏa thuận, Israel sẽ tiếp tục tiến hành cuộc chiến.
Lính Israel ở Gaza. Ảnh: Reuters
Tuyên bố của cả hai bên được đưa ra trong bối cảnh các nỗ lực đàm phán đang rơi vào bế tắc. Các vòng đàm phán gián tiếp giữa Israel và Hamas, dưới sự bảo trợ của Mỹ, Qatar và Ai Cập, bắt đầu diễn ra từ ngày 6/7 tại Qatar, nhằm mục tiêu đi đến thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 60 ngày và trao đổi con tin.
Tuy nhiên, Israel và Mỹ đã rút phái đoàn khỏi Doha hôm 25/7 với cáo buộc Hamas phản hồi đề xuất ngừng bắn một cách thiếu thiện chí, dẫn đến vòng đàm phán mới bị đình trệ và hiện chưa có lịch tái khởi động. Giới chức Israel và Mỹ cho biết đang chuyển hướng sang tìm kiếm thỏa thuận toàn diện, không chỉ giải cứu con tin mà còn chấm dứt vĩnh viễn xung đột ở Gaza.
Theo đánh giá của giới quan sát, trong vòng xoáy của bạo lực và bế tắc, giải pháp hai nhà nước, với một Nhà nước Palestine độc lập song hành cùng Israel vẫn là lối thoát được cộng đồng quốc tế nhất trí rộng rãi và đặt nhiều kỳ vọng. Nhưng giải pháp ấy không thể trở thành hiện thực nếu thiếu ý chí chính trị từ các bên liên quan và sự đồng thuận trên nền tảng công bằng, tôn trọng chủ quyền, an ninh và phẩm giá của cả hai dân tộc. Khi những tiếng nói kêu gọi ngừng bắn và đối thoại đang ngày một vang lên từ nhiều thủ đô trên thế giới, đây có thể là thời điểm cuối cùng để các bên lựa chọn: tiếp tục đi vào ngõ cụt của hận thù, hay dũng cảm mở ra con đường dẫn đến một nền hòa bình công bằng và lâu dài cho cả người Israel và người Palestine. Ông Rex Brynen – giáo sư khoa học chính trị đại học Mcgill nhận xét: "Triển vọng về một giải pháp hai nhà nước đang bị xói mòn nghiêm trọng và do đó chúng ta phải tăng cường ủng hộ một nhà nước Palestine cuối cùng. Cách duy nhất để có hòa bình ở khu vực là người Palestine cũng phaie được hưởng quyền tự quyết và có một nhà nước Palestine tồn tại bên cạnh nhà nước Israel trong hòa bình và an ninh".
Trước đó, trong một cuộc họp của Liên Hợp Quốc về tình hình nhân đạo ở Gaza, ông Ted Chaiban, Phó Giám đốc Điều hành, Hoạt động Nhân đạo và Vận chuyển của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cũng đã nhấn mạnh ý này: “Chúng ta đang ở ngã ba đường. Những lựa chọn được đưa ra lúc này sẽ quyết định sự sống còn của hàng chục ngàn trẻ em. Chúng ta biết điều gì cần phải làm và điều gì có thể làm. Liên Hợp Quốc và các tổ chức phi chính phủ tạo nên cộng đồng nhân đạo có thể giải quyết vấn đề này, cùng với vấn đề giao thông thương mại, nếu các biện pháp được áp dụng để cho phép tiếp cận và cuối cùng có đủ hàng hóa tại Dải Gaza để một số vấn đề liên quan đến luật pháp và trật tự được giải quyết.
Cuộc chiến ở Gaza không chỉ là phép thử cho ý chí của các bên liên quan, mà còn là phép thử cho lương tri và trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Khi những đứa trẻ vẫn lớn lên dưới tiếng bom, khi hy vọng sống còn của hàng triệu người dân Palestine chỉ còn trông vào từng chuyến hàng cứu trợ, thì những toan tính chính trị không thể là điều duy nhất được đặt lên bàn đàm phán. Hòa bình, nếu đến, không thể là kết quả của sự áp đặt hay thắng thua, mà phải là sự đồng thuận được vun đắp bằng đối thoại, công lý và lòng nhân đạo. Và chừng nào tiếng súng còn vang lên ở Gaza, chừng đó thế giới vẫn chưa thể yên lòng.
Hồng Nhung/VOV1 (tổng hợp)